طرح مجلس برای ساماندهی بازار ارز
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به طرح نمایندگان برای ساماندهی بازار ارز، وضعیت فعلی بازار ارز را ناشی از تصمیمات غیرکارشناسی و غیرتخصصی برای ساماندهی در این زمینه دانست و خواستار ایفای نقش شخص رییس‌جمهور در مدیریت این بازار شد.
محمدرضا پورابراهیمی اظهار کرد: اقدامات بانک مرکزی در هفته‌های پایانی سال 96 تصمیمات کاملا غیرکارشناسی و غیرتخصصی بود که نه تنها مشکل ارز و بازار ارز که افزایش غیرمنطقی و غیرقابل قبول داشت را تنظیم نکرد، بلکه صدمات زیادی به بازار سرمایه و بازار پولی کشور وارد کرد.
در گفت‌وگو با ایسنا،وی افزود: به نظر می‌رسد بانک مرکزی و در راس آن دولت و شخص رییس‌جمهور باید با رویکرد و نگاه کارشناسی در این زمینه اتخاذ تصمیم کنند و بازار ارز را از التهاب موجود و شرایطی که ایجاد شده و تاثیر منفی بر نرخ تورم دارد با تدبیر کارشناسی و منطقی برهانند.
نماینده مردم کرمان در مجلس افزایش قیمت ارز را هیجانی، کاذب و به دور از واقعیت‌های اقتصادی ایران توصیف کرد و یادآور شد: استفاده از ابزارهای غیرکارشناسی برای کنترل بازار طبیعتا موجب افزایش التهاب می‌شود که همین اتفاق در این زمینه رخ داد.
پورابراهیمی خاطرنشان کرد: بهترین راهکاری که می‌شود برای کنترل بازار ارز در نظر گرفت مجموعه‌ای از تصمیمات در ساختار نظام بانکی است که مهمترین آن برگرداندن اعتماد به مردم برای نگهداری حساب‌های ارزی است. در سال گذشته بانک‌ها و بانک مرکزی خطای فاحشی انجام دادند و با تغییرات نرخ ارز حاضر نشدند سپرده‌های مردم را با روش تسویه ارزی به آنها پرداخت کنند. یک راهکار مهم بازگشایی حساب‌های سپرده ارزی و تضمین آن از سوی بانک مرکزی است.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: در این صورت اگر کسانی نگران هستند که دارایی ریالی‌شان به واسطه تاثیرات نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند، می‌تواند حساب سپرده ارزی داشته باشند و آن حساب با تضمین بانک مرکزی قابل تسویه باشد، ضمن اینکه سود منطقی و کارشناسی هم باید به آن اختصاص یابد و این خود از راهکارهایی است که بخش زیادی از ارز را در داخل نگهداری می‌کند.
وی با بیان اینکه بیش از 30 میلیارد دلار ارز در طول ماه‌های پایانی سال 96 از کشور خارج شده، گفت: همچنین 20 میلیارد دلار ارز هم خارج از شبکه بانکی نگهداری می‌شود. وقتی چنین وضع غیرکارشناسی در اقتصاد کشور وجود داشته باشد، رفتار غیرکارشناسی هم به تبع آن شکل می‌گیرد و مردم ترغیب به خرید ارز و نگهداری آن می‌شوند که این با عرضه و تقاضای واقعی در اقتصاد ایران همخوانی ندارد و التهاب را افزایش می‌دهد.
این نماینده مجلس تاکید کرد: یکی از اقداماتی که باید به فوریت انجام شود، همین است که حساب سپرده ارزی بازگشایی شود و تضمین تسویه آن از ناحیه بانک‌های دولتی صورت گیرد و بانک‌های دولتی تضامین لازم را از طریق بانک مرکزی بدهند تا هر کس هر ارزی را که سپرده‌گذاری کرد، بتواند برداشت کند. این کار باعث می‌شود حجم عظیمی از ارز به نظام بانکی برگردد و قدرت بانک مرکزی برای کنترل باراز ارز را نیز به شدت افزایش می‌دهد و نگرانی و دغدغه را از جامعه می‌گیرد. اگر افراد منابع ارزی را به همین شکل نگهداری کنند و در هر زمان که بخواهند آن را تحویل بگیرند، در این صورت تقاضا در بازار ارز هم کاهش پیدا می‌کند.
