کار و تعاون در ۹۶؛ از انفجار و اخراج تا اشتغالزایی و استیضاح

در سال ۹۶ خبرهای متفاوتی از گوشه‌ و کنار حوزه تعاون،کار و رفاه اجتماعی منتشر شد که مهم‌ترین رویدادهای آن را مرور می‌کنیم.

دوازده ماه سال 1395 با همه تلخی‌ها و اتفاقات خوب و بدش در حوزه اقتصادی به پایان رسید و جای خود را به سالی دیگر داد.

به گزارش تسنیم ،یکی از سال های پُر حاشیه برای وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی سال96 بود. از انفجار معدن یورت، حادثه سانچی وسقوط هواپیمای ATR-72-500 متعلق به هواپیمایی آسمان و اعتراض های متعدد بازنشستگان فولاد و…. که باعث شد تا ربیعی در آخرین ماه سال به جلسه استیضاح کشانده شود.

*اقتصاد مقاومتی،تولید و اشتغال

سال 96 برای اولین بار بود که رهبر معظم انقلاب در دو سال متوالی تقریبا از یک شعار مشابه برای سال جدید استفاده کردند و این نشان از وجود دغدغه های جدی در زمینه اقتصادی دارد.

با عدم تحقق مناسب سیاست های اقتصاد مقاومتی در سال گذشته، مقام معظم رهبری بار دیگر سال 96 را بر مبنای اقتصاد نامگذاری کردند و در کنار اقتصاد مقاومتی بر تولید و اشتغال نیز به طور ویژه تاکید داشتند. ایشان، توجه به نام «اقتصاد مقاومتی» را به تنهایی مؤثر ندانستند و در خصوص راه‌حل و علاج وضع کنونی، افزودند: «علاج، در تقسیم کردن اقتصاد مقاومتی به نقاط کلیدی و مهم و تمرکز همه همت مسئولین و مردم بر آن نقاط است و این نقاط کلیدی عبارت است از تولید داخلی و اشتغال بویژه اشتغال جوانان. »

یکی از اصول سیاست های اقتصاد مقاومتی، سیاست اقتصاد درون زای برون نگر است که به معنای صادرات محصولات غیر نفتی است. این شاخصه به طور مستقیم متکی به افزایش تولید محصولات داخلی و توسعه کارخانه ها و واحدهای تولیدی است. در صورت تحقق این امر اشتغال نیز افزایش خواهد یافت و معضل بیکاری تا حد زیادی مرتفع خواهد شد. اما باید اذعان کرد، نفت، محصولی نیست که دولت ها به راحتی از آن دل بکنند، چرا که با درآمدهای ناشی از آن می توانند به راحتی دخل و خرج دولت را تنظیم و حتی به واسطه آن گزارش هایی از آمارهای اقتصادی مثبت ارائه دهند!

*معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر

یکی از مهمترین وقایع سال 96 که اتفاق بسیار بدی بود انفجار معدن زغال سنگ یورت بود . انفجار معدن زغال سنگ یورت آزادشهر گلستان 13 اردیبهشت‌ امسال رخ داد و علت این انفجار انباشت گاز و عدم رعایت نکات ایمنی اعلام شد و به این ترتیب این حادثه به یک فاجعه ملی تبدیل شد و 43 کشته بر جا گذاشت و حدود 70 تن نیز زخمی شدند.

* مرخصی اجباری کارگران داروگر خلاف ماده 69 قانون کار است

اواخر فروردین96 خبری از شرکت داروگر به گوش رسید که تعداد زیادی از کارگران شاغل در این کارخانه خبر از مرخصی اجباری دادند و گفتند: از یک هفته مانده به شروع سال 96 به مرخصی نوروزی رفته‌اند و از آن زمان تا حدود 25 فروردین ماه درب‌های این واحد صنعتی به‌روی آنها بسته مانده است.

همچنین تعدادی از کارگران کارخانه داروگر بدون اطلاع قبلی و به‌دلیل آنچه بی‌انضباطی خوانده می‌شد اخراج شدند.

افشار فتح‌اللهی معاون امور صنایع سازمان صنعت تهران در این باره گفته بود: مرخصی اجباری کارکنان داروگر به‌دلیل انجام تعمیرات و نگهداری تجهیزات این کارخانه انجام شده و در اردیبهشت ماه کارگران به محیط کار خود بازمی‌گردند.

مرخصی اجباری کارگران شرکت داروگر از دیگر اخبار این حوزه بود. محمد رضا فرزعلیان، عضو هیئت مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی استان تهران درباره مرخصی اجباری کارگران داروگر گفت: مدیریت هلدینگ داروگر از شنبه یعنی 13 خرداد تا 18 خرداد ماه سال جاری تمام کارگران این مجموعه را به مرخصی اجباری فرستاده است.

وی با بیان اینکه مرخصی اجباری خلاف قانون کار است، گفت: ماده 69 قانون کار بیان می‌کند تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین می‌شود و در صورت اختلاف بین کارگر و کارفرما نظر اداره کار و امور اجتماعی‌ محل لازم‌الاجراء است.

*بسته حمایت از اشتغال پایدار ابلاغ شد

برنامه اشتغال فراگیر تیرماه سال جاری به‌منظور ایجاد اشتغال 970 هزار نفری با 4 طرح «کارورزی ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی»، «مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی»، «مشوق‌های کارفرمایی» و «توسعه رسته‌های منتخب» از سوی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به تمام دستگاه‌های اجرایی ابلاغ و مقرر شد 500 میلیارد تومان اعتبار برای سال 96 از محل اعتبارات بودجه برای اجرای این 4 طرح اشتغالی اختصاص یابد.

در برنامه اشتغال فراگیر، اشتغال 970 هزار نفر در سال جاری از طریق اجرای چهار طرح «کارورزی ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی»، «مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی»، «مشوق‌های کارفرمایی» و «توسعه رسته‌های منتخب» هدفگذاری شده بود.

26 شهریورماه بود که اجرای دو برنامه ملی ایجاد اشتغال طی مراسمی رسماً کلید خورد و یک تفاهم‌نامه میان سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با حضور محمدباقر نوبخت، علی ربیعی و ولی‌الله سیف به امضا رسید؛ در این مراسم محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه از تخصیص 100 میلیارد تومان از منابع 500میلیاردی اجرای برنامه اشتغال فراگیر به‌عنوان مرحله اول برای اجرای طرح کارورزی در شب پیش از آن (25 شهریورماه) خبر داد.اما شواهد حاکی از این است که با وجود این همه وعده هنوز اقدام موثری در حوزه کار به چشم نمی خورد.

*1000000 فرشباف بیمه می‌شوند

یکی از اخبار مهم این حوزه بیمه کردن فرش بافان بود. محمد علی زرینه کفش با اشاره به مکلف شدن دولت به بیمه کردن همه فرش بافان افزود: در این طرح 7 درصد را فرشبافان و 23 درصد سهم بیمه را نیز دولت پرداخت خواهد کرد.

وی تعداد بافندگان فرش دستباف را در کشور بیش از یک میلیون نفر اعلام کرد وگفت: همراه با بافت یک فرش دستباف 20 شغل ایجاد می شود که این نشان دهنده ظرفیت بالای این حرفه برای ایجاد اشتغال است.

رئیس اتحادیه بافندگان فرش دستباف با اشاره به تعیین 170 میلیون تومان اعتبار برای ایجاد یک شغل در دولت ادامه داد: این در حالی که سرمایه مورد نیاز در این حرفه 5 میلیون تومان است.

زرینه کفش با اشاره به رونق بازار داخلی فرش دستباف افزود: برای حفظ صنعت فرش دستباف باید بازار صادراتی رونق بگیرد که با وجود ظرفیت بالای این حرفه هم اکنون حجم صادرات این کالا کمتر از نیم میلیارد دلار است.

