ایران مانند کره شمالی با آمریکا پشت میز مذاکره نخواهد نشست، اما جنگی هم در کار نیست

کریشنا کالامور در آتلانتیک نوشت: دونالد ترامپ در یک توئیتی در اواخر یکشنبه هشدار داد که ایران « مستوجب عواقبی خواهی شد که در طول تاریخ تا کنون کم‌تر کسی با آن روبه‌رو شده‌است». این توئیت به نظر می رسد احتمال شکل گیری مناقشه نظامی با یکی از قدرتمندترین نیروهای مسلح خاورمیانه افزایش داده است. وی این توئیت را در واکنش به اظهارات حسن روحانی رئیس جمهور ایران « آمریکا باید بداند که صلح با ایران مادر همه صلح ها و جنگ با ایران مادر همه جنگ هاست.» مطرح کرده است.

به گزارش انتخاب، آتلانتیک ادامه داد: تویئت ترامپ: به رئیس‌جمهوری ایران روحانی: دیگر هرگز ایالات متحده را تهدید نکن یا مستوجب عواقبی خواهی شد که در طول تاریخ تا کنون کم‌تر کسی با آن روبه‌رو شده‌است. ما دیگر کشوری نیستیم که حرف‌های دیوانه‌وار تو در مورد خشونت و مرگ را تحمل کنیم. مراقب باش.»

این پیام توئیتری همراه با حروف بزرگ حاکی از این است که جنگ با جمهوری اسلامی ایران اجتناب ناپذیر است. اما رئیس جمهور ایران از چشم انداز « مادر همه صلح ها» استقبال کرد. پیام توئیتری ترامپ یادآور تهدیداتی بود که او علیه کیم جونگ اون « دیوانه» مورد «آتش و خشمی که جهان مشابه آن را به چشم ندیده»، مطرح کرده بود. اما درست چند ماه پس از این اظهارات، ترامپ در سنگاپور با کیم جونگ اون دیدار کرد و یک فرایند دیپلماتیکی که با خوش بینی زیادی همراه بود راه انداخت. اما دستاورد این نشست ناچیز بود. به دلیل تاریخچه تنش آمیز روابط بین آمریکا و ایران پس از انقلاب 1979م، چنین نتیجه تا حد زیادی در مقابل تهران غیرمحتمل به نظر می رسد. جان بولتون مشاور امنیت ملی در اظهاراتی در روز دوشنبه گفت: «ترامپ به من گفت که اگر ایران هر حرکت منفی انجام دهد، تاوانی را پرداخت خواهد کرد که کشورهای اندکی در گذشته پرداخته اند.»

اما نقطه شروع جدال لفظی بین حسن روحانی و ترامپ از ماه می – زمانی که آمریکا از توافق هسته ای با ایران خارج شده است شروع شد. – توافقی که شامل چین، فرانسه، روسیه، انگلیس، آلمان و اتحادیه اروپا می شود.-دولت ترامپ بر این عقیده بودند که توافق هسته ای ایران به عنوان دستاورد سیاست خارجی باراک اوباما به مسائلی مانند نقش ایران در سوریه ، عراق، یمن و لبنان، برنامه موشک های بالستیک و اقدامات مشکل ساز دیگر آن ها اشاره ای نکرده است. اما سایر کشورها و نهادهایی که هنوز پای بند به توافق برجام هستند بر این عقیده اند که این توافق منحصرا مربوط به برنامه هسته ای است.

قبل از خروج آمریکا از برجام، بارها مقامات دولت ترامپ بر پای بندی ایران از توافق تاکید کردند؛ اما آن ها بر این عقیده هستند که این توافق صرفا زمان دستیابی ایران به سلاح هسته ای را تاخیر می اندازد. حامیان این توافق نامه، این موضع را یک برداشت عمدا اشتباه از سوی دولت ترامپ از توافق دانسته اند. در ماه گذشته، دولت ترامپ به تمام کشورهای خریدار نفت ایران اعلام کرد اگر تا 4 نوامبر خرید نفت خود را به صفر کاهش ندهند با تحریم های آمریکا روبرو خواهند شد. در این راستا دولت آمریکا بخش تجارت ایران با سایر کشورها را مورد هدف قرار گرفته است . آن ها تاکید کردند که برای سایر کشورها معافیت هایی ارائه نمی کنند. چنین حرکتی قطعا به اقتصاد ایران آسیب خواهد رساند.