نماینده مردم کرمان در مجلس با بیان اینکه شرایط فعلی مبنای منطقی برای افزایش نرخ ارز ندارد، گفت: تورم ما تک رقمی بوده و میزان منابع ارزی هم علیرغم شرایط خاص اقتصادی 2.5 برابر مصارف ارزی بوده و مجموع این منابع ناشی از درآمدهای نفتی و غیرنفتی است که تقریبا در مقایسه با میزان واردات 2.5 برابر است.
وی ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود در سال 97 به واسطه افزایش قیمت جهانی نفت و محصولات وابسته به نفت مثل پتروشیمی (که ما سالیانه 13 تا 20 میلیارد دلار محصولات پتروشیمی صادر می‌کنیم)، افزایش قیمت جهانی سنگ آهن (که ما صادرکننده عمده آن هستیم) و افزایش قیمت جهانی مس (که از بزرگ‌ترین کشورهای تولید مس در منطقه هستیم و صادرات قابل توجهی داریم) درآمدهای ارزی کشور نیز وضعیت بهتری پیدا کند لذا شرایط ما به گونه‌ای نیست که التهابی در بازار ارز وجود داشته باشد به جز ناکارآمدی بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز در کشور که رییس‌جمهور باید تصمیم جداگانه‌ای برای آن بگیرد.
پورابراهیمی افزایش سود سپرده‌های بانکی از 16 به 20 درصد را از تصمیمات غیرتخصصی و غیرکارشناسی در زمینه نظام بانکی عنوان و خاطرنشان کرد: این اتفاق که در سال گذشته رخ داد نه تنها مشکل بازار ارز را حل نکرد، که اثر منفی آن 15 هزار میلیارد تومان منابع دولت را تحت تاثیر قرار داد و شرایط خاصی ایجاد شد. دولت باید این رفتارهای نسنجیده و غیرکارشناسی بانک مرکزی را جبران کند و شخص رییس‌جمهور باید در عرصه بازار ارز به عنوان یکی از لنگرگاه‌های مهم اقتصادی در سال 97 ایفای نقش کند.
نماینده مردم کرمان در مجلس یادآور شد: در بیرون از کشور خیلی‌ها علاقه‌مندند که بازار ما ملتهب بماند تا نتوانیم تولید ملی را در داخل کشور رونق دهیم و آثار منفی اینگونه تصمیمات در اقتصاد ایران در صورت عدم اتخاذ تصمیمات جامع برجایی خواهد ماند.
طرح مجلس برای ساماندهی بازار ارز
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین از طرح نمایندگان برای ساماندهی بازار ارز خبر داد و گفت: ما طرحی را آماده کرده بودیم که در هفته‌های پایانی سال قبل آن را مطرح کنیم اما کارهای عجیب و غریب بانک مرکزی این اجازه را نداد که رویکرد کارشناسی خود را عملیاتی کنیم.
وی یادآور شد: یکی از مواردی که در این طرح پیش‌بینی شده، الزام بانک مرکزی به ارائه تضمین برای تسویه سپرده‌های ارزی از طریق بانک‌های دولتی است. به این ترتیب که چند بانک را مبنا قرار دهیم، مردم ارزهایشان را آنجا سپرده‌گذاری کنند و یا اگر مایل بودند با نرخ رسمی تعریف شده ریال‌شان را به ارز تبدیل کنند و آن را به صورت ارزی نگهداری کنند.
پورابراهیمی ادامه داد: یکی از موارد دیگری که در این طرح پیش‌بینی شده، یکسان‌سازی نرخ ارز و تک نرخی شدن آن است چرا که چند نرخی شدن آن ایجاد فساد کرده و هیچ کس جوابگو نیست که نرخ واقعی ارز چه عددی است. در واقع ما نیاز داریم که نرخ ارز کاملا شفاف باشد و موضوع سوم ساماندهی اطلاعات مربوط به خرید و فروش ارز است که ساماندهی صرافی‌ها مهمترین رکن این طرح است چرا که صرافی‌ها اصلی‌ترین عامل مبادلات ارزی کشور محسوب می‌شوند و باید سامانه خرید و فروش ارز در کشور شفاف باشد.
این نماینده مجلس در پایان گفت که در صورت عدم اتخاذ تصمیمات جامع برای ساماندهی بازار ارز از سوی بانک مرکزی، این طرح در اولین جلسات علنی مجلس پس از تعطیلات به جریان خواهد افتاد.