*رئیس‌جمهور خواستار استرداد لایحه اصلاح قانون کار شد

یکی دیگر از اخبار مهم حوزه تعاون و کار بحث و بررسی لایحه اصلاح قانون کار در مجلس شورای اسلامی بود که با مخالف نمایندگان کارگران و کارفرمایان مواجه شد. پس از انتقاد شدید نمایندگان کارگران نسبت به دولت حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهوری در نامه‌ای خطاب به علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به مصوبه اردیبهشت ماه هیئت وزیران، خواستار استرداد لایحه اصلاح قانون کار شد.

در بخشی از نامه حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی به علی لاریجانی رئیس مجلس آمده است: در اجرای ماده 138 قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی استرداد لایحه ‘اصلاح قانون کار’ موضوع نامه شماره 48041/179228 مورخ 13 آذرماه 1391 که به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به دلیل نگرانی های ابراز شده و انتقادات صورت گرفته به برخی مواد لایحه از سوی نمایندگان تشکل های کارگری و کارفرمایی در جلسه 13اردیبهشت ماه 1396هیات وزیران به تصویب رسیده است، برای طی تشریفات قانونی تقدیم می شود.

*رونمایی از «سامانه ثبت قراردادهای کار»

یکی از اخبار مهم حوزه تعاون و کار رونمایی از«سامانه ثبت قراردادهای کار» بود که کارفرمایان مکلف بودند در این سامانه تمام نسخه‌های قرارداد کار اعم از دائم، موقت و شفاهی را بارگذاری کنند اما متأسفانه این سامانه راه اندازی نشد.

اسماعیل ظریفی آزاد، مدیرکل روابط کار و جبران خدمت وزارت کار در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به رونمایی «سامانه ثبت قراردادهای کار» در نیمه مرداد ماه خبر داد و گفت: در این سامانه علاوه بر اینکه کارفرمایان مکلف می‌شوند تمام نسخه‌های قرارداد منعقده اعم از دائم و موقت را به‌روی سامانه آپلود کنند، مکلف هستند قراردادهای شفاهی هم را درج کنند.

مدیرکل روابط کار و جبران خدمت وزارت کار ادامه داد: درباره قرارداد شفاهی باید مشخصات کارگر در این سامانه ثبت و درج شود. این سامانه یکی از 30 سیستم جامع روابط کار است. 29 سیستم دیگر در زمینه روابط کار وجود دارد. تمام فعالیت‌های روابط کار طی چندماه آینده به وب متصل و دیجیتالی خواهد شد.

ظریفی آزاد گفت که «طرح امنیت شغلی» با «سامانه ثبت قراردادهای کار» مرتبط است. در این سامانه اطلاعات کامل از کارگر و کارفرما و روابط کار آنها وجود دارد.

وی ادامه داد: این سامانه یک پروفایل از همه کارگران و کارفرمایان ایران برای وزارت کار ایجاد می‌کند، همه کارگر و کارفرمایان در این سامانه وارد کارتابل می‌شوند و راه ارتباطی وزارت کار با همه کارگران خواهد بود. مشخص بودن قراردادهای کار در دادرسی‌های کاری بسیار کارگشا است.اما هنوز این سامانه راه اندازی نشده است.

*اشتغال و تولید مهمترین مطالبه اقتصادی از دولت دوازدهم

رهبر معظم انقلاب 12مردادماه در مراسم تنفیذ حسن روحانی، رئیس جمهور کشور به مسئله اشتغال و تولید ملی تأکید کردند.

این توصیه برای چندین بار بود که از سوی رهبر معظم انقلاب خطاب به دولت در سال 96مطرح شد. شاید بتوان گفت شعار«اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال» محکم ترین وجدی ترین توصیه مقام معظم رهبری پیرامون ایجاد اشتغال و رفع بحران بیکاری است. بدون شک تکرار این توصیه به دلیل روند رو به رشد نرخ بیکاری و گسترش بیکاری فارغ التحصیلان است.

