تهران و آنکارا پس از پیروزی اردوغان
افشار سلیمانی سفیر سابق ایران در آذربایجان در گفت و گو با نامه نیوز به بررسی روابط ایران و ترکیه در دوره جدید پس از پیروزی اردوغان پرداخته است.
به گزارش نامه نیوز: ایران و ترکیه روابط خود را از زمان حضور اردوغان در قدرت از دهه پیش تقویت کرده و پس از پیروزی دوباره اردوغان در انتخابات اخیر می توانند به نزدیکی مناسبات بیش از این فکر کنند. دو کشور هر چند منافع متضادی را در سوریه دنبال میکردند ولی همین بحران را نیز موضوعی برای همکاری تبدیل کردند و توانستند محوری برای گفت و گوی صلح ایجاد کنند. ترکیه کشوری بود که در دوران تحریم ارتباط تنگاتنگی با ایران داشت و کمکهای بسیاری برای دور زدن تحریمها و تامین نیازهای ایران انجام داد. اما در حال حاضر با خروج امریکا از برجام امکان برگشت دوباره تحریمها وجود دارد. آیا در روزهای آینده و با فشار روی ایران، میتوان به روابط نزدیک ایران و ترکیه بود؟ ترکیه می تواند فضایی برای کاهش هزینه های ایران در دوران تحریم ایجاد کند؟ در این باره با افشار سلیمانی سفیر سابق ایران در آذربایجان گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.
به نظر می رسد که ایران از پیروزی اردوغان در انتخابات حمایت می کند و این روند را برای گسترش مناسبات مفید می داند. به نظرتان اگر دوباره تحریمها برگردد ترکیه مثل دوره گذشته می‌تواند یک در پشتی برای ایران باشد ؟
بله ایران و ترکیه در دوره اردوغان روابط خوبی را پشت سر گذاشته اند. اما به نظر می‌رسد با توجه به حادثه‌ای که برای هالک بانک و آن محاکمه‌ای که در آمریکا برای رضا ضراب بوجود آمد، این بار بیشتر و دقیق‌تر بخواهند به مسائل توجه کنند که این مشکلات پیش نیاید، چون به هر حال ترکیه نمی‌خواهد با آمریکا زیاد دچار تنش شود و به هر حال ترکیه عضو ناتو است، و به‌رغم اختلافاتی که دارند متحد غرب حساب می‌شود. ما این‌جا نباید فراموش کنیم که چالش و بعضا اختلاف دیدگاه بین ترکیه و امریکا به این معنی نیست که این‌ها رابطه‌شان به هم می‌خورد. به هر حال تا حدود زیادی این‌ها با هم متحد هستند و نسبت به هم تعهد دارند ، عضویت در ناتو و پایگاه ناتو در آن، آنان را در بلوک غرب حفظ می کند. آمریکا به نوعی فرماندهی ناتو را دارد و این‌ها با هم در مسائل منطقه نیاز به هم دارند و آمریکا هم به ترکیه نیاز دارد.
ترکیه اعلام کرده است به روابط خود با ایران ادامه خواهد داد و مبنای آن تحریمهای سازمان ملل است. این روابط می تواند گسترده تر این نیز باشد؟
بله تا حدود زیادی در گذشته هم که حتی تحریمها علیه ایران واقع شده بود، آن موقع تحریمها عمیق‌تر هم بود، ترکیه و ایران همکاری خود را پیش می بردند. در حال حاضر هم وضعیت متفاوت از گذشته است. تنها بحث آمریکا است که می خواهد تحریم علیه ایران وضع کند و روی آن فشار وارد کند. اروپا پشت ایران است و در حال رایزنی هستند که بتوانند همکاری هایی را شکل دهند. چون الان شرایط با آن موقع که قبل از برجام داشتیم، یک مقدار متفاوت است. حداقل الان اروپا پای کار ایستاده، الان دنبال راه‌هایی هستند که بتوانند مسائل را حل کنند، یک مقداری این موضوع بحث حیثیتی برای خودشان است که نشان دهند که می‌توانند در برابر آمریکا کارهایی کنند؛ فقط هم بحث مسائل اقتصادی با ایران نیست.
شرایط طوری است که نمی توان مانند گذشته تحریمها را دور زد و این مسئله بیش از گذشته سخت تر است؟
ایران و ترکیه تجربیات گذشته را هم دارند و من فکر می‌کنم که یک مقدار با دقت بیشتری پیش بروند، از طرفی امریکایی ها هم حساسیتشان نسبت به کار با همسایه‌های ایران خیلی زیاد نیست، بیشتر در حوزه‌های کلان می‌خواهند تحریم‌هایی صورت گیرد و عمل شود و این مسئله را سعی میکنند در سیستم بانکی است و بحث فروش نفت اعمال کنند. یکسری مسائل اینچنینی، بحث فروش فلزات و این‌ها و موضوع دلار که سر جای خودش باقی است. تلاش می کنند در این حیطه سرمایه‌گذاری در ایران نشود. اما با همسایه‌های ایران هم حساسیت زیادی نشان نمی‌دهند و راه‌هایی را حتما پیدا خواهد کرد که بتوانند این مراودات را انجام دهند. هرچند که نمی‌شود گفت کلا بی‌تاثیر است، به هر حال تاثیر خودش را خواهد گذاشت اگر تحریمهای سختی اعمال شود. هنوز که تحریمها شروع نشده، شاهد هستیم که شرایط متفاوتی از گذشته شکل گرفته، نشان می‌دهد که در آینده می تواند شرایط بدتر هم باشد، اما کشورهای همسایه، کلا نه‌تنها ترکیه، بقیه کشورهای همسایه هم تا حدود زیادی برای ایران یک محفظی هستند که از طریق آن راه بتواند مراودات خودش را انجام دهد.
