اندوه حاتمی‌کیا در واکنش به درخواست همسر یک شهید
نخستین جشنواره تلویزیونی مستند با تجلیل از برگزیدگان فصل چهارم، معرفی مستند برگزیده سال و قدردانی از بیش از چهار دهه فعالیت مرتضی پورصمدی فیلمبردار و عکاس مستند به کار خود پایان داد.
آیین اختتامیه فصل چهارم نخستین جشنواره تلویزیونی مستند و بزرگداشت مرتضی پورصمدی عکاس و فیلمبردار پیشکسوت شب گذشته ۱۵ اردیبهشت با حضور سلیم غفوری مدیر شبکه مستند، ابراهیم حاتمی کیا، فرهاد ورهرام، احمد ضابطی جهرمی، ارد زند، سعید رشدیان، اهالی رسانه و جمعی از علاقه مندان برگزار شد.
جشنواره تلویزیونی مستند محملی برای دیده شدن آثار مستندسازان
سلیم غفوری که در مراسم اختتامیه فصل سوم از نخستین جشنواره تلویزیونی مستند سخن می‌گفت، اظهار کرد: سینمای مستند در سال های اخیر از رشد بسیار خوبی برخوردار بوده است و ما شاهد نسل جوانی از مستندسازان هستیم که در آثارشان مسایل مهم محیط زیستی، اجتماعی و … را به درستی به تصویر کشیده اند.
وی افزود: از اصلی ترین گلایه های مستندسازان به ویژه آنهایی که با مرکز ارتباط دورتری داشتند، این بود که بستری برای ارایه اثر و انتقال پیامشان به مخاطب ندارند که نخستین جشنواره تلویزیونی مستند تلاش کرد به این انتقاد پاسخ بدهد و پلی بین مستندسازان و مخاطبان شبکه مستند باشد.
در ادامه این برنامه مستند بلند «مشد عباس، بودن، نبودن» به عنوان مستند برگزیده سال از نگاه مردم معرفی شد. سپس ابراهیم حاتمی کیا جایزه مستند سال به انتخاب مردم را به سید هاشم مرتضویان برای مستند «مشد عباس … بودن یا نبودن» تقدیم کرد.
کارگردان «به وقت شام» با ابراز خرسندی از حضور در اختتامیه نخستین جشنواره تلویزیونی مستند گفت: فضای فیلمسازی و تماشای فیلم مستند باعث ایجاد حس آرامش و امنیت می شود. فضای مستند فضای کاملا سلوکی است که هنرمند را برای ورود به جامعه آماده می کند.
وی ادامه داد: اگر دست من باشد، می گویم هیچ فیلمساز داستانی حق فیلمسازی ندارد مگر اینکه از حوزه مستند عبور کند زیرا این حوزه تاثیر بسیاری بر نگاه فیلمساز دارد و بر جامعه هم تاثیرگذار است.
شبکه مستند تکیه گاه من است
حاتمی کیا درباره مستند «مشد عباس، بودن، نبودن» عنوان کرد: مستند «مشد عباس، بودن، نبودن» فیلمی است که نقد می‌کند و نقد خیلی بشاشی هم دارد. مستندی که یک موضوع به شدت حساس یعنی کسب و کار جامعه را مورد بررسی قرار داده است.
وی افزود: من مستند را پایگاه بسیار مهمی برای فیلمساز می دانم. به شخصه اولین شبکه ای که تکیه گاهم است، شبکه مستند است چرا که در برنامه های شبکه مستند یک سلوک هنرمندانه و در عین حال یک دموکراسی بسیار زیبا را می بینم.
حاتمی کیا گفت: زبان مستند و شبکه مستند بسیار ارزشمند است. امیدوارم روز به روز قدرت بگیرد و بتواند روزی مثل انیمیشن که امروز دارد نفس می کشد و در عرصه اکران عمومی جدی می شود اکران خوبی به دست آورد. اینکه چه موضوعی در فیلم ها مطرح شود، به جریان جامعه بازمی گردد، گاهی اگر هنرمند نسبت به زمان حالش تعریف نداشته باشد، حرفش کهنه می شود.
وی در واکنش به صحبت های همسر شهید اقبالی درباره ساخته نشدن فیلم همسر شهیدش گفت: غمم می گیرد که چرا این اتفاق نیفتاده و متاثر می شوم که خیلی از خاطرات را به خصوص از ارتش و نیروی هوایی نشنیده ام. ارتش جمهوری اسلامی با وجود نقدهایی که به فیلم «چ» من داشت در ساخت «به وقت شام» با روی باز برخورد و بسیار به ما کمک کرد.
وی تصریح کرد: اینکه چه موضوعی در فیلم ها مطرح شود به جریان جامعه بازمی گردد، گاهی اگر هنرمند نسبت به زمان حالش تعریف نداشته باشد، حرفش کهنه می شود.
حاتمی کیا گفت: اگر امروز از من بخواهند فیلمی درباره جنگ بسازم، می گویم من در سال ۹۷ زندگی می کنم و کدام بخش از آن ۸ سال می تواند جواب الان من را بدهد؟ بی هدف سراغ تاریخ رفتن به نوعی در تاریخ گم شدن است مگر اینکه بدانم پایم را کجا گذاشته ام و چه مساله ای برایم مساله است.