«لازم میدانم بار دیگر درباره‌ اجرای برنامه‌ اقتصاد مقاومتی و توجه ویژه به موضوع اشتغال و تولید داخلی تأکید کنم و یادآوری نمایم که رأی ملّت و تنفیذ آن موکول به حفظ و رعایت تعهّد به صراط قویم و مستقیم اسلامی و انقلابی است.» این متن بخشی از متن حکم تنفیذ ریاست‌جمهوری که از سوی مقام معظم رهبری به حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان داده شد.

*برنامه های ربیعی برای وزارت کار دولت دوازدهم به مجلس ارائه شد

یکی از اخبار مهم این حوزه رای اعتماد گرفتن ربیعی از مجلس بود. علی ربیعی، وزیر تعاون،کار ور فاه اجتماعی دولت یازدهم که برای بار دوم از سوی حسن روحانی،برای وزارت کار دولت دوازهم معرفی شد در مرداد ماه سال جاری برنامه خود را اعلام کرد.

*«ربیعی» در کار ماند

علی ربیعی امروز (یکشنبه 29 مرداد96) در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی از 288 رای ماخوذه، با کسب 191 رای موافق، 79 رای مخالف و 15 رای ممتنع وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ماند.

* آغاز طرح هزار روستا؛ هزار تعاونی از مهرماه/ تسری«کاراکارت» به تعاونی ها

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از آغاز طرح «هزار روستا؛ هزار تعاونی» از مهرماه 96 تا نیمه دوم سال 97 خبر داد و گفت: قرار است «کارا کارت» را به تعاون نیز تسری دهیم.

*کارگران هپکو و آذراب تجمع اعتراضی برگزار کردند

اراک 28 شهریورماه سال 1396 شاهد تجمع کارگران معترض شرکت های هپکو و آذراب بود. منطقه مرکزی، شرکت هپکوی اراک که تولیدکننده ماشین‌آلات راهسازی و در واقع تنها کارخانه تولید ماشین‌آلات راهسازی در ایران و خاورمیانه است، طی سال‌های اخیر مشکلات عدیده‌ای را متحمل شده و کارگران این واحد صنعتی بارها اعتراضات خود را مطرح کرده اند که یکی از این اعتراضات روز گذشته انجام شد.

*معوقات کارگران هپکو و آذراب از 6مهر ماه پرداخت می‌شود

5مهرماه 96بود که وزیر کار از آغاز پرداخت بخش عمده معوقات کارگران هپکو و آذراب از 6مهر خبر داد و گفت: سایر مطالبات کارگران تا پایان ماه تسویه خواهد شد.

*دستورالعملی که 2 بار لغو شد ولی مشکل کارگر حل نشد

در حالی که دستورالعمل ممنوعیت قراردادهای کار زیر یک سال با اعتراض کارفرمایان یک بار در خرداد 94 لغو شده بود، دیوان عدالت اداری، 31مرداد 96 در راستای رسیدگی به شکایت یک شرکت، اجرای این دستورالعمل را بار دیگر ملغی اعلام کرد.

*قرارداد 124کارگر معدن طلای زرشوران تمدید نشد

معدن زرشوران بزرگترین معدن طلای ایران در شهر تکاب آذربایجان غربی واقع است. این معدن در سال 93 با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری افتتاح شد. 100 درصد سهام معدن طلای زرشوران متعلق به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) است و شرکت گسترش معادن و صنایع معدنی طلای زرشواران مسئولیت این معدن را بر عهده دارد.

اوایل شهریور ماه سال 96 بود که قرارداد 120 کارگر معدن طلای زرشوران به علت اختلاف فنی کارفرما (شرکت گسترش معادن و صنایع معدنی طلای زرشوران) و پیمانکار تمدید نشد.

