هزار و یک دلیل برای رد ارتباط میان توافق پاریس با مشکلات برق کشور
همزمان با آغاز فصل تابستان و افزایش بی سابقه دما در بسیاری از نقاط کشور، نهاد‌های متولی تأمین انرژی برق توان تولید به اندازه این انرژی را از دست داده و در بسیاری از موارد کشور را با چالش جدی روبه‌رو کرده اند؛ چالشی که حالا صرف نظر از خسارت‌های اقتصادی و رفاهی به موضوعی سیاسی نیز تبدیل شده تا برخی جریان‌های خاص را در رسیدن به منافع سیاسی شان یاری کند.
به گزارش تابناک، دولت و به صورت مشخص وزارت نیرو که مسئولیت تولید و توزیع انرژی برق کشور را بر عهده دارند، به دنبال تشدید مشکلات ناشی از افزایش مصرف برق، سیاست‌هایی نظیر تغییر ساعت کار کارکنان دولت و نیز قطع زمان بندی شده برق را در مناطق مختلف کشور در دستور کار خود قرار دادند؛ اقدامی کوتاه مدت و عجولانه که مشخص می‌کند آن‌ها نه تنها این شرایط سخت را پیش بینی نکرده بودند، بلکه برایش راهکاری نیز در ذهن نداشتند.
نحوه برخورد متولیان منابع انرژی کشور با این مسئله و افزایش انتقادات مردمی از راهکار‌های اتخاذی، حالا بهانه‌ای شده است تا برخی گروه‌های سیاسی کشور صرف نظر از مشکلات رفاهی و اقتصادی مردم، فرصت را غنیمت شمرده و با طرح برخی مباحث قابل تأمل به فکر تأمین منافع سیاسی خود باشند.
در همین راستا برخی جریان‌ها با طرح موضوع توافقنامه آب و هوایی سال ۲۰۱۵ پاریس که ایران نیز به عنوان یکی از ۱۹۵ کشور این معاهده را امضا کرد، تلاش مشخصی را برای اعمال فشار سیاسی بر روی دولت با هدف خروج از این معاهده بین المللی آغاز کرده اند.
اگرچه ناکارآمدی دولت و کم کاری مقامات متولی انرژی برق کشور در سال‌های اخیر برای تولید انرژی برق کافی و اتخاذ تدابیر مناسب به منظور حل مشکل در فصل تابستان غیر قابل انکار است، اما ارتباط دادن این مشکل با توافقنامه پاریس نیز بنا به دلایل فراوان خود دارای اشکالات فراوان و غیر قابل قبولی است که شاید منافع سیاسی برخی جریان‌ها را تأمین کند، اما قطعاً به حل مشکل برق کشور کمکی نخواهد کرد!
نمایندگان ۱۹۵ کشور جهان از جمله ایران در سال ۲۰۱۵ و در جریان برگزاری کنفرانس تغییر اقلیم معاهده‌ای را پذیرفته و به امضاء رساندند که بر اساس آن کشور‌های عضو این معاهده ملزم خواهند شد تولید گاز‌های گلخانه‌ای خود را به میزان مشخصی کاهش دهند؛ تلاش‌هایی که با یک عزم جهانی در مسیر جلوگیری از افزایش دمای کره زمین دنبال می‌شود و با توجه رو به افزایش دمای کره زمین به یک ضرورت تبدیل شده است.
اگرچه در معاهده پاریس به صورت مشخص به جلوگیری کشور‌ها از افزایش تولید گاز‌های گلخانه‌ای اشاره شده است و تدابیری برای جلوگیری از این روند اتخاذ شده که غیر قابل انکار است، اما ارتباط دادن این معاهده با مشکلات کنونی برق کشور نکته عجیب و پر انتقادی است که بنا به دلایل فراوان امکان رد آن وجود دارد.
منتقدان این معاهده و عضویت ایران در آن با ارتباط دادن مشکل دولت در تأمین انرژی برق به عضویت کشورمان در این معاهده تأکید دارند، از آنجا که ایران متعهد شده است سوخت‌های فسیلی خود را به شکل قابل توجهی کاهش دهد، لذا از سال ۲۰۱۵ به این سو توان و انرژی کافی برای ساخت و راه اندازی نیروگاه‌های حرارتی را از دست داده است!
