مخاطبان رمان بیش از داستان کوتاه هستند

حسین فتاحی، نویسنده، با بیان اینکه نوشتن داستان‌های کوتاه بسیار فنی‌تر، تکنیکی‌تر و دشوارتر از رمان است، معتقد است: تعداد مخاطبان رمان به مراتب بیش از داستان کوتاه است.

فتاحی در گفت‌و‌گو با خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری ابتدا درباره وضعیت داستان کوتاه در ایران و همچنین رویکردش از پرداخت به این گونه‌ ادبی در شرایطی که همه چیز در جامعه فعلی سریع پیش می‌رود و مردم فرصت کافی برای مطالعه ندارند، اظهار داشت: من فکر می‌کنم سلیقه خوانندگان متفاوت است؛ چون تعدادی به داستان کوتاه علاقه دارند و برخی به رمان اشتیاق بیشتری نشان می‌دهند. بنابراین سلیقه‌ها مختلف است اما به خاطر فنی بودن داستان‌های کوتاه، مجالی برای پرداخت زیاد به شخصیت‌ها و ماجراها نیست و به نظرم برای خوانندگان عادی کشش و جذابیت کمتری دارد به همین خاطر در مجموع فکر می‌کنم مخاطبان رمان بیشتر است.

او توضیح داد: سبک رمان‌نویسی به سبب فضای بازی که دارد ماجراهای زیادی مطرح می‌کند و فرصت کافی برای شخصیت پردازی‌ها دارد اما در داستان کوتاه این فرصت‌ها وجود ندارد تا خواننده بتواند با داستان همدردی کند. اصولا در کشورهایی که مطالعه برایشان عادت شده، شاید این طور باشد که داستان‌های کوتاه بیشتر خوانده شود اما متاسفانه ما خیلی به این عادت نکرده‌ایم که بیرون از منزل‌مان هم مطالعه داشته باشیم و بیشتر در خانه کتاب می‌خوانیم. من کمتر می‌بینم افرادی را که در اتوبوس، مترو و مکان‌های اداری مطالعه داشته باشند. بنابراین اگر از این بُعد نگاه کنیم به این نتیجه می‌رسیم که مردم ما از فرصت‌هایشان استفاده نکردند اما در نهایت آنچه که بازار نشر نشان می‌دهد، رمان به نسبت داستان کوتاه مخاطبان بیشتری دارد.

این نویسنده در ادامه درباره استفاده از فضای مجازی برای ارائه داستان‌های کوتاه نیز خاطرنشان کرد: به نظرم فضای مجازی هم یک فرصتی است که تازه پدید آمده و باید از آن استفاده کرد. به نظرم از همین فضا می‌توان خوب استفاده کرد که اگر اصولی و درست به سمت آن برویم شاید مشکل قبلی ما که استفاده نکردن از فرصت‌هایمان بود، حل شود. به عنوان مثال خواندن داستان‌های یک صفحه‌ای در فضای مجازی خوب است.

وی سپس درباره اینکه برخی می‌گویند داستان کوتاه مختص نویسندگان تازه کار است، تاکید کرد: اصلا این طور نیست. به نظرم داستان کوتاه خیلی فنی‌تر، تکنیکی‌تر، دشوارتر و سنگین‌تر از رمان است چون واقعا در کوتاه‌ترین زمان روایت داستان و تاثیر بر مخاطب و اینکه او را به فکر واداریم، کار سختی است. ما در رمان به اندازه کافی فرصت ماجراجویی و شخصیت‌پردازی داریم اما در داستان کوتاه اینگونه نیست.

فتاحی در پایان گفت‌و‌گوی خود در پاسخ به این پرسش که آیا داستان‌های کوتاه می‌توانند ظرفیت‌های بزرگ انقلاب اسلامی را روایت کنند و می‌توان از این فضا برای ارائه گستردگی مضمونی با عنوان انقلاب استفاده کرد، گفت: قطعا همینطور است و هیچ فرقی ندارد؛ چراکه مضمون انقلاب هم یکی از مضامین اجتماعی‌مان است و اصولا داستان کوتاه عرصه بازتاب مضامین اجتماعی است و ما از هر مضمونی که خواننده دوست دارد می‌توانیم استفاده کنیم تا بیشتر آگاه شود. این موضوع بستگی به نوع نگاه نویسنده دارد چون برخی مضامین لحظه‌ای هستند اما برخی مضامین هم که به زندگی شخصی بستگی دارد، در قالب رمان بهتر بیان می‌شود.

گفتنی است حوزه هنری انقلاب اسلامی در راستای تحقق اهداف والای انقلاب اسلامی، پانزدهمین مهرواره شعر و داستان جوان سوره را مردادماه ۱۳۹۶ در استان تهران برگزار می‌کند.