چرا ایران نسبت به مذاکرات موشکی بدگمان است؟
طبیعی است که شرایط ایران، باعث میشود این کشور به اهداف مذاکره بر سر برنامه موشکی با بدگمانی نگاه کند. مقامات ایران درباره این دیدگاه متفقالقول هستند که هدف نهایی تلاشها برای محدود کردن قابلیتهای بازدارندگی و موشکیاش، تضعیف توانمندی ایران برای دفاع از خود و حفظ تمامیت ارضیاش است.
غرب باید نگرانیهای امنیتی ایران در نظر گیرد.
سیدحسین موسویان، دیپلمات سابق ایرانی، طی یادداشتی در وبگاه تحلیلی لوبلاگ به بررسی گفتوگوی موشکی بین غرب و ایران پرداخت و نوشت: رئیسجمهور آمریکا آشکارا اعلام کرده که مخالفت او با توافق هستهای عمدتا در برنامه موشکی و سیاستهای منطقهای ایران ریشه دارد. قدرتهای اروپایی که به دنبال حفظ برجام هستند، ظاهرا برای متقاعد کردن ترامپ به ابقای برجام، به نگرانیهای آمریکا درباره موشکها و سیاستهای منطقهای ایران علاقمند شدهاند.
به گزارش فرارو، موسویان افزود: در خلال مذاکرات هستهای در سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲، زمانی که محمود احمدی نژاد رئیسجمهور و سعید جلیلی، مذاکرهکننده اصلی ایران بودند، مکررا از منابع غربی آگاه به گفتوگوها، شنیدهام که ایران پیشنهاد میداد مسائل منطقهای برای مذاکره مطرح شوند. اما، قدرتهای غربی بر محدود کردن مذاکرات به مسئله هستهای اصرار میکردند. امروز، ظاهرا آمریکا و قدرتهای اروپایی، دیدگاه خود را تغییر داده و مایلاند با ایران بر سر مسائلی فراتر از برنامه هستهایش مذاکره کنند.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، اخیرا اعلام کرده او در سفر به ایران در ۵ مارس، برنامه موشک بالستیکی ایران را بحثوبررسی خواهد کرد. قبل از هرگونه صحبت از مذاکره موشکی با ایران، برای مقامات آمریکایی و اروپایی ضروری است که در رابطه با برنامه موشکی ایران و مذاکرات آمریکا با ایران، درباره واقعیتهای زیر تامل کنند.
برجام در ژانویه ۲۰۱۶، اجرا شد. از آن زمان، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ۹ گزارش منتشر کرد که پایبندی کامل ایران به توافق را تایید میکنند. از سوی دیگر، رئیسجمهور ترامپ، از زمان ریاستجمهوری، بدون توجه به این حقایق، تمایلش برای پایان دادن به برجام را ابراز کرده است. با چنین سابقهای، قدرتهای اروپایی چگونه توقع دارند ایران به آمریکا اعتماد کند و بر سر سایر مسائل مذاکره کند؟
برای دههها، آمریکا و قدرتهای غربی علیه ایران تحریم تسلیحات سنتی اعمال کردهاند، در حالی که به شکل همزمان، دشمنان منطقهای ایران – اسرائیل و عربستان- را با جدیدترین سامانههای تسلیحاتی به ارزش صدها میلیارد دلار سرپا نگه داشتهاند.
علاوه بر این، رهبر معظم ایران، به طور داوطلبانه، بُرد موشکهای بالستیکی ایران را به دو هزار کیلومتر محدود کرده است. این در حالی است که عربستان سعودی موشکهای چینی با بُرد بیش از چهار هزار کیلومتر دارد.
آمریکا، قدرتهای بزرگ اروپایی و متحدان عرب منطقهایشان همگی از جنگ تهاجمی صدام حسین، دیکتاتور عراق، علیه ایران در دهه ۱۹۸۰ حمایت کردند و به او در استفاده از موشکهای بالستیکی و تسلیحات شیمیایی در جنگ کمک کردند. امروز، کاخ سفید ترامپ، علنا در حال پیگیری سیاست تغییر رژیم از طریق افزایش تحریمهاست و به دنبال حذف عمق استراتژیک منطقهای ایران و نیز حمایت از ناآرامی در داخل کشور است. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، نیز به نوبه خود، قول داده تا جنگ را به درون ایران بکشاند. مقامات سعودی برای سالها، آمریکا را به حمله نظامی به ایران ترغیب کردند. آیا، رهبران آمریکا، طبق منشور سازمان ملل، آماده هستند به دولت مشروع ایران احترام بگذارند و به تهدیدات و سیاستهای تغییر رژیم پایان دهند؟
اسرائیل تنها رژیم دارای سلاح هستهای منطقه است. ایران با موافقت با برجام و امضای معاهده منع اشاعه هستهای (انپیتی)، تعهدش به نداشتن هیچ سلاح هستهای را نشان داده است.
طبیعی است که شرایط ایران، باعث میشود این کشور به اهداف مذاکره بر سر برنامه موشکی با بدگمانی نگاه کند. مقامات ایران درباره این دیدگاه متفقالقول هستند که هدف نهایی تلاشها برای محدود کردن قابلیتهای بازدارندگی و موشکیاش، تضعیف توانمندی ایران برای دفاع از خود و حفظ تمامیت ارضیاش است.
موسویان تصریح کرد: در جلسات اخیری که با مقامات ایران داشتهام، به طور پیوسته خودداری مشابهی شنیدهام. اینکه با تمرکز واشینگتن بر سیاست تغییر رژیم، کاخ سفید ترامپ همزمان با لغو برجام و بازگرداندن تحریمهای هستهای، در آرزوی حذف ظرفیت موشکی و قابلیتهای دفاعی ایران است. همه اینها برای آمادهسازی زمینه حمله نظامی به ایران است. اروپاییها نیز در اعمال فشار برای مذاکرات موشکی اینگونه دیده میشوند که نسبت به نقش پلیس بد آمریکایی، آنها نقش پلیس خوب را بازی میکند.
با توجه به واقعیتهای مربوط به برنامه موشکی ایران؛ اروپا و آمریکا بایستی قبل از اصرار بر مذاکرات موشکی، اول، نگرانیهای معقول ایران را در نظر گیرند. اگر اروپا نمیخواهد توسط محور تلآویو-ریاض-کاخ سفید به جنگ کشیده شود، باید گزینههای دیپلماتیک واقعگرایانه روی میز قرار دهد که شامل نگرانیهای امنیتی مشروع ایران باشد.
موسویان در پایان نوشت: در زبان فارسی تعبیری وجود دارد: “ابتدا، فرد باید قبل از درخواست ارث، برادری خود را ثابت کند.” برجام، نخستین توافق جامع عدم اشاعه است که تمام راههای دستیابی به سلاح هستهای را حذف میکند. ابتدا، با اجرای برجام به شکل مناسب، اروپا و آمریکا فرصتی دارند تا از سابقه این توافق برای دستیابی به هدف خاورمیانه عاری از سلاحهای اتمی و تسلیحات کشتار جمعی استفاده کنند.