*جزئیات طرح اشتغالزایی خرد در لایحه بودجه 97

برنامه طرح های اشتغالزایی خرد در راستای بودجه 97 از جمله طرح هایی است که با هدفگذاری ایجاد اشتغال در بخش های مختلف از سوی دولت ارائه شده است.

یکی از برنامه های اشتغالزایی دولت در راستای بودجه 97 توجه به طرح های اشتغالزایی خرد است که به شرح زیراست.

طرح های اشتغال حمایتی،طرح اشتغال عمومی کاربر در مناطق محروم،ساماندهی و توسعه مشاغل خانگی برای جوانان و زنان خانه دار،تامین مالی خرد با رویکرد بانکداری پیوندی جزئیات این طرح است.

*سقوط هواپیمای ATR-72-500 یاسوج

سقوط هواپیمای ATR-72-500 متعلق به هواپیمایی آسمان در کنارسایر مشکلات در حوزه کار و رفاه عاقبت ربیعی را درماه اخر سال 96 راهی مجلس شورای اسلامی برای استیضاح کرد.

هواپیمای ATR-72-500 متعلق به هواپیمایی آسمان با شماره پرواز IRC3704 از کانتر 29 فرودگاه مهرآباد مسافران خود به مقصد یاسوج را از فرودگاه مهرآباد سوار کرد و حدود 50 دقیقه بعد از رادار خارج شد. دقایقی بعد خبر سقوط این هواپیما منتشر و مشخص شد که منطقه کوهستانی روستای بیده از توابع شهرستان سمیرم استان اصفهان و منطقه ای کوهستانی در رشته کوه دنا سقوط کرده است.

*”ربیعی” استیضاح می‌شود

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی از ارجاع طرح استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صحن علنی مجلس خبر داد.

محمد وحدتی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به جلسه عصر امروز (سه‌شنبه 5 دی96) کمیسیون متبوعش، گفت: در این جلسه طرح استیضاح علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بررسی شد.

*وزیری که با رأی ناپلئونی ماند

یکصد‌و نودمین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی صبح امروز (سه‌شنبه 22 اسفند96)، به ریاست علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و با حضور 223 تن نمایندگان در حالی آغاز شد که استیضاح وزرای کار وراه و شهرسازی در دستور کار مجلس قرار داشت.

در جلسه نوبت صبح مجلس موضوع استیضاح علی ربیعی وزیر کار، رفاه و تعاون اجتماعی در دستور کار قرار داشت و بر این اساس نمایندگان موافق و مخالف استیضاح وزیر کار به بیان دیدگاه‌های خودت پرداختند.

اما نکته بارز جلسه استیضاح امروز غیبت دوباره رئیس جمهور در جلسه استیضاح وزرای دولت بود.روحانی از ابتدای دوران ریاست جمهوری‌اش در دولت یازدهم تا کنون در هیچکدام از جلسه‌هاس استیضاح وزرا شرکت نکرده است. در نهایت پس از اظهارات نمایندگان موافق و مخالف استیضاح ربیعی ، وزیرکار تنها با اختلاف2 رأی در سمت وزارت کار ابقا شد.

*میزان افزایش حقوق کارگران تصویب شد/ افزایش مزد حدود 20درصد

آخرین اتفاق در حوزه کار و رفاه تعیین دستمزد بیش از 13 میلیون کارگر مشمول قانون کار بود.تعیین دستمزد در سال 96با سال های گذشته تفاوت هایی داشت. مقاومت نمایندگان کارگری در مقابل دولت و کارفرمایی برای جبران بخشی از عقب ماندگی مزدی کارگران به چشم می خورد. خلاصه پس از تشکیل چندین نشست شورای‌عالی کار با دستور کار دستمزد 97، دستمزد حداقلی‌بگیران در شامگاه 28 اسفند ماه حدود 20درصد افزایش یافت و تعیین میزان افزایش سایر سطوح مزدی به فروردین ماه 97 موکول شد.