معمای جاسوس روس
«انگليس رقابتهاي جام جهاني را تحريم ميکند و در آن شرکت نميکند». همين يک خط خبر کافي بود تا دنياي فوتبال وارد تب و تاب تازهاي شود؛ اينبار فيفا به اين کشور هشداري نداده بود تا دوباره «ايتاليا» خودش را وسط بيندازد و بگويد ما به جاي اين کشور به جام جهاني ميرويم بلکه خبر رسما از طرف يک مقام عاليرتبه بريتانيايي بازگو شد! اين خبري بود که بوريس جانسون، وزير امور خارجه انگليس آن را مطرح کرد و باعث شد سروصداي زيادي به راه بيفتد. اما ماجرا از چه قرار است؟
به گزارش شرق، موضوعي که بوريس جانسون مطرح کرده، ارتباطي با دنياي ورزش ندارد بلکه موضوع به يک «جاسوسبازي» مرتبط ميشود که در يکي، دو دهه گذشته روابط روسيه با انگليس را شکراب کرد. مشخصا بايد به فردي به نام سرگي اسکريپال اشاره کرد که روز يکشنبه در مرکز تجاري ساليسبري (جنوب انگليس) بيهوش گوشهاي افتاده بود و با انتقالش به بيمارستان مشخص شد که به او مواد سمي خوراندهاند. سرگي اسکريپال ٦٦ساله کلنل قديمي روسيه است که براي بريتانيا نزديک به يک دهه جاسوسي کرد و بعد هم به اين کشور پناهنده شد.
حالا مسئولان بريتانيايي و در رأس آنها بوريس جانسون به روسها مشکوک هستند و ميگويند مسمومکردن اسکريپال کار روسيه بوده است. جانسون هم به همين خاطر تهديد کرده اگر مشخص شود روسيه پشت اين داستان است، تيم ملي کشورش حضور در جام جهاني ٢٠١٨ را که قرار است در روسيه برگزار شود، تحريم ميکند. البته به غير از سرگي، دختر ٣٣ساله او يعني يولينا هم شرايط خوبي ندارد و ممکن است زندگي هر دو آنها به صورت جدي به خطر بيفتد. سرگي اسکريپال هم حالا در شرايطي ورد زبانها شده که تا همين يکشنبه کمتر کسي او را ميشناخت؛ او در ارتش روسيه فردي شناختهشده بود و به درجه کلنلي ترفيع مقام گرفت.
در سال ١٩٩٩ وارد وزارت خارجه روسيه و بعد هم پروفسور آکادمي نظامي-ديپلماسي وزارت دفاع اين کشور شد. پستهاي عاليرتبهاي که او مدام در ارتش روسيه ميگرفت، انگليسيها را واداشت تا با او به عنوان «جاسوس» به توافق برسند. انگليس و سرگي سال ١٩٩٥ با هم توافق کردند. از آن تاريخ تا سال ٢٠٠٤ که سرگي دستگير شد، مأموريتش اين بود که هويت دهها نيروي مخفي ارتش روسيه را که در اروپا مشغول فعاليت بودند در اختيار انگليس قرار دهد و در کنارش از روند آمادهسازي آنها براي تعليمديدن آموزشهاي مبارزهاي هم به انگليسيها اطلاعات دهد. در عوض اين اطلاعات، او هم صدهزار دلار ميگرفت که به حساب بانکياش در اسپانيا واريز ميشد. سال ٢٠٠٤ او دستگير شد و در دادگاه روسيه اتهاماتش را پذيرفت. براي او ١٣ سال زندان بريدند و عنوان کلنل هم از او پس گرفته شد. سال ٢٠١٠ در جريان بزرگترين معاوضه جاسوسها، سرگي اسکريپال به انگليس تحويل داده شد و تا همين روز يکشنبه بدون اينکه کسي شناخت دقيقي از او داشته باشد، در اين کشور مشغول زندگي بود. حالا بوريس جانسون معتقد است که مسمومکردن اين جاسوس قديمي کار روسهاست و يکي از جديترين کارهايي که کشور خواهد کرد، منع تيم ملي انگليس از جام جهاني خواهد بود. البته اظهارات جانسون خيلي سريع با واکنش بقيه سياستمداران انگليسي هم روبهرو شد؛ تابي پارکينز نماينده حزب کارگر انگليس يکي از اين افراد بود.
او در توييترش نوشت: «خب به نظر ميرسد آقاي بوريس جانسون يکتنه به اين نتيجه رسيدهاند که مسمومشدن اسکريپال کار روسيه بوده و انگليس نبايد در جام جهاني ٢٠١٨ شرکت کند. فقط من نميدانم اين اظهارنظر از کجا ميآيد؛ آيا يک اظهارنظر شخصي است يا اينکه سياسي و دولتي است؟». با بيشترشدن اين انتقادات نسبت به اظهارنظرهاي جانسون، وزارت امور خارجه انگليس مجبور شد بيانيهاي بدهد و در آن عنوان کند «منظور آقاي جانسون عدم حضور مسئولان انگليسي در جام جهاني است، نه تيم ملي اين کشور». روز گذشته اما فدراسيون فوتبال انگليس هم بيانيهاي صادر کرد و توضيح وزارت امور خارجه را تأييد کرد: «پيرو اظهارات آقاي بوريس جانسون به عرض ميرسانيم در صورت اثبات ادعاهاي مطرحشده فقط مسئولان سياسي انگليس از حضور در جام جهاني منع ميشوند و اين موضوع ارتباطي با حضور تيم ملي انگليس در جام جهاني نخواهد داشت».
صحبتهای جانسون البته با اعتراض اهالی فوتبال انگلیس همراه شده است. گری نویل، اسطوره منچستریونایتد در توییتر در واکنش به جنجال فوتبالی وزیر خارجه انگلیس نوشت: جانسون یک احمق بیعرضه است. چرا باید فوتبال را با اینجور مسائل مخلوط کرد.