با خبرهای جعلی و گمراه کننده چه میکنید؟
مریم سلیمی در نشست تخصصیِ “رسانه، منابع نامعتبر و اخبار جعلی در محل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌هابا بیان این‌که ماهانه حدود 71 هزار تا 118 هزار بار اصطلاح اخبار جعلی جستجو می‌شود گفت: اