خزر پیش از خشک شدن می‌میرد!

یک کارشناس توسعه منابع آب با اشاره به اینکه خزر میزبان نهایی انواع فاضلاب‌ها است، گفت: دریای خزر پیش از آنکه خشک شود، می‌میرد.

اسماعیل طلوعی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه آلودگی باعث از بین رفتن دریای خزر می شود، اظهار کرد: مقصد تمامی فاضلاب های کشور های حاشیه دریای خزر اعم از خانگی، صنعتی، بیمارستانی، سم و کود دریای خزر است.

این کارشناس، آلودگی را منشا مرگ دریای خزر دانست و افزود: با توجه به روند افزایش آلودگی از طریق استحصال نفت در دریای خزر، آن هم توسط کشورهایی که خودشان به طور مستقل برای خود کار می‌کنند و به محیط زیست تمام دریا توجه نداشته و هیچ سیستم نظارتی نیز وجود ندارد، موجب می‌شود که دریا پیش از آنکه از نظر کمی خشک شود از منظر کیفی بمیرد.

وی با اشاره به اینکه بیش از 90 درصد آب های دریای خزر از سمت روسیه و قزاقستان تامین می‌شود و ایران نقش کمی در تغذیه آن دارد، اظهار کرد: آب شیرین ولگا دشت‌های وسیعی را می‌تواند سیراب کند.

وی با بیان اینکه بر اساس تحقیقات به عمل آمده رژیم دریای خزر طبیعی نیست و دستخوش برخی مسائل شده است، تصریح کرد: در سال‌های بسیار دور که رودخانه‌های ورودی دریای خزر هنوز به دلیل ساخته نشدن سد ها کنترل نشده و طبیعی بود، شرایط نوسانات دریای خزر هم ناشی از عوامل طبیعی چون رودخانه ها و بارندگی در سطح دریا بود.

این کارشناس با اشاره به اینکه یک چهارم از مساحت کلی ایران را سطح وسیع دریا تشکیل می‌دهد، خاطرنشان کرد: رودخانه‌ها و بارندگی، منابع تغذیه آب دریای خزر هستند که طی سال‌های اخیر هر دو، روند کاهشی داشته است.

طلوعی افزود: آلودگی‌های جوی به ویژه استحصال نفت از دریا از سوی قزاقستان، ترکمنستان، روسیه و جمهوری آذربایجان که به شدت فضای دریا را آلوده می‌کنند، در بارندگی‌ها تاثیر فراوانی دارد.

وی با بیان اینکه روس‌ها از دریای خزر در بسیاری از موضوعات منتفع می‌شوند، تصریح کرد: با توجه به اینکه عمق آب دریای خزر در شمال آن بسیار کم است و روس‌ها برای آنکه بتوانند به تولید ماهی‌های اوزون برون و خاویار بپردازند و تولید این ماهی‌ها نیز عمق‌ زیادی را می‌طلبد، سعی می‌کنند تا سطح آب دریا را بالا نگه دارند تا حدی که ماهی بتواند رشد کند.

کارشناس توسعه منابع آب در ادامه گفت: روس ها به دلیل کشتیرانی که دارند دریای خزر را به سمت بالتیک و شمال و همین طور به سمت دریای مدیترانه از طریق کانالی متصل کردند و این دو عامل باعث می‌شود که آنها نخواهند سطح آب دریای خزر پایین بیاید؛ در ترکمنستان و کشورهایی که در شرق و شمال واقع شده‌اند شیب ساحل و دریا به جهت رسوب گذاری رودخانه ولگا کم بوده بنابراین دشت‌های مسطح این منطقه با بالا رفتن و یا پایین آمدن یک متر سطح آب دریا، حدود 200 کیلومتر عقب نشینی یا پیش روی خواهد داشت و این درحالی است که سمت ایران به این صورت نیست.

وی، تبخیر آب دریا را یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش آب دریای خزر دانست و افزود: در حال حاضر دمای کره زمین به خاطر گازهای گلخانه‌ای بالا رفته است و هرچه جو آلوده تر باشد، ابرها کمتر بارور شده و به تناسب کاهش باران خواهیم داشت. ایجاد باران مصنوعی شرایط خاصی را می‌خواهد و راندمان آن به گونه‌ای نیست که که بتواند کمبود آب های زیر زمینی را با آن جبران کرد ضمن اینکه استفاده از این تکنولوژی هزینه بالایی را می طلبد و در مقابل هزینه انجام شده حجم مورد انتظار ممکن است حاصل نشود.