۵ نکته درباره درگیری اخیر اسرائیل و سوریه
اسرائیل نمیتواند به تنهایی مقابل ایران بایستد.
بسیاری از ناظران بین المللی، سرنگونی جنگنده اسرائیلی توسط سوریه را رویداد مهمی دانستند که تبعاتی خواهد داشت. روزنامه نیویورکتایمز طی یادداشتی، پنج نکته برجسته این درگیری را مورد توجه قرار داد و نوشت: «ظرف چند ساعت، اسرائیل آنچه که آن را یک پهباد ایرانی نامید، سرنگون کرد، سپس یک مرکز فرماندهی در سوریه را که، به گفته اسرائیل، ایران از آنجا پهباد را به پرواز درآورده بود، بمبماران کرد. یک جنگنده اف ۱۶ اسرائیلی هنگام بازگشت از این حمله، در معرض آتش شدید ضدهوایی سوریه قرار گرفت و در شمال اسرائیل سرنگون شد. در چند دهه، این اولین جت اسرائیلی است که توسط آتش دشمن سرنگون میشود.»
اسرائیل در پاسخ، مدعی حمله به اهداف ایرانی و سوری در سوریه شد. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، حوادث آن روز را به عنوان «برهان قاطعیت اسرائیل» توصیف کرد. وی گفت: «دیروز ما به نیروهای سوری و ایرانی، ضربه شدیدی زدیم. ما برای همه صریحا آشکار کردیم که قواعد اقدام ما حتی یک ذره هم تغییر نکرده است. ما زدن هرتلاشی برای زدن ما را ادامه خواهیم داد.»
به گزارش فرارو، با این حال، تحلیلگران نظامی و استراتژیستهای اسرائیلی مسائل را به این سادگی نمیبینند.
این درگیری، پایان نیست بلکه تازه شروع شده
با فروکش کردن جنگ داخلی سوریه، نزاع جدیدی بین ایران و اسرائیل در حال ظهور است. اسرائیل ادعا میکند که ایران در حال ساخت پایگاه دائمی در سوریه است و اسرائیل هم برای منع این امر مصمم است. دولت بشار اسد، اعتماد به نفس جدیدی برای شلیک به جنگندههای اسرائیلی نشان داده است.
اوفر زالزبرگ، تحلیلگر گروه بین المللی بحران، ضمن اشاره به تغییر قواعد بازی در سوریه گفت: «ما شاهد درگیری بیشتر بین طرفها خواهیم بود و با توجه به این مسئله، ما شاهد برتری اسد در مقابل شورشیان هستیم.»
اسرائیل معتقد است که منع ایران و حزب الله از تهدید آن با راکتهای نقطهزن یا توپخانه از سوریه، حیاتی است.
اسرائیل به تنهایی نمیتواند ایران را در سوریه متوقف کند
گیورا ایلاند، رئیس سابق شورای امنیت ملی اسرائیل، در گفتوگو با نیویورکتایمز، با اشاره به تلاشهای اسرائیل برای متوقف کردن کشورهای همسایه از احداث تاسیسات هستهای گفت: «حتی اگر اسرائیل قصد آهسته کردن تلاشهای ایران را داشته باشد، بعید است که به تنهایی موفق شود.»
به گفته ایلاند، آنچه اسرائیل میتواند انجام دهد، مجازات دولت سوریه به خاطر افزایش آمادگی ایران است. او مدعی شد: «ما برخی از اهداف سوری را نابود کردیم و این امر شاید نوعی تنش بین ایران و بشار اسد ایجاد کند.»
بنا به ادعای این مقام سابق، اسرائیل به دنبال افزایش هزینههای دولت سوریه است تا بین تهران و دمشق اختلاف بیندازد.
