چرا اسرائیل اقدام به افشای آمار «نیروهای ایران» در سوریه کرد؟
سفیر رژیم اسرائیل در سازمان ملل متحد اخیراً مدعی شده است که ایران 82 هزار نیروی جنگجو و نظامی در سوریه را تحت کنترل و هدایت خود دارد. او بیان کرده که این اطلاعات تا پیشازاین تنها در اختیار نهادهای اطلاعاتی اسرائیل بوده است اما این رژیم اکنون تصمیم به آن گرفته که آنها را در اختیار همه جهان قرار دهد.
به گزارش تابناک «دنی دانون» سفیر اسرائیل در سامان ملل متحد، با بیان این ادعا که تعداد حدود 82 هزار جنگجوی نظامی در سوریه از سوی ایران هدایت و کنترل میشوند بیان کرده است که از این تعداد 60 هزار نیروی سوری، 10 هزار نیروی نظامی از افغانستان، عراق و پاکستان، 9 هزار نیرو از حزبالله لبنان و 3 هزار نیرو از نیروهای سپاه پاسداران هستند.
دانون همچنین در ادامه سخنان خود مدعی شده است که ایران تاکنون 35 میلیارد دلار برای تجهیز و آموزش این نیروها هزینه کرده است و مشغول ساخت سایت موشکی در سوریه تا همسایه اسرائیل را تبدیل به بزرگترین پایگاه نظامی دنیا کند.
وی بیان کرده که نهادهای اطلاعاتی اسرائیل این اطلاعات را از مدتها قبل به دست آورده بودند اما اکنون تصمیم به افشای آن برای تمام دنیا میکنند. دانون مجدداً با طرح مسئله هلال شیعی بیان کرده که این اطلاعات را از آن روی منتشر میکند که دنیا را متوجه خطر ایران در خاورمیانه سازد.
دانون گفته که این هزینهها و این تعداد نیروی نظامی در سوریه تنها برای آن است که ایران درصدد است تا در بلندمدت هم اسرائیل و هم غرب و جهان آزاد را به چالش کشیده و اقدام به بیثباتسازی خاورمیانه کند.
اما سؤال اساسی این است که چرا سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد اکنون اقدام به افشای تعداد نیروهای نظامی وابسته به ایران در سوریه کرده است و آیا این ارقام صحت دارند یا خیر؟
این برای اولین بار نیست که برخی مقامات و نشریات سعی در افشای تعداد نیروهای نظامی وابسته به ایران در سوریه میکنند. از زمان حضور مستشاری و مستقیم ایران در سوریه برای حمایت از دولت بشار اسد، همواره اعداد و ارقام متفاوتی از تعداد نیروهای نظامی ایران و هزینههایی که صرف تجهیز و حمایت از آنها در سوریه منتشر شده است.
این گزارشها از سال 2011 و شروع اعتراضات در سوریه با گزارشی از گاردین آغاز شد که طی آن بیان کرده بود ایران تجهیزات شنود و رصد مخابراتی و اطلاعاتی را در اختیار بشار اسد و در راستای کنترل اعتراضات قرار داده است. به ادعای این نشریه ایران برای تجهیز و آموزش یک ارتش سایبری در سوریه اقدام کرده بود.
در سال 2012 برای اولین بار ایران اعلام کرد که برای حمایت نظامی از بشار اسد اقدام به اعزام نیروهای مستشاری به سوریه میکند و اکونومیست برای اولین بار رقمی را در خصوص هزینههای ایران در سوریه مطرح کرد رقمی که به گفته این نشریه برابر با 9 میلیارد دلار برای کاستن فشار تحریمهای غرب بر اسد بود.
از همین زمان به بعد سلسله گزارشهای نشریات غربی در خصوص کمکهای مخفی ایران به نظامیان دولت سوریه و خود این دولت آغاز شد و طلایهدار آنها واشنگتنپست بود که در یکی از گزارشهای خود اشارهکرده بود که نظامیان حامی اسد بهواسطه ایران از تجهیزات نظامی بهتر و کاربردیتری طی 2012 برخوردار شدهاند.
اما در سال 2013 برای اولین بار روزنامه ایندیپندنت اعلام کرد که ایران تصمیم به اعزام 4 هزار نیروی نظامی به سوریه کرده است. این اولین رقمی بود که نشریات غربی در خصوص تعداد نیروهای نظامی ایران در سوریه منتشر میکردند. گفته میشد که این 4 هزار نیروی از نیروهای سپاه، بسیج و حزبالله لبنان هستند.
در سال 2015 نشریه والاستریت ژورنال این رقم را تا 20 هزار نیروی نظامی شیعه در سوریه افزایش داد و در اکتبر آن سال بیان کرد که این تعداد نیروی از نیروهای شیعهای هستند که ایران برای مقابله با مخالفان و داعش در سوریه و حمایت از اسد روانه این کشور کرده و تحت هدایت و آموزش دارد.