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که بر اساس اسناد، توافقنامه پاریس از سال ۲۰۲۰ برای کشور‌های عضو الزام آور خواهد شد و این به آن معناست که هنوز مفاد این توافقنامه برای کشور‌های مختلف از جمله ایران الزام آور نشده است.
نکته دیگری که باید در این باره به آن اشاره کرد این است که در این توافقنامه کشور‌های توسعه یافته در محوریت عمل به معاهده هستند و در رابطه با کشور‌های در حال توسعه از جمله ایران عملیاتی کردن آن بیش از آنکه الزام آور باشد، از جنبه تشویقی برخوردار است.
نکته دیگری که در نقد ارتباط دادن مشکلات کنونی انرژی برق کشور با معاهده پاریس باید به آن اشاره کرد این است که اگرچه این معاهده در سال ۲۰۱۵ در شهر پاریس امضاء شد و توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، اما هنوز شورای نگهبان با وارد کردن برخی ایرادات شکلی به آن از تصویب نهایی اش جلوگیری کرده و این یعنی هنوز ایران به صورت رسمی و قانونی در چارچوب این معاهده ورود پیدا نکرده است.
نکته مهم‌تر این که در مفاد توافقنامه پاریس انرژی گازی از سایر سوخت‌های فسیلی جدا شده و به عنوان یک انرژی پاک معرفی شده است. با توجه به اینکه ایران دومین کشور تولید کننده انرژی گاز جهان می‌باشد و بیش از ۷۰ درصد انرژی برق کشور از طریق نیروگاه‌های حرارتی گازی تولید می‌شود، قطعاً معاهده پاریس نه تنها برای ایران تهدیدی به شمار نمی‌رود بلکه یک فرصت استثنائی برای بهبود بازار فروش انرژی گاز به کشور‌های منطقه و اروپایی خواهد بود.
مسئله بسیار مهم دیگری که در نقد ارتباط دادن معاهده پاریس با مشکلات انرژی برق کنونی باید به آن اشاره کرد اینکه در معاهده پاریس تأکید فراوانی بر روی آوری کشور‌ها به انرژی‌های نو مثل انرژی خورشیدی شده است. با توجه به اینکه بسیاری از مناطق جغرافیایی ایران به ویژه در فصل تابستان با تابش مستقیم و طولانی مدت خورشید روبرو هستند، ورود ایران به سمت انرژی خورشیدی نه تنها تهدید قلمداد نمی‌شود بلکه می‌تواند به یک فرصت فوق العاده برای تغییر سبک تولید انرژی در کشور تبدیل شود.
از همه دلایل منطقی بالا که بگذریم، اشاره به بحران آب کشور و خسارت‌های ناشی از تغییر اقلیم به ایران نباید غافل شویم؛ شرایط سخت و دشواری که به زعم بسیاری از متخصصان دانش آب و هواشناسی به دلایل گرم شدن کره زمین و تغییر جهت باد‌های غربی مدیترانه‌ای نرخ داده است. به بیانی ایران از جمله کشور‌هایی است که تغییر آب و هوا و افزایش دمای کره خسارت‌های سنگینی به آن وارد کرده و لذا باید ایران از هرگونه برنامه جهانی برای مقابله با افزایش دمای کره زمین حمایت جدی داشته باشد.
حقایق ذکر شده به هیچ عنوان از عملکرد دولت در زمینه تولید انرژی برق و گسترش نیروگاه‌های حرارتی و خورشیدی حمایت نمی‌کند و اتفاقاً به خوبی نشان می‌دهد کم کاری دولت در این بخش ارتباطی با معاهده پاریس نداشته و نخواهد داشت، چرا که در سال‌های گذشته ظرفیت مصرفی کشور چیزی حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است، ولی از آن سو دز زمینه توسعه نیروگاه‌ها و نوسازی شبکه انتقال برق اقدام مشخصی صورت نگرفته است. با این حال این موضوع نباید دستاویزی شود برای جریان‌های سیاسی که در مسیر تأمین منافع حزبی به تحمیل خسارت‌های ملی مشغول شوند.
