آیا فقط ترامپ مخالف برجام است؟
“در توافق (هسته‌ای) با ایران، مسئله ربطی به رغبت‌ها و هوا‌های نفسانی ترامپ ندارد. بلکه با یک خشم در محافل سیاسی واشینگتن از وارد کردن آمریکا به یک توافق غیرضروری و با قدرتمندسازی بی‌دلیل ایران توسط اوباما، مرتبط است. خشمی که بسیار فراتر از ترامپ است”.
نه تنها رئیس‌جمهور آمریکا، بلکه محافل سیاسی آمریکا هم با برجام مخالف هستند.
به گزارش فرارو، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از دوران تبلیغات انتخاباتی، مواضع تندی در قبال توافق هسته‌ای اتخاذ کرده است. این مواضع بعد از ورود او به کاخ سفید، هم ادامه یافت. برخی ناظران معتقدند که ترامپ مخالف اصلی برجام در آمریکا است. اما یک کارشناس مسائل آمریکایی، معتقد است نه تنها کاخ سفید بلکه حتی نهاد‌ها و محافل قدرتمند سیاسی واشینگتن نیز به این نتیجه رسیده‌اند که توافق هسته‌ای به نفع آمریکا نیست.
در همین رابطه، حسن منیمنه، کارشناس مسائل خاورمیانه در انستیتوی واشینگتن، طی یادداشتی در روزنامه الحیات، از اجماع محافل سیاسی واشینگتن بر “ضرورت مقابله با رفتار خارجی” ایران سخن گفت و مدعی شد که محافل سیاسی آمریکا برای مقابله با ایران با ترامپ همفکر هستند.
به گفته این کارشناس، رویکرد آمریکایی‌ها از زمان انقلاب اسلامی، برای مقابله با ایران بر “محاصره، اعمال فشار، مهار و احیانا تغییر رژیم” مبتنی بود. اما این رویکرد نمی‌توانست برای آمریکا یک راه حل دائمی برای مسئله ایران فراهم کند. زیرا ایران به فشار‌های آمریکا عادت کرد و از آن برای توسعه روابطش با کشور‌های مهمی مانند روسیه، چین و هند بهره برد. علاوه بر این، ایران توانست برنامه هسته‌ای و موشکی را توسعه دهد. در اینجا بود که آمریکا با دو گزینه در قبال ایران مواجه شد: یا تنش‌ها را تشدید و تلاش‌ها را برای مهار و سپس براندازی نظام ایران بیشتر کند یا اینکه ایران را به عنوان یک امر واقع بپذیرد.
جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور اسبق آمریکا، رویکرد تنش با ایران را انتخاب کرد و با اسرائیل برای نابودی برنامه هسته‌ای ایران به شیوه جنگ سری، همکاری کرد. علاوه بر این، بنا به ادعای این کارشناس، در نتیجه جنگ‌های بوش در افغانستان و عراق، فرصتی برای ایران برای تقویت جایگاه‌اش در منطقه فراهم شد. بنابراین، رویکرد تنش‌زایی با ایران، نتیجه مطلوبی برای آمریکا در پی نداشته است.
منیمنه نوشت: “تحویل قدرت در آمریکا با بازبینی سیاست‌ها و گرایش‌ها همراه می‌شود. کم پیش می‌آید که این بازبینی بی‌طرفانه انجام شود. بلکه معمولا (این بازبینی) فرصتی برای جدال سیاسی بین دو حزب فراهم می‌آورد. اگر رئیس‌جمهور کنونی، دونالد ترامپ، با دادوبیداد تلاش می‌کند تا دستاورد‌های رئیس‌جمهور سابق، باراک اوباما، را از بین ببرد، اوباما هم مدت زیادی از دوره اولش را – البته با بیانی ملایم‌تر- صرف انتقاد از سیاست‌ها و دستاورد‌های بوش، کرد. در جایی که بوش در تندروی افراط کرد، اوباما هم در به کارگیری مطلق صلح‌طلبی افراط کرد. همانگونه که امروز ترامپ به طوری با اطمینان رفتار می‌کند که در تصمیم‌گیری هیچ نیازی به نظرات کارشناسان ندارد. اوباما هم بدون مباهات، در این غرور از او سبقت گرفته بود”.
از دیدگاه منیمنه، اوباما بر اساس دیدگاه‌های سطحی‌نگرانه‌اش گمان کرد می‌تواند از طریق توافق با ایران، دستاورد‌هایی را محقق کند که از طریق سیاست سرسختانه بوش قابل حصول نبود.
براساس این یادداشت، اوباما فشار‌های اقتصادی متراکم بر ایران را رها کرد و با ایران توافقی امضا کرد که محافلی در واشینگتن با آن مخالف بودند و آن را با منافع آمریکا ناسازگار دانستند.
منیمنه با اشاره به امتیازات برجام برای ایران ادامه داد: “آری، اینگونه به نظر می‌رسد که ترامپ دائما مشغول مخالفت با اقدامات اوباما است و در این عرصه، گاهی اوقات گامهای عجیبی برمی‌دارد. با این حال، در توافق (هسته‌ای) با ایران، مسئله ربطی به رغبت‌ها و هوا‌های نفسانی ترامپ ندارد. بلکه با یک خشم در محافل سیاسی واشینگتن از وارد کردن آمریکا به یک توافق غیرضروری و با قدرتمندسازی بی‌دلیل ایران توسط اوباما، مرتبط است. خشمی که بسیار فراتر از ترامپ است. البته با این خشم، درکی درباره وجود یک معضل وجود دارد. استمرار آمریکا در توافق به معنای تسلیم شدن به آنچه با منفعتش ناسازگار است، خواهد بود. اما خروج از آن هم نه تنها این منفعت را تامین نمی‌کند بلکه آمریکا را در جایگاه بی‌ثبات‌ساز قرار می‌دهد. مصیبت بزرگ این است که اگر طبق وعده ترامپ، آمریکا از برجام خارج شود، تقابل بین تهران و جامعه بین الملل نخواهد بود بلکه این تقابل بین واشینگتن و پایتخت‌های اروپایی امضاکننده برجام خواهد بود”.
به گفته این کارشناس، فایده پیشنهاد جدید ایمانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، برای متقاعد کردن ترامپ به ماندن در برجام، این است که مانع تقابل اروپا و آمریکا می‌شود. با این حال، برخی افراد، از جمله جان بولتون، مشاور امنیت ملی، معتقدند تلاش اروپا برای مذاکره با آمریکا، فایده‌ای ندارد و بهتر است که فورا از برجام خارج شد.
