لطفاً تجربیاتتان در مورد مقابله با بلایای طبیعی را به ایرانیان هم بدهید!

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در نشست دو روزه نمایندگان کشورهای عضو اسکاپ، با اشاره به تجربیات ارزنده مدیران ایرانی در رابطه با مقابله با بلایای طبیعی، آمادگی ایران برای برگزاری کارگاه آموزشی و آموزش روش های مقابله با بحران به این کشورها را اعلام کرد؛ تجربیاتی که البته مشخص نیست چرا در کشور ایران از آن استفاده نمی شود!

به گزارش تابناک، در جریان برگزاری نشست دو روزه نمایندگان کشورهای عضو اسکاپ، که محمد باقر نوبخت به عنوان نماینده ایران در آن حضور داشت، ابعاد مختلف همکاری کشورهای عضو برای مقابله با بلایای طبیعی بررسی شد و از سوی طرف ایرانی، سخنانی گفته شد که از سویی مایه غرور هر ایرانی است و از سوی دیگر، تعجب افکار عمومی را برانگیخته است.

سخنگوی هیأت دولت در این نشست، با اشاره به اینکه آسیا و اقیانوسیه پرخطرترین منطقه بلاخیز در جهان است و بیشترین آسیب را از بلایای فاجعه بار متحمل شده، گفت: تنها سال گذشته ٥٩.٣ میلیون تن در منطقه تحت تأثیر بلایای مختلف قرار گرفته اند و بیش از ٤٥ میلیارد دلار خسارت به بار آمده است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه همچنین افزود: جمهوری اسلامی ایران، تجاربی از توفان شن، ریزگردها، خشکسالی، سیل و دیگر بلایای طبیعی دارد و مایل است، آنها را در اختیار کشورهای آسیا و اقیانوسیه قرار دهد. یکی از این تجارب، زمین لرزه بم است که ۸۰ درصد بافت این شهر تخریب و ٣١ هزار تن در این حادثه کشته شدند؛ اما ایران بعد از این اتفاق تلخ، شروع به بازسازی این شهر کرده و توانست ارگ تاریخی بم را احیا کند.

او ادامه داد: متأسفانه به تازگی نیز با زلزله کرمانشاه روبه رو شدیم که شمار بسیاری از هموطنانمان در اثر این اتفاق جان باختند و این اتفاق دلیل دیگری بر ضرورت اقدام هماهنگ و پیشگیرانه در بلایا را نشان داد. با توجه به تمام این اتفاقات، ایران به اسکاپ پیشنهاد داد، تجاربش برای آمادگی برای مقابله با بلایای طبیعی در قالب برگزاری کارگاه های آموزشی را در اختیار دیگر کشورها گذارد که این اتفاق قرار است در قالب اپدیم و به مرکزیت ایران رخ دهد.

در اصل سخنان سخنگوی دولت در مورد تجربه بالای مدیران و شهروندان ایرانی در رابطه با قرارگیری در معرض بحران هیچ شکی نیست و همانطور که آقای نوبخت اشاره کرد، حداقل در ده سال گذشته، آنقدر بلا و بحران از توفان شن گرفته تا ریزگرد و سیل و زلزله در ایران آمده که دیگر مردم ایران در این رابطه ها اصطلاحاً آب دیده شده اند.

به بیان دیگر، در شرایط کنونی و در رابطه با بلایای طبیعی، آنچه برای بیشتر کشورهای عضو شورای اسکاپ نگرانی تلقی می شود و آنها تلاش دارند در معرض این حوادث قرار نگیرند، برای شهروندان و مدیران ایرانی، چیزی جز یک خاطره تلخ نیست؛ اما این موضوع کجا و تجربه مقابله صحیح با بلایای طبیعی و بحران کجا؟

آقای نوبخت در سخنانی که در نشست با کشورهای اسکاپ بر زبان آورد، با نوعی غرور از توانمندی بالای ایران برای مقابله با بحران گفت و آمادگی ایران برای برگزاری دوره های آموزشی به منظور کمک به این کشورها را مطرح کرد؛ موضوعی که انتظار است، مدیران ایرانی حداقل گوشه هایی از این توانمندی را در کشور خودمان نیز به نمایش بگذارند.

رئیس سازمان برنامه و بودجه، در حالی پس از گذشت چهارده سال از زلزله مهیب بم، بازسازی مناطق زلزله زده این شهرستان را به عنوان سندی برای نمایش توانمندی ایران در مقابله با بحران مورد اشاره قرار داد و بر آمادگی ایران برای آموزش مقابله با بلای طبیعی به کشورهای عضو اسکاپ تأکید کرد که کمتر از سه ماه از زلزله مهیب استان کرمانشاه گذشته و بار دیگر نمایش ضعیفی از مدیریت بحران ایرانی به نمایش گذاشته شد!

در زمان وقوع زلزله کرمانشاه و هفته های پس از آن، هزاران شهروند کرمانشاهی با مشکلات جدی رو به رو شدند و در شرایط کنونی نیز مشکلات بسیاری از آنها همچنان پابرجاست.

توزیع بیش از حد چادر و اقلام امدادی در بین جمعیت زلزله زده، آن هم در حالتی که به همه زلزله زده ها کمک های امدادی نرسید، اسکان طولانی مدت این افراد در چادر و کانکس آن هم در زمستان سرد سال 96، جمع آوری پراکنده و بی ضابطه کمک های مردمی و نبود گزارش رسمی در مورد هزینه کرد این کمک ها و… از جمله اشکالات مدیریتی است که نشان داد در ایران مقابله با بحران بسیار ضعیف است.

زلزله کرمانشاه تنها عرصه نمایش توانمندی های مدیریتی مسئولان ایرانی برای مقابله با بحران نبود و در همین دو سال اخیر سیل در خوزستان، آذربایجان غربی، گیلان و سیستان و بلوچستان خسارات سنگینی به مردم این مناطق وارد کرد؛ بلایایی که حتی کشته نیز داشت و نیروهای امدادی نتوانستند آن گونه که باید و شاید به کمک مردم بشتابند.

مقابله با ریزگردها که دیگر داستان خود را دارد. سال های سال است برای مقابله با این موضوع در ایران برنامه نوشته و هزینه ها می شود، ولی همچنان مردم استان خوزستان، جنوب استان کرمان و سیستان و بلوچستان اسیر ریزگردهای برآمده از زمین های خشک و بی آب و علف هستند.

اینکه مشاور رئیس جمهور ایران همه این بلایای خانمان سوز را دیده و ناکارآمدی های مدیریتی در برخورد با آنها برای او مسجل است، اما باز در نشستی در سطح بین المللی از توان بالای مدیران ایرانی برای مقابله با بلایای طبیعی سخن می گوید، نکته جالبی است که در مقام عمل مصداق چندانی برای آن نمی توان یافت.

جدا از این مطالب اما یک حقیقت ارزنده در آنچه سخنگوی هیأت دولت گفت وجود دارد و آن اینکه در ایران با میزان بالای بلایای طبیعی دیگر مدیران نباید در آینده همچون گذشته دست و پا بسته و عجولانه وارد عمل شوند و بر آنها واجب است از تجربیات گذشته درس بگیرند و در مقام عمل این تجربیات را به کار ببندند.