چه کسی باید در نشست شورای امنیت رودروی ترامپ قرار گیرد؟

هفته پیش بود که نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل اعلام کرد که دونالد ترامپ قصد دارد اواخر ماه جاری میلادی ریاست نشست شورای امنیت را به‌عهده بگیرد و موضوع ایران را در این شورا مطرح کند.

به گزارش تابناک و به‌گفته دیپلمات‌ها و نیکی هیلی، سفیر ایالات متحده نزد سازمان ملل، ترامپ قرار است در ماه جاری و در جریان اجتماع رهبران جهان برای شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد دست به این اقدام بزند.

ایالات متحده که در ماه سپتامبر ریاست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل را به‌عهده دارد، پیشتر تلاشی ناموفق برای اقدام این شورا علیه ایران داشت.

به‌نوشته رویترز، دیپلمات‌ها می‌گویند که ایران می‌تواند برای سخنرانی در نشست 26 سپتامبر شورای امنیت سازمان ملل، در هفته‌ای که نشست سالیانه مجمع عمومی برگزار می‌شود، درخواست بدهد. قرار است که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در تاریخ 25 سپتامبر در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کند.

حال این سوال مطرح می شود که آیا ایران نیز باید در این نشست حضور پیدا کند یا خیر؟ در صورت آمادگی برای حضور، جمهوری اسلامی باید در چه سطحی حضور پیدا کند و چه کسی باید رودروی ترامپ در نشست شورای امنیت بنشیند؟ رئیس جمهور، وزیرخارجه یا سفیر کشورمان در سازمان ملل؟

در مورد اینکه ایران باید در این نشست حضور پیدا کند یا خیر، دو دیدگاه مشخص وجود دارد؛

عده ای بر این باورند که عدم حضور ایران در نشست می تواند منجر به کم اهمیت و کم اثر شدن موضوع نشست و تحقیر آمریکا و شخص ترامپ شود. در همین زمینه، حسین شریعتمداری در کیهان نوشت: اکنون فرصت مناسبی به دست آمده است که رئیس‌جمهور کشورمان با اعتراض رسمی و آشکار به ریاست ترامپ بر شورای امنیت سازمان ملل متحد از شرکت در مجمع عمومی سالانه این سازمان خودداری کند تا از این طریق و با تحقیر ترامپ، لااقل به بخشی از اهانت‌های آمریکا علیه ایران و مردم ایران پاسخ داده باشد.

شریعتمداری مدعی شد: خودداری آقای روحانی از شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل می‌تواند پاسخ دندان‌شکنی به اهانت‌های بی‌وقفه ترامپ به ایران اسلامی و مردم شریف آن باشد. ضمن آنکه مگر حضور همه ساله آقای روحانی در نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل چه دستاوردی داشته است که با عدم حضور ایشان از دست برود؟!

در مقابل، بسیاری دیگر از کارشناسان داخلی و حتی بین المللی بر این باورند که نشست شورای امنیت با حضور ترامپ می تواند یک فرصت تاریخی برای ایران باشد؛ فرصتی که اگر به درستی مدیریت شود می تواند ضربه سیاسی بزرگی به ترامپ وارد کند و اعتبار بین المللی ایالات متحده را نیز خدشه دار کند.

در همین راستا و بر اساس این دیدگاه، همراه شدن روسیه، چین و برخی دیگر از اعضا با ایران می تواند موضع ترامپ در این نشست را به شدت تضعیف کند و منجر به تقویت مواضع جمهوری اسلامی ایران شود.

حال این سوال مطرح می شود که چه کسی و در چه سطحی مناسب ترین گزینه برای رویارویی با ترامپ در نشست 26 سپتامبر می تواند باشد؟

سطح رئیس جمهوری : بری معتقدند روحانی می تواند بهترین گزینه برای رویارویی با ترامپ باشد؛ به این جهت که با رفتن روحانی به این نشست اعتماد به نفس ایران برای مقابله با ترامپ به نمایش گذاشته خواهد شد و برد بین المللی بیشتری نیز برای ایران به همراه خواهد داشت.

سطح سفیر؛ برخی دیگر نیز علی رغم اینکه معتقدند جمهوری اسلامی ایران باید در نشست حضور داشته باشد و عرصه را برای جولان دادن ترامپ خالی نکند؛ اما معتقدند حضور در سطح سفیر می تواند به معنای تحقیر ترامپ و کم اهمیت جلوه دادن این نشست ضد ایرانی باشد.

سطح وزیر خارجه: پرطرفدارترین دیدگاه اختصاص به این سطح دارد. جایی که محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان به عنوان یک دیپلمات کارکشته، آشنا به سیاست و حقوق بین الملل و با شناخت کافی از آمریکا و ساختار سیاسی اش می تواند دونالد ترامپ را با یک چالش بزرگ مواجه کند.

در همین زمینه، حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل گفته است: در این شرایط بهترین فردی که می‌تواند سیاست ایران را برای دنیا خوب توضیح دهد و تهدیدی که ترامپ به راه انداخته را به فرصت تبدیل کند آقای ظریف است، زیرا وی هم حقوق‌دان است و هم سیاست‌مدار و می‌تواند مستقیما صحبت‌های ترامپ را استماع کرده و در جایی که نیاز به پاسخگویی باشد فی المجلس پاسخ دهد.

در نهایت توصیه می شود:

-جمهوری اسلامی ایران نباید صندلی این نشست را برای جولان دادن ترامپ و متحدانش در شورای امنیت خالی کند و باید در یک از سه سطح بالا حضوری قدرتمند داشته باشد.

-جمهوری اسلامی ایران در این نشست باید با ذکر بدعهدی های بین المللی ایالات متحده، نه در مقام متهم بلکه در مقام مدعی حضور پیدا کند؛ نه صرفا مدعی احقاق حق خود بلکه با یک نگاه راهبردی تر، تمامی بدعهدی های دولت ترامپ در قبال تعهدات بین المللی اش را بازنمایی کند.

-همراه کردن روسیه، چین و برخی دیگر از اعضا می تواند به تضعیف موضع ترامپ در قبال ایران منجر شود. لازم به یادآوری است که واشنگتن در دروان پسا برجام به دلیل وتوی قدرت‌های بزرگ دیگر از جمله روسیه و چین قادر به محکومیت اقدامات ایران نبوده است. لذا همراه شدن روسیه و چین با ایران در این نشست می تواند اهمیت زیادی داشته باشد.

-ترامپ احتمالا در این نشست، بیش از برجام، بر روی اقدامات و سیاست های منطقه ای و موشکی ایران متمرکز خواهد شد. در این راستا، انگلیس و فرانسه بازیگرانی هستند که ممکن است با ترامپ همراهی کنند. در مقابل جمهوری اسلامی ایران می تواند با یادآوری سیاست های مخرب آمریکا و متحدانش در خاورمیانه از انزوای خود در نشست جلوگیری کند. پرداختن به بحران انسانی یمن بر اثر حملات عربستان با استفاده از سلاح های آمریکایی می تواند موضوعی باشد که نماینده ایران روی آن مانور دهد.

-دعوت رسمی ایران از رسانه های جهانی و به ویژه رسانه های آمریکایی ضد ترامپ برای پوشش این نشست نیز می تواند نه تنها سخنان ترامپ را بی اثر کند بلکه جو رسانه ای و تبلیغاتی زیادی علیه دولت وی به وجود آورد.

مصطفی نجفی

کارشناس مسائل بین الملل