در مقابل ایران اعلام کرده که تا زمانی که سایر امضاکنندگان برجام به تعهدات خود در زمینه سرمایه گذاری در ایران پای بند باشند در برجام باقی خواهند ماند. اتحادیه اروپا قانونی را برای حمایت از شرکت های اروپایی در مقابل تحریم های آمریکا به تصویب رساند.بنابراین برای شرکت های اروپایی با زنجیره عرضه جهانی و نیروی کار بین المللی، دسترسی به سیستم مالی آمریکا و همچنین دسترسی به بازار مصرفی بزرگ این کشور، تجارت با آمریکا بسیار با ارزش تر و مهم تر از تجارت با ایران است. در حالی که اتحادیه اروپا و سایر کشورهای عضو برجام بر تداوم پای بندی خود به توافق تاکید می کنند اما آن ها برای ادامه برجام با گزینه های واقع گرایانه محدودی روبرو هستند.

مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در اظهاراتی در ماه می، فهرستی از خواسته های دوازده گانه را برای ایران مطرح کرد. وی تاکید کرد اگر ایرانی ها خواهان روابط دیپلماتیک و تجاری با آمریکا هستند باید به برنامه موشک بالستیک، حمایت از گروه های تروریستی مانند حزب الله و خشونت در ایران و سوریه پایان دهند. باربارا اسلاوین از رئیس آینده ابتکار عمل ایران در شورای آتلانتیک که گروهی تحقیقاتی در واشنگتن است گفت: «این فهرست دوازده گانه پمپئو جز محالات است. پمپئو از پلنگ نمی خواهد خال های خود را تغییر دهد بلکه از او می خواهد که به یک بره تبدیل شود.»

دولت ترامپ در اظهاراتش در برخی موارد از حمایت مردم ایران علیه حاکمانشان سخن میگوید در حالی که مردم ایران از سفر به آمریکا منع شده اند. در این راستا مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در روز یکشنبه در کتابخانه ریاست جمهوری ریگان در سیمی والی کالیفرنیا در اظهارات ضد ایرانی گفت : «ایران بیشتر از دولت به مافیا شبیه است» وی افزود: «هدف از تلاش ها و اقدامات ما این است که ایرانیان از کیفیت مشابه زندگی ایرانیان مقیم آمریکا برخوردار شوند.» در روز دوشنبه، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این اظهارات گفت: «سخنرانی مزورانه و سخیف وزیر خارجه آمریکا در این جمع که صرفا یک اقدام ابزاری و تبلیغاتی بود، بیش از همیشه نشانگر درماندگی بی حد و حصر دولت آمریکا در شرایط پس از خروج غیرقانونی این کشور از برجام و عدم دستیابی به اهداف خود از این اقدام یک سویه و نابخردانه و انزوای جهانی ناشی از آن است. سخنان پمپئو نشانه روشنی از تلاش های آمریکا برای مداخله در امور داخلی ایران است.»

این همان چیزی است که بسیاری از همسایگان ایران در مورد اقدامات ایران در داخل مرزهایشان سخن می گویند. در نهایت، ایران توانایی قصد ندارد وارد جنگ با آمریکا شود، در حالی که این کشور در سوریه، عراق و به میزان کمتر یمن و لبنان به حمایت از گروه های حزب الله، حماس و حوثی ها می پردازد. بنابراین تنها کاری که ایران در مقابل ترامپ در منطقه انجام می دهد ایجاد مشکل است. آن ها می توانند از نفوذ سیاسی و فرهنگی خود در عراق برای این هدف بهره ببرند. این کشور به حمایت از اسد ادامه خواهد داد و آن ها همچنین می توانند زمینه بی ثباتی در افغانستان را ایجاد کنند. ایالات متحده آمریکا از تمام این اقدامات آگاهی دارد.

در پایان، حتی اگر عناصر جنگ طلبانه تر دولت ترامپ خواهان جنگ با ایران باشند، اما تا کنون هیچ بیانیه یا اظهارنظر عمومی در مورد این موضوع وجود ندارد. حتی خود ترامپ همانطور که گفته است: « خودش تنها کسی است اهمیت دارد» مخالف هر گونه ماجراجویی نظامی امریکا است.