افزایش نگرانی دولت لیتوانی هم‌زمان با نزدیک شدن مراحی پایانی ساخت راکتور هسته‌ای بلاروس
بلاروس پس از گذشت 30 سال از فاجعه هسته‌ای چرنوبیل، در میان ترس فراوان همسایگانش در حال ساخت یک راکتور هسته‌ای جدید در دروازه اتحادیه اروپا است.
به نوشته نشریه دیجیتال ژورنال، ساخت راکتور هسته‌ای بلاروس در شهر اوستراوس واقع در شمال غرب این کشور که تنها 20 کیلومتر تا رمز لیتوانی فاصله دارد در حالی به آخرین مراحل خود وارد می‌شود که لیتوانی ترس فراوانی نسبت به این رویداد دارد.
در این تاسیسات قرار است دو راکتور با ظرفیت هزار و 200 مگاوات به ترتیب در سال‌های 2019 و 2020 راه‌اندازی شود. این پروژه اولین بار توسط دولت الکساندر لوکاشنکوف در سال 2008 تایید و ساخت آن به دست روس اتم شرکت دولتی روسیه در زمینه انرژی سپرده شد.
تامین مالی این پروژه تقریبا به طور کامل توسط مسکو و از طریق یک وام 10 میلیارد دلاری انجام شده است.
ساخت این تاسیسات در ابتدا یادآور حادثه تلخ فاجعه چرنوبیل بود که در سال 1986 پس از وقوع یک انفجار در این نیروگاه منجر به نشست مواد رادیواکتیو به یک چهارم منطقه و ایجاد ابرهای رادیواکتیو در آسمان شد.
مقامات بلاروس و پیمانکار روس این پروژه با توجه به اینکه نگرانی‌ها درباره ایمنی هسته‌ای پس از فاجعه فوکوشیما در سال 2011 شدت گرفت، بسیار تلاش کرده‌اند تا همسایگان این نیروگاه را نسبت به ایمنی کامل آن مطمئن سازند.
مقامات بلاروس برای نشان دادن تعهد خود به ایمنی نیروگاه در سال 2016 از روس اتم خواستند تا تجهیزاتی را که در پاییز گذشته آسیب دیده بودند تعویض کند هر چند که شرکت روس اتم تاکید داشت پوسته ایمنی 330 تنی پس از پایین افتادن از یک ارتفاع چهار متری صرفا یک تماس سطحی با زمین داشته است.
روس اتم اعلام کرده است که این راکتورها پیشرفته‌ترین راکتورهای جهان هستند و طبق تمامی استانداردهای بین‌المللی ساخته شده‌اند.
با این حال در آن طرف مرزهای بلاروس خوش‌بینی کمی نسبت به انرژی هسته‌ای وجود دارد. ویلنیوس (پایتخت لیتوانی) این پروژه را نقض قوانین بین‌المللی ایمنی محیط زیست و هسته‌ای دانسته است چرا که تنها 20 کیلومتر با مرز اتحادیه اروپا و 40 کیلومتر تا پایتخت لیتوانی فاصله دارد. روس اتم بارها تاکید کرده است که این پروژه هیچ استانداردهای بین‌المللی را نقض نمی‌کند.
به گزارش ایسنا، اما سکوت طولانی روسیه درباره نشست یک ایزوتوپ رادیواکتیوی در ماه سپتامبر که اولین بار توسط مقامات فرانسوی اعلام شد خاطرات افکار شوروی درباره آنچه بعدها به وقوع فاجعه چرنوبیل منجر شد را زنده کرده است.
اما روس اتم هفته گذشته نشت روتنیوم از تاسیساتش را پس از آن تکذیب کرد که سرویس هواشناسی روسیه غلظت بسیار بالای این ایزوتوپ در حدود 30 کیلومتری سایتی که این شرکت سوخت هسته‌ای مصرف شده را بازفرآوری می‌کند مورد تایید قرار داد.
دولت لیتوانی حتی برای نشان دادن نگرانی‌هایش یک بار رییس انرژی اتحادیه اروپا را به وسیله یک بالن بر فراز ویلنیوس برد تا از آنجا ببیند که نیروگاه جدید بلاروس چه اندازه به پایتخت آنها نزدیک است و می‌تواند یک خطر محیط زیستی باشد.
نگرانی دیگری که در این زمینه وجود دارد بازفرآوری زباله‌های رادیواکتیوی است که دولت بلاروس تاکید می‌کند در حال کار روی آن است.
ساخت این نیروگاه در ابتدا یک ابزار ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور برای افزایش نفوذ اقتصادی‌اش در کشورهای اتحاد جماهیر شوروی تلقی می‌شد. این اقدام همچنین کمکی بود به لوکاشنکوف که در آن زمان به دلیل تحریم‌های غرب در پی سرکوب مخالفان با یک بحران اقتصادی مواجه بود.
اما اکنون که تحریم‌ها تا حد زیادی رفع شده‌اند مینسک تاکید می‌کند که ساخت این نیروگاه اقدامی است در راستای کاهش وابستگی به گاز روسیه که سوخت اغلب نیروگاه‌های برق بلاروس را تامین می‌کند.
به نوشته دیجیتال ژورنال، روسیه در اغلب موارد از صادرات نفت و گاز خود به عنوان ابزاری برای نفوذ در بلاروس و دیگر همسایگان خود که عضوی از شوروی بودند استفاده می‌کند.
