نسخه‌هایی برای پیشگیری از “اغتشاش”
پس از وقوع اعتراضات، ناآرامی ها و اغتشاشات اخیر در کشور سیاستمداران و تحلیلگران سیاسی نسخه های مختلفی برای مقابله با وضعیت کنونی و جلوگیری از تبدیل اعتراض ها به اغتشاش ارائه می کنند. هر چند این نسخه های محدود است ولی در عمل توجه زیادی هم به آنها نمی شود و نهادهای مسئول راه خود را در مقابله با اعتراضات می روند.
در روزهای اخیر تحلیل ها، پیشنهادات و انتقادات مختلفی برای خروج از وضعیت بحران کنونی کشور ارائه شده است، چه در حوزه های اقتصادی و چه در حوزه های سیاسی و امنیتی. در حوزه های اقتصادی بیشتر تحلیلگران خواستار تجدید نظر در سیاست های کلان دولت هستند و در حوزه های سیاسی و امنیتی نیز نگاه های متفاوتی درباره نحوه برخورد با اعتراضات مطرح شده است.
اصلاح طلبان در این باره پیشگام هستند و در حوزه سیاسی و امنیتی پیشنهادهایی مطرح کرده اند. عباس عبدی یکی از فعالترین تحلیلگران و فعالان سیاسی اصلاح طلب در این باره بوده است. به نظر می رسد او بیش از دیگران خطر را برای کشور احساس کرده است.
عبدی در روزهای اخیر یادداشت های مختلفی در بررسی وضعیت کنونی کشور نوشته است. او در گام اول معتقد است که باید “حق اعتراض را در کشور به رسمیت شناخت”. به گفته او “باید شرایط اعتراض افراد را خیلی ساده کرد ولی در مقابل مسئولیت‌پذیری و رفتار مدنی را باید لازمه آن کرد. حکومت‌ها بیشترین بهره را از آزادی اعتراض‌ها خواهند برد.”
به گزارش فرارو،این کارشناس سیاسی خاطر نشان کرد: «در صورت تحقق این شرایط، حتی در مواردی که اعتراضات نادرستی نیز مطرح شود، به دلیل مطرح شدن این اعتراضات، به تدریج انرژی مربوط به آنها تخلیه و تمام می شود.»
او در توصیه دیگری به مخالفان دولت گفت: «گروه های مخالف دولت باید توجه داشته باشند که پمپاژ کردن بی اعتمادی به دولت، فقط به دولت منحصر نمی شود و به سایر بخش ها و ارکان نیز تسری می یابد. منضبط کردن رقابت سیاسی و مجاز دانستن اعتراضات و حضور مردم در عرصه می تواند، مقداری وضعیت را بهبود ببخشد.»
عبدی با بیان این که “مشکل اصلی ما این است که رسانه های داخلی کارایی ندارند”، تاکید کرد: «مهم این است که رسانه های داخلی کارآمد شوند تا رسانه های خارجی تاثیری نداشته باشند.»
عبدی همچنین از بی تفاوتی و انفعال همه نیروهای فعال در کشور نسبت به اعتراض ها انتقاد کرد و گفت: «اگرچه بخشي از لبه تيغ انتقادات ما همچنان متوجه مسوولان امر و صاحبان قدرت خواهد بود كه چرا به گونه‌اي عمل نكرده‌اند كه امروز شاهد اين وضع نباشيم و شايد خودمان هم كمابيش در مقاطعي در اين فرآيند نقش داشته‌ايم، ولي هيچ عاملي دليل نمي‌شود كه سكوت پيشه كنيم.»
اما در کنار این پیشنهادات عباس عبدی، بهزاد نبوی و محسن میردامادی نیز در اظهار نظری پیشنهادات خود برای وضعیت کنونی را ارائه کرده اند. بهزاد نبوی سیاستمدار با نفوذ اصلاح طلب در این باره گفته است: «به نظر من حکومت و دولت باید توجه کند که مشابه چنین رویدادهایی در بسیاری از کشورها رخ داده و می‌دهد. به عنوان مثال یونان و کاتالونیا در اسپانیا مدت‌ها شاهد رویدادهای مشابه بوده‌اند، مهم چگونگی برخورد حکومت و دولت است. به نظر من حکومت و دولت می‌بایست با سعه صدر با چنین حوادثی برخورد کنند. طبیعی است که سرکوب و ایجاد فضای امنیتی راه مناسبی نیست و شاید به تشدید و سیاسی‌تر کردن آنها منجر شود.».
