آمار سفر خارجی‌ها به ایران ؛ آیا با گردشگردی می توان تحریم را دور زد؟
مدیرکل نظارت و ارزیابی گردشگری با اعلام این‌که ورود گردشگران خارجی در پنج‌ماه نخست امسال ۴۵ درصد رشد داشته است، از سفر سه میلیون و ۱۴۰ هزار و سه نفر به ایران از فرودین تا مردادماه ۹۷ خبر داد.
محمد ثابت اقلیدی با تاکید بر این‌که این آمارها از پلیس مهاجرت دریافت شده و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هیچ دخل و تصرفی در آن ندارد، به ایسنا گفت: جمعیت مسافران ورودی در مدت زمان مشابه سال گذشته دو میلیون و ۱۵۹ هزار و ۸۸۲ نفر بوده است که در مقایسه با دوره زمانی مشابه سال ۹۵ که دو میلیون و ۱۸۳هزار و ۴۲۲ نفر به ایران سفر کردند، حدود یک درصد رشد منفی داشته است.
به گفته او عراقی‌ها با یک میلیون و ۲۶۳ هزار نفر درصدر جدول گردشگران ورودی به ایران در این پنج ماه قرار دارند که جمهوری آذربایجان با ۶۱۹ هزار و ۵۷۰ نفر، افغانستان با حدود ۴۰۰ هزار نفر و ترکیه با ۳۳۰ هزار نفر به ترتیب در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند و این مدت بیشترین رشد را داشته‌اند.
وی با بیان این‌که سفر اروپایی‌ها در این بازه زمانی به ایران متوسط ۲۲ درصد کاهش داشته است، افزود: بیشترین ریزش در بازار آلمان تجربه شده است. پنج ماه نخست سال ۹۶ نزدیک به ۳۱ هزار آلمانی به ایران سفر کردند درحالی‌که امسال جمعیت آلمانی‌های مسافر با ۳۲ درصد افت به ۲۱ هزار نفر رسیده است.
ثابت افزود: امسال تعداد گردشگران فرانسوی ۱۶ هزار نفر بود، درحالی‌که پنج‌ماه نخست پارسال ۲۱ هزار نفر از فرانسه به ایران سفر کردند. از فروردین تا مردادماه سال ۹۶ نیز ۱۱ هزار تن از اتباع امارات به ایران آمدند که تعداد آن‌ها امسال به ۱۱ هزار نفر رسیده است. جمعیت گردشگران هلند نیز با ۲۵ درصد افت از ۱۲ هزار نفر به ۹ هزار نفر رسید.
مدیرکل نظارت و ارزیابی گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سپس به مقایسه آمار کلی گردشگران و مسافران ورودی به ایران در سال‌ها گذشته پرداخت و افزود: در سال ۹۶ جمعیت گردشگران، پنج میلیون و ۱۱۳ هزار و ۵۲۴ نفر بود که در مقایسه با سال ۹۵ با چهار میلیون و ۹۰۱ هزار و ۸۴ نفر مسافر، ۴.۲۳ درصد رشد مثبت را تجربه کرد.
او در واکنش به انتقادهایی که به آمار گردشگران ورودی امسال و ۴۵ درصد رشد آن درشرایطی که سال‌های گذشته رشد منفی را تجربه می‌کرد و امسال با افزایش قابل توجهی روبرو شده است، گفت: آمارها حکایت از تغییرات گسترده در جمعیت مسافر از کشورهای همسایه دارد. مثلا تعداد سفر عراقی‌ها به ایران در پنج ماه نخست امسال تحت تاثیر نوسانات ارز برابر با کل سال ۹۶ بوده است. پارسال یک میلیون و ۳۵۶ هزار و ۱۸۵ عراقی به ایران سفر کردند که رشد آن در مقایسه با سال ۹۵ با یک میلیون و ۳۹۸ هزار و ۲۰۱ نفر مسافر نیز منفی ۳.۱ درصد بوده است.
وی اضافه کرد: این رشد منفی سال‌های قبل در بازار جمهوری آذربایجان نیز تجربه شده درحالی‌که فرایند ورود اتباع این کشور به ایران امسال با رشد مثبت همراه است. سال ۹۵ جمعیتی در حدود ۹۸۱ هزار و ۲۰۰ نفر از آذربایجان به ایران آمدند که سال ۹۶ با رشد منفی ۲.۲ درصد این آمار به ۹۵۹ هزار و ۶۵۳ نفر رسید.
ثابت معتقد است: ریزش آمار مسافران از کشورهایی همچون عراق به خاطر فعالیت واسطه‌ها و دلال‌ها بوده که به نارضایتی اتباع آذری و عراقی منجر شد.
وی همچنین باور دارد: در شرایطی که آمریکا تبلیغات منفی گسترده‌ای را علیه ایران آغاز کرده و روی سفر گردشگران اروپایی و حتی برخی کشورهای آسایی اثر منفی گذاشته است باید کشورهای دیگری که ظرفیت بالقوه دارند از جمله همسایه‌ها را جایگزین کرد.
