انفعال دولت و هشدار درباره چالش تازه
پس از آنکه مجلس شورای اسلامی رای به برکناری دو وزیر مهم اقتصاد و کار و رفاه داد انتظار این بود که دولت و رییس جمهور به سرعت گزینه‌های پیشنهادی خود را به مجلس ارائه کنند، اما به نظر می‌رسد شخص رییس جمهور عجله‌ای برای معرفی گزینه‌های پیشنهادی خود برای این دو وزارت خانه ندارد. از طرف دیگر مجلس شورای اسلامی نیز به تعطیلات تابستانی رفته است.
به گزارش فرارو، ۱۷ مرداد ماه در کوران بحران اقتصادی و افزایش شدید قیمت ارز علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جلسه‌ای پرتنش با رای مجلس شورای اسلامی بر کنار شد.
دو هفته پس از آن مجلس شورای اسلامی در استیضاحی دیگر رای به برکناری مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد داد. دو برکناری که واکنش مجلس به وضعیت نامساعد اقتصادی، افزایش نرخ ارز و بحران بیکاری در کشور تعبیر شد.
پس از این اقدام مجلس حسن روحانی به سرعت دو سرپرست برای وزارتخانه‌های بدون وزیر تعیین کرد. انوشیروان محسنی بندپی سرپرست وزارت کار شد و سید رحمت الله اکرمی خزانه دار کل کشور به عنوان سرپرست وزارت اقتصاد منصوب شد.
در این شرایط انتظار می‌رفت با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و اهمیت ویژه این دو وزارتخانه رییس جمهور به سرعت درباره مدیریت آن‌ها تصمیم بگیرد. اتفاقی که تاکنون رخ نداده است. هیچ نشانه‌ای هم از معرفی سریعتر گزینه‌های رییس جمهور برای این دو وزارتخانه حساس دیده نمی‌شود.
از طرف دیگر حسن روحانی چندی پیش عبدالناصر همتی سفیر تازه منصوب شده ایران در چین را به کشور فراخواند به عنوان رییس کل بانک مرکزی منصوب کرد. حالا سفارت ایران در پکن در موقعیت حساس و پیچیده قبل از اعمال تحریم‌های آمریکا بدون سفیر مانده است.
ناگفته نماند که دولت پس از استعفای محمد باقر نوبخت از سخنگویی در نهم مرداد ماه، هنوز سخنگو ندارد و واعظی رییس دفتر رییس جمهور سعی می‌کند این خلا را پر کند. در کنار این موارد با ابلاغ قانون کنار رفتن مدیران بازنشسته، به نظر می‌رسد کشور با موجی از تغییرات در نهاد‌های و سازمان‌های دولتی روبه رو خواهد شد.
مدیران بسیاری باید جای خود را به جوانتر‌ها بدهند. البته در کنار این سونامی تغییرات پیش بینی می‌شود که سونامی تلاش برای ابقا نیز به راه بیافتد. گفته می‌شود برخی مدیران به دنبال افزایش میزان جانبازی خودند و برخی دیگر در پی مستثنی شدن از قانون. در این وضعیت نگرانی‌هایی درباره احتمال بروز بحران اداری و مدیریتی در کشور وجود دارد.
اما هیچ عزم و پیش بینی برای رویارویی با آن دیده نمی‌شود. در این روز‌ها دولت و رییس جمهور سرگرم بحث سفر به نیویورک است و مجلس هم در دور دوم تعطیلات تابستانی به سر می‌برد. در همین راستا روز دوشنبه دو روزنامه از دو منظر متفاوت از تعلل رییس جمهور معرفی همکاران خود انتقاد کرده اند. روزنامه اصولگرای کیهان در مطلبی عدم معرفی گزینه‌های وزارت کار و اقتصاد را اینگونه تفسیر کرد ” گویا رئیس‌جمهور چندان علاقه‌ای به حل مشکلات معیشتی مردم و اقتصادی کشور ندارد.”
قضاوتی که به نظر می‌رسد با واقعیت همخوانی ندارد، اما انفعال رییس جمهور این بهانه را به این روزنامه منتقد دولت داده که این قضاوت تند را مطرح کند. روزنامه کیهان همچنین درباره تعلل در معرفی وزیر اقتصاد نوشت: «همین تعلل در انتخاب وزیر و معرفی آن به مجلس را باید دلیل اصلی برخی از نابسامانی‌ها به‌خصوص در حوزه گمرکی دانست که سبب بروز کمبود‌های بسیاری در واحد‌های تولیدی به‌دلیل ترخیص نشدن مواد اولیه است.
به بیان دیگر حال که دشمن جنگ اقتصادی را علیه کشور و مردم ایران شروع کرده، در جبهه داخلی، اقتصاد کشور بدون فرمانده اداره می‌شود.» با وجود این انتقاد روزنامه کیهان هیچ اشاره به تعطیل بودن مجلس نکرده است. حتی اگر رییس جمهور نیز گزینه‌های خود را برای تصدی دو وزارتخانه را معرفی می‌کرد بازهم مجلس تا مهر ماه تعطیل است و معرفی گزینه‌های رییس جمهور هم عملا دردی دوا نمی‌کرد. اما این فقط کیهان نیست که از تعلل رییس جمهور در معرفی همکارانش انتقاد کرد.
روزنامه اصلاح طلب شرق هم خواستار معرفی زودهنگام سخنگوی دولت شده است.
شرق با بیان اینکه “دولت سه ماه است که یکی از بزرگ‌ترین ابزار‌های ارتباطی خود یعنی سخنگویی دولت را از دست داده” نوشت: «خالی‌ماندن سه‌ماهه این سمت این شائبه را به ذهن می‌آورد که گویی کارکرد این پست آنچنان هم حیاتی نبود که سه ماه عدم حضور سخنگو، نگرانی‌ای برای کسی ایجاد نکرده است.»
به نوشته این روزنامه اصلاح طلب: «عرف بسیاری از کشور‌ها این است که خبرنگاران به‌راحتی به سخنگو دسترسی دارند و گاهی در هفته دو تا سه بار نشست برگزار می‌کنند که در اینجا حالا حتی همان نشست سه‌شنبه‌های سخنگوی دولت هم تعطیل شده است.»
روزنامه شرق همچنین از انفعال رسانه‌ای رییس جمهور نیز انتقاد کرده و نوشته است: «مشکل، اما فقط تیم رسانه‌ای دولت نیست، شخص رئیس‌جمهوری که در دولت اول خود تقریبا به‌صورت منظم نشست خبری برگزار می‌کرد، آخرین بار در بهمن سال گذشته روبه‌روی خبرنگاران نشست تا به سؤالات آنان پاسخ بدهد.
بعد از آن او هم ترجیح داد مانند وزرای خود که وقتی در حلقه خبرنگاران قرار می‌گیرند، سعی می‌کنند بیشتر روی خود را به سمت دوربین‌های صداوسیما بچرخانند، این رسانه را بر دیگر خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها ترجیح دهد و در گفت‌وگوی تلویزیونی شرکت کند؛ آن‌هم در همان رسانه‌ای که اکثر دولتی‌ها از نوع پوشش خبرهایشان گله دارند.» انفعال دولت در همین موارد نیست.
وضعیت اقتصادی کشور همچنان بحرانی است، از طرف دیگر به آغاز تحریم‌های نفتی آمریکا در آبان ماه نیز نزدیک می‌شویم در حالی که آمریکا و متحدانش از جمله عربستان و اسرائیل تلاش‌های وسیعی برای متقاعد کردن خریداران نفت ایران برای توقف همکاری با ایران انجام داده اند، اما تحرکات دیپلماتیک ایران در این زمینه آنچنان جدی نبوده است. دولت روحانی همچنان به تصمیم اروپا در قبال برجام چشم امید دارد.
تصمیمی که حالا مشخص شده است حتی اگر به تداوم برجام بیانجامد نمی‌تواند مانع کارشکنی‌های گسترده آمریکا شود. در همین حال در هفته گذشته رییس سازمان بازرسی کل کشور اعلام کرد که مدیران بازنشسته دوماه فرصت دارند استعفا دهند به این ترتیب احتمالا تعداد زیادی از پست‌های مهم مدیریتی از معاون وزیر گرفته تا شهردار و استاندار با خلاء مواجه خواهند شد.
به نظر می‌رسد در این وضعیت پیچیده و پیش از آغاز تحریم‌های نفتی دولت هر چه سریعتر خود را برای رویارویی با شرایط سخت‌تر آماده کند. تیم اقتصادی و اطلاع رسانی خود را تکمیل نموده و ترمیم‌ها لازم در کابینه را انجام دهد. در غیر اینصورت به توجه به اجرای قانون جدید بازنشستگی مدیران احتمالا در آستانه اعمال تحریم‌های نفتی دولت باید با چالش مهم دیگری یعنی “بحران مدیریت” دست و پنجه نرم کند.