او در خصوص وظایف و کارکرد احزاب در چنین مواقعی، افزود: «در این موارد احزاب و جناح‌ها نیز نباید در چنین شرایطی یکدیگر را به ایجاد این حوادث یا زمینه‌های آن متهم کنند و به گفت‌وگوهای ملی لطمه بزنند.»
محسن میردامادی دیگر فعال اصلاح طلب نیز با بیان اینکه “نخستین قدم برای حل این بحران به رسمیت شناختن حق اعتراض است” افزود: «وقتی این حق برای مردم به رسمیت شناخته شد آن‌وقت زمان آن است که همه نهادها دست به دست هم دهند و برای حل بحران قدم بردارند. در چنین مسیری صدا و سیما باید به گونه‌ای عمل کند که در شأن نام رسانه ملی باشد و به گونه‌ای عمل نکند که به نارضایتی‌ها دامن بزند. دستگاه‌های مختلف اعم از انتظامی و امنیتی و قوه قضائیه هم باید در همین مسیر قدم بردارند و عملکرد خود را مطابق با به رسمیت شناختن حق اعتراض برای مردم تنظیم کنند. دولت هم باید در همین مسیر گام بردارد و با هماهنگی همه ارکان و نهادهای کشور بتوان با پایین‌ترین هزینه از چنین بحرانی عبور کنیم.»
اما علی مطهری هم ضمن تاکید بر ضرورت به‌رسمیت‌شناختن اعتراض مدنی مردم از سوی مسئولان درعین‌حال خواستار برخورد با تخریب اموال عمومی و ایجاد آشوب شد.
این نسخه مطهری در واقع نسخه بسیاری دیگر از سیاستمداران است و حتی دولتی ها هم مدعی استفاده از این نسخه هستند.
غلامرضا مصباحی مقدم عضو جامعه روحانیت مبارز هم نسخه ای متفاوت ارائه می کند. او می گوید: «برای اینکه نگذاریم معاندان از اعتراضات مردمی سوءاستفاده کنند باید این اعتراضات از سوی صداوسیما، احزاب و نهادهای مسئولی مانند فرمانداری‌ها هدایت شود؛ به این صورت که افراد مؤثر بتوانند مجوزهایی را برای برگزاری تجمعات یا بیان اعتراضاتشان دریافت کنند و از سوی رسانه‌ها هم بازتاب داده شود تا مسئولان هم ان‌شاءالله به آنها ترتیب‌اثر بدهند.»
ابراهیم اصغر زاده فعال سیاسی اصلاح طلب هم پیشنهادی در این باره ارائه کرده است. او در همین زمینه با اشاره به پیشنهادی که هنگام حضورش در شورای شهر مطرح کرده بود، گفت: «وقتی من در شورای شهر بودم، پیشنهاد کردم تا پارک لاله به محل امنی برای بیان اعتراضات و انجام تجمعات تبدیل شود. این پیشنهاد به‌‌‌مثابه هایدپارک لندن بود و خیلی جاهای دیگری که مردم حق تجمع دارند. باید به مردم اجازه داد تا اعتراض کنند و البته مسئولیت این اعتراض و شعارهایی را که در چنین مکان‌هایی می‌دهند، بپذیرند.»
اصغرزاده افزود: «البته با کشاندن اعتراض‌ها به کف خیابان موافق نیستم. اما جنبش‌های اجتماعی باید بتوانند مطالب و اعتراض خود را طرح کنند. ما نباید از جامعه سیاست‌زدایی کنیم. اعتراضات اخیر نشان داد که احزاب و تکنوکرات‌های دولتی سعی در کانالیزه‌کردن اعتراضات دارند و خیابان این اعتراض‌ها را رادیکالیزه می‌کند. احزاب سعی می‌کنند بر آنچه می‌گذرد سرپوش بگذارند. در چنین مواقعی باید به سراغ دموکراسی مستقیم رفت و در یک محیط امن اعتراض‌ها و شعارها مطرح شده و رسانه‌ها آن را به گوش مسئولان برسانند.»
حالا باگذشت حدود شش روز از آغاز اعتراضات خیابانی در بسیاری از نقاط کشور به نظر می رسد تب اعتراضات فروکش کرده است، اما هر لحظه ممکن است، دوباره شعله ور شود. در این شرایط به نظر می رسد تحلیلگران و ناظران باید به دنبال پیدا کردن نسخه های بهتر و مناسب تر باشند و از سوی دیگر حاکمیت نیز سعی کند در عمل به این نسخه ها توجه داشته باشد.
