تصمیم مهم بنیاد نوبل درباره جایزه ادبیات

بنیاد «آلفرد نوبل» از فرهنگستان سوئد خواست تا مسئولیت اعطای جایزه نوبل ادبیات را به یک کمیته جدید و مستقل واگذار کند.

بنیاد «آلفرد نوبل» که ناظر بر اعظای جایزه نوبل در شاخه‌های گوناگون است از آکادمی سوئد (فرهنگستان سوئد) که هرساله مسئولیت اعطای جایزه نوبل ادبیات را بر عهده دارد خواست این مسئولیت را به یک کمیته مستقل و موقتی واگذار کند تا این آکادمی بتواند پس از رسوایی‌هایی اخلاقی که به لغو این جایزه ادبی در سال ۲۰۱۸ منجر شد مجددا اعتماد عمومی را به سمت خود جلب کند.

بنیاد نوبل بر این باور است که فرهنگستان سوئد دیگر صلاحیت لازم برای اعطای مهم‌ترین جایزه ادبی جهان را دارا نیست و باید اعضایی جدید و مستقل از فرهنگستان به صورت موقت برنده نوبل در شاخه ادبیات را انتخاب کنند.

در ماه نوامبر سال گذشته، «ژان کلود آرنالت» همسر «کاترین فروستنسون»، عضو آکادمی و یکی از داوران مخفی نوبل با شکایت ۱۸ زن به اتهام سوء استفاده جنسی روبه‌رو شد و پس از انتشار این اخبار، «کاترین فروستنسون» نیز از آکادمی نوبل کنار گذاشته شد. همچنین «سارا دنیوس» رئیس هیئت انتخاب آکادمی نوبل ادبیات در واکنش به این اتفاق‌ها استعفا کرد. ماجرای این رسوایی اخلاقی موجی از استعفاها را در آکادمی نوبل ادبیات به راه انداخت و در نهایت موجب شد اعطای جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۸ لغو شود و به جای آن در سال ۲۰۱۹ دو برنده نوبل ادبیات معرفی شوند، اما با صحبت‌های رئیس بنیاد نوبل، برگزاری این جایزه در سال آینده نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد چرا که او معتقد است این اتفاقات به وجهه جوایز نوبل در سطح بین‌المللی خدشه وارد کرده است.

از سوی دیگر «آندرس اولسون» دبیر موقف فرهنگستان سوئد ظاهرا با درخواست بنیاد نوبل مخالفت کرده و گفته رسوایی و بحران اخلاقی در فرهنگستان موجب نشده توانایی اعضای آن در انتخاب برنده نویل ادبیات تحت تاثیر قرار گیرد و این عجیب است که بخواهیم این وظیفه مهم را به یک کمیته خارجی واگذر کنیم.

فرهنگستان سوئد که با نام آکادمی سوئد نیز شناخته می‌شود از سال ۱۹۰۱ مسئولین انتخاب برنده نوبل ادبیات را بر عهده دارد اما علاوه بر ماجرای رسوایی اخلاقی سال گذشته، همواره با انتقادهایی نیز درباره اعطای این جایزه به برندگان روبه‌رو بوده است. بسیاری از برندگان نوبل پس از کسب جایزه بسیار کم‌کار شده‌اند این در حالی است که عده‌ای از نویسندگان مطرحی که تاکنون به هر دلیلی موفق به کسب نوبل ادبیات نشده‌اند مخاطبان و خوانندگان بسیاری را برای خود حفظ کرده‌اند.