وی در پایان تصریح کرد: مطمئن هستم که خون این شهیدان هرگز پایمال نمی شود و به زمان نیاز دارد، شاید ۱۰ سال دیگر در نقطه ای دیگر اتفاقی رخ بدهد و این موضوع آنطور که باید تجلی پیدا کند.
تاکید بر عزم مستندسازان برای حل معضلات اجتماعی
حسین افشار مستندساز و مدیر خانه مستند انقلاب اسلامی هم که برای تجلیل از سید هاشم مرتضویان روی سن رفته بود، در سخنانی اظهار کرد: مشترک ترین زبان دنیا زبان مستند است. من فکر می کنم برای اصلاح جامعه همین کافی است که شبکه مستند و مستندسازان به رسالت خود عمل کنند. ما می توانیم با همت مستندسازان و شبکه مستند عزمی مشترک برای حل معضلات جدی جامعه ایجاد کنیم.
وی گفت: امروز مستند صاحب خانواده ای بزرگ و رشد یافته است که از هر سنی و موقعیت جغرافیایی و تفکری در آن فیلم می سازند. به نظرم این خانواده بزرگ می تواند به همه نشان بدهد که چطور می شود با در کنار یکدیگر ایستادن به تعالی و بالندگی کشور کمک کرد.
سرافرازانه به فیلم های مستندم افتخار می کنم
در ادامه این مراسم از مرتضی پورصمدی عکاس و فیلمبردار مستند قدردانی شد.
پورصمدی در سخنانی گفت: حدود ۴۳ سال است که در این عرصه فعالیت دارم، اعتراف می‌کنم که بیش از صد فیلم مستند در کارنامه دارم و به همه آنها سرافرازانه افتخار می کنم اما در حوزه سینما از شرایطی که وجود داشت خیلی خرسند نیستم.
این فیلمبردار پیشکسوت ادامه داد: سینمای مستند روی یک عشق به موضوع و گروهی کوچک و همدل و مهربان و قانع حرکت می کند و به همین سبب اثری ناب معصوم و شریف بر همه می گذارد. عمیقا خرسندم از آنچه در جهان مستند انجام دادم و بسیار از اساتید این حوزه آموختم.
وی ادامه داد: بسیار از همسرم سپاسگزارم که سفرهای بی شمار من را تحمل کرد و عمیقا احساس خوشبختی می کنم که حدود چهل سال بر سفره مردم بسیار شریف در دورترین نقاط این مملکت از گواتر تا نوک زاگرس نشستم و با آنها زندگی کردم. در همه این سال ها با احترام با مردم برخورد کردم و رفاقت دیدم و نشئگی این احساس را هرگز فراموش نمی کنم.
این فیلمبردار با بیان اینکه امیدوار است روزی به طفل معصوم مستند توجه شود، افزود: حلوا حلوای فیلم داستانی نکنیم، سینمای مستند پایه ای در ایران دارد که سینمای داستانی ما تا از این رهگذر نگذرد مطلقا رستگار نمی شود. سینمای داستانی ما باید در لوکیشن های مستند اتفاق بیفتد نه آپارتمان هایی که سقفش دو متر و سی سانت است.
درخواست فرهاد ورهرام برای حمایت بیشتر از مستندسازان
در این مراسم فرهاد ورهرام هم با یادی از زنده یاد هوشنگ آزادی ور مستندساز و نظریه‌پرداز تئاتر با بیان اینکه بر طبق تعریف مرکز آمار بخش زیادی از مستندسازان زیر خط فقر هستند از مدیران خواست بیشتر از این هنرمندان حمایت کنند.
تجلیل از برگزیدگان فصل چهارم نخستین جشنواره تلویزیونی مستند
در ادامه این برنامه از نبی الله شعبانی برای مستند کوتاه «آجور تا بند»، ارژنگ ضرغامی برای مستند نیمه بلند «زندگی در شب» و سهیلا پورمحمدی برای مستند بلند «پرنده افلاک» در بخش مستندهای برگزیده از نگاه مردم و از حسین نارمنجی برای مستند کوتاه «باغچه خشک خانه مان سبز است»، سید هاشم مرتضویان برای مستند نیمه بلند «مشد عباس، بودن، نبودن» و از حجت الاسلام امیر منیری برای ساخت مستند بلند «من عروسک کوکی نیستم» در بخش مستندهای برگزیده از نگاه هیات داوران قدردانی شد.
در این مراسم همسر سرلشکر شهید علی اقبالی که برای اهدای جایزه مستند «پرنده افلاک» روی سن دعوت شده بود، گفت: همسر من استاد خلبان شهید بابایی و جوانترین استاد خلبان نیروی هوایی بود. ما پس از مرارت های بسیار پس از ۲۲ سال توانستیم پیکرش را تحویل بگیریم و همین موضوع به تنهایی قابلیت این را دارد که به یک فیلم بلند تبدیل شود.
سهیلا پورمحمدی هم پس از دریافت جایزه اش گفت: این فیلم برای من فیلمی عاشقانه است و من در روزگاری که عشق پیدا نیست با ساخت این مستند دینم را به مفهوم و محتوای عشق ادا کردم. فکر می کنم این موضوع را هم مدیون شهید اقبالی و همسر وی هستم.
در پایان این مراسم مدیر شبکه مستند، دبیر جشنواره تلویزیونی مستند، فرهاد ورهرام و … با بریدن کیک تولد یک سالگی جشنواره تلویزیونی مستند را جشن گرفتند.