به گفته مدیرکل نظارت و ارزیابی گردشگری کل جمیعت گردشگرانی که از اتحادیه اروپا در سال ۹۶ به ایران سفر کردند ۲۵۷هزار و ۲۱۹ نفر بود که این عدد در سال ۹۵ کمی بیشتر و به تعداد ۲۸۹ هزار و ۱۴۸ نفر بود.
این مقام مسؤول در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعتقاد دارد: درآمدزایی گردشگران کشورهای همسایه با توجه به رشدی که در این پنج ماه داشتند، ریزش آمار گردشگران اروپایی را جبران می‌کند، چرا که آمارها نشان می‌دهد تعداد گردشگران اتحادیه اروپا در سال‌های گذشته به ۳۰۰ هزارنفر هم نرسیده درحالی‌که جمعیت گردشگران کشورهای همسایه بیش از دو سه میلیون نفر بوده است.
وی افزود: طبق گزارش سازمان جهانی جهانگردی متوسط هزینه‌کرد هر گردشگر در جنوب غرب آسیا ـ منطقه‌ای که ایران در آن قرار داده شده ـ ۱۳۴۰ دلار است که این میان برخی گردشگران مثل آلمانی‌ها ولخرج‌تر از سایرین هستند، برخی هم مثل فرانسوی‌ها بسیار صرفه‌جو و یا حتی برخلاف تصورها و گزارش‌های جهانی، عراقی‌های مسافر در ایران به مراتب از چینی‌ها ولخرج‌تر شده‌اند. این‌ها موضوعاتی است که باید در برنامه‌ریزی‌ها به آن توجه کرد.
او همچنین در پاسخ به انتقادهایی که این مدت به شیوه سفر عراقی‌ها در ایران شده است، گفت: عراقی‌ها به واسطه زندگی عشیره‌ایشان عادت دارند خانوادگی و پر جمعیت سفر کنند، آن‌ها معمولا مدت زمان زیادی را در یک منطقه می‌مانند برای همین هتل و یا خانه‌ایی را طولانی‌مدت اجاره می‌کنند، اما موضوع مهم‌تر درباره گردشگران عراقی این است که دیگر فقط برای زیارت به ایران سفر نمی‌کنند و علاوه‌بر اصفهان و شیراز به نقاط کمتر شناخته شده‌ای همچون چهارمحال و بختیاری هم می‌روند. حتی هزینه‌کردشان نسبت به چینی‌ها و سایر گردشگران در ایران بیشتر است. اکثر عراقی‌ها با انگیزه درمان به ایران سفر می‌کنند و ضرورتا دوره‌ای را برای نقاهت سپری می‌کنند بنابراین بیشتر هزینه می‌کنند.
ثابت ادامه داد: عراقی‌هایی که از مرزهای مهران و شلمچه به مناطق آزاد ایران وارد می‌شوند و مایحتاجشان را می‌خرند بالاخره کاسبی را منتفع می‌کنند. اقتصاد گردشگری زنجیره‌ای است وقتی رونق اقتصادی در منطقه‌ای شکل بگیرد جمعیت و کسب و کارهای زیادی از آن نفع می‌برند. به هر حال آن عراقی که سفری کوتاه به ایران انجام می‌دهد تا کالایی را بخرد، پول خرج می‌کند آن کالاها را که مفتی از ایران خارج نمی‌کند. اگر نگرانی‌هایی برای خروج کالاهای ضروری و یا آن محصولاتی که ارز دولتی دریافت کرده‌اند داریم بهتر است قوانین را اصلاح کنیم. می‌توان برای خروج این کالاها از مرز ایران تمهیداتی سنجید تا برای بومیان مرزی مشکلی پیش نیاید.
او همچنین درباره سیاست و برنامه‌های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای افزایش تعداد تورهای گردشگری که برخلاف جمعیت گردشگران انفرادی درحال کاهش است، اظهار کرد: اولین مولفه در جذب گردشگر تامین امنیت است. متاسفانه تبلیغات سوء علیه ایران بسیار است، بنابراین تمرکز روی بازارهای کمتر تاثیر پذیرفته از سیاست‌های آمریکا و تبلیغات منفی در اولویت کاری سازمان قرار گرفته که به نتیجه رسیدن آن زمان‌بر است.
ثابت گفت: ایران به خاطر نوسانات ارز به کشور ارزانی برای سفر تبدیل شده اما اطلاع‌رسانی خوبی در این‌باره نشده است، توراپرتورهای ایرانی‌می‌توانند با تغییر رویه و ارائه نرخ‌های واقعی‌تر جامعه ذی‌نفع را مطلع کنند تا تعداد تورها از سایر کشورها نیز افزایش یابد.