هنوز اعداد و ارقام حمایت ایران از این تعداد نیرو مشخص نبود اما قبل از آن دمیستورا نماینده سازمان ملل برای سوریه بیان کرده بود که ایران سالیانه 6 میلیارد دلار در سوریه هزینه میکند، درحالیکه رقم موسسه فارس، که 15 میلیارد دلار را نمایش میداد، با گفته دمیستورا تفاوتی فاحش داشت!
درنهایت کار به آنجا رسید که در آخرین اطلاعاتی که نشریات خبری و تحلیلی غربی از تعداد نیروهای ایرانی حدس و گمان زده بودند «وار مانیتور» تعداد نیروهای نظامی ایران در سوریه را حدود 40 هزار نفر برآورد ساخت.
همه اینها نشان میدهد که هیچکدام از این نشریات و نهادهای اطلاعاتی و تحلیل هیچگاه برآورد دقیقی از تعداد نیروهای نظامی وابسته به ایران در سوریه و میزان پولی که خرج تجهیز و آموزش آنها شده است نداشته و تنها با حدس و گمان در این مسیر قدم برداشتهاند.
اما اکنون دانون با این ادعا که اطلاعات جدیدش اطلاعات سری بوده که اکنون تصمیم به افشای آن گرفته است، تعداد نیروهای نظامی ایران در سوریه را از آخرین برآورد نشریات غربی به دو برابر افزایش داده و 82 هزار نفر عنوان کرده است که تاکنون 35 میلیارد دلار هزینه برای آنها صورت گرفته.
نکته مهم البته نه 82 هزار نیروی نظامی بلکه رقم 35 میلیارد دلار است. آنچه به نظر میرسد این است که دانون بهعمد بر روی رقم 35 هزار دلار تأکید کرده است چراکه این رقم در راستای اهداف اسرائیل و آمریکا برای دامن زدن به اعتراضات اخیر در ایران است. از همان زمان شروع اعتراضات آمریکا و اسرائیل تلاش فراوانی داشتند که از این اعتراضات داخلی جنبهای بینالمللی بسازند و بخشی از آن را مربوط به هزینههای نظامی ایران در سوریه و خاورمیانه کنند.
بیانیه ترامپ و همچنین سخنان مقامات اسرائیل همواره در خصوص این اعتراضات انگشت خود را بر روی موضوع صرف ثروت ایران در سوریه و خاورمیانه فشار داده است و اکنون به نظر میرسد که افشای اطلاعاتی که به ادعای دانون برای اولین بار منتشر میشود در راستای همان خط سیر است.
شاهد این ماجرا تحلیلی است که امروز روزنامه اسرائیلی جروزالم پست با عنوان «چرا اعتراضات در ایران خاموش شد و آیا امیدی برای زنده شدن دوباره آنها است؟» منتشر کرده. این تحلیل از «ندا امین» روزنامهنگار ایرانیالاصل مقیم قدس، در این روزنامه نوشته شده و به شکلی پررنگ در برخی از بخشهای آن موضوع اعتراض معترضان به فقر و فساد در ایران پررنگ شده و حتی به نقل از برخی از معترضان موضوع هزینه کرد نظامی ایران در سوریه و خاورمیانه پررنگ شده است.
بهخوبی میتوان دریافت که مقامات اسرائیل، نگرانی چندانی از تعداد دقیق نیروهای نظامی ایران در سوریه ندارند زیر برای اسرائیل، وجود 1000 نیروی نظامی شیعه و وابسته به ایران در مرزهای سوریه با فلسطین اشغالی، همانقدر به لحاظ امنیتی دردسرساز است که حضور 82 هزار نفر از آنها. دغدغههای امنیتی اسرائیل بهقدری ماهوی است که بارها منجر به حمله موشکی و هوایی به تجهیزات نظامی در سوریه شده است و درنتیجه میتوان حدس زد که عدد و رقم در این میان هرچند برشدت این دغدغه میافزاید اما در ماهیت و اصل آن تغییری ایجاد نمیکند.
موضوع حضور نظامی ایران هم در سوریه موضوع جدیدی نیست و همانگونه که ذکر شد از سال 2011 به اینسو حدس و گمانهای فراوانی در خصوص این حضور نظامی و اندازه آن زده شده. آنچه به نظر مهم میآید، حداقل برای مقامات اسرائیل برانگیختن واکنش، نسبت به رقم هزینههای نظامی ایران در سوریه است. 35 میلیارد دلار بالاترین رقمی است که تاکنون از هزینههای نظامی ایران در سوریه بیانشده است.
البته نمیتوان انگیزههای دانون و اسرائیل را از «افشای اطلاعات» جدید در مورد حضور نظامی ایران در سوریه به همین مسئله تقلیل داد. اما بهخوبی میتوان حدس زد که یکی از مهمترین اهداف آنها تحریک افکار عمومی در ایران و خارج از ایران در خصوص هزینههای این حضور نظامی در سوریه است.