ایلاند با اشاره به تلاش ترامپ برای بازگشایی توافق هستهای ادعا کرده که اسرائیل ممکن است نگرانیهای امنیتیاش را وارد مذاکرات جدید کند. او افزود: «آمریکاییها و اروپاییها میخواهند جلوی رسیدن موشکهای دوربرد ایران به اروپا را بگیرند. اما از دیدگاه اسرائیل، ایران از قبل موشکهایی داشته که میتوانند اسرائیل را پوشش دهند. بنابراین، این مسئله، نسبت به حضور ایران در سوریه، اهمیت خیلی کمتری دارد.»
تمرکز آمریکا جای دیگری است
نیویورکتایمز نوشت: «آمریکا، مهمترین متحد اسرائیل، بر شکست داعش در شرق و مرکز سوریه و نه بر نگرانیهای عمده اسرائیل در نزاع، تمرکز کرده است.»
طبق ادعای این روزنامه آمریکایی، اگر چه دولت ترامپ در روز یکشنبه «از حق اسرائیل برای دفاع از خود» حمایت کرده، اما در خصوص ایران به اسرائیل کمکی پیشنهاد نکرده است. به عقیده، زالزبرگ، همه اسرائیلیها متوجه این مسئله شدهاند.
دانیل شاپیرو، سفیر سابق آمریکا در اسرائیل در دوره اوباما، طی یادداشتی در روزنامه هاآرتص، با اشاره به سفر قریب الوقوع رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، به کشورهای خاورمیانهای مانند اردن، ترکیه، مصر، کویت و لبنان، از عدم سفر رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا به اسرائیل انتقاد کرد.
در همین رابطه، چاگائی تزوریل، مدیرکل وزارت اطلاعات اسرائیل، گفته آمریکا بایستی به هشدارهای اسرائیل درباره مقاصد ایران در سوریه توجه کند. وی خطاب به آمریکاییها گفت: «اگر شما به مقابله با ایران در منطقه متعهد هستید، بایستی این را اول در سوریه انجام دهید. من به آمریکا امیدوارم.»
روسیه نمیتواند برای مدت طولانی بیطرف بماند
استراتژیستهای اسرائیلی میگویند که روسیه تاکنون ماهرانه در سوریه نقش ایفا کرده است. روسیه هم با ایران برای کمک به نظام سوریه همکاری کرد و هم با اسرائیلیها تماسهایی داشت. با این حال، شدید شدن نزاع، ممکن است بیطرفی را برای روسیه دشوار سازد.
در این رابطه، تزوریل گفت: «من معتقدم که روسها برای با ثبات کردن دستاوردهایشان، خواهان صلح روسی هستند. دستاوردهای آنها هم مهیب است.»
از دیدگاه زالزبرگ، اسرائیل میداند که روسیه، کنترل حریم هوایی سوریه را بدست دارد، با این حال، به اسرائیل درباره پهباد اطلاعی نداد. روسها بایستی تصمیم بگیرند که در کدام طرف قرار دارند. آنها نمیخواهند به عنوان طرفدار کسی دیده شوند.
جتهای اسرائیل، شکستناپذیر نیستند
در مطبوعات اسرائیل درباره بزرگترین غافلگیری روز شنبه، اندوه زیادی وجود داشت: اندوهی درباره اینکه یک جنگنده اف ۱۶ اسرائیلی میتواند در حین ماموریت جنگی، از دست داده شود. این اولین فقدان جنگنده از سال ۱۹۸۲ بوده است.
آلون بن دیوید، در روزنامه معاریو نوشته اسرائیلیها به این مسئله عادت کرده بودند که هیچکس در منطقه توانایی تهدید کردن جنگندههایمان را ندارد. اما اکنون، مردان اسد، به سختی تلاش خواهند کرد تا دستاوردهای بیشتری مانند این بدست بیاورند.
عاموس یادلین، خلبان سابق اسرائیلی و مدیر انستیتوی مطالعات امنیت ملی در تلآویو، گفته مهم است بدانیم که چرا جنگندهای با چنین قابلیتهای پیشرفتهای، توسط یک موشک قدیمی ساقط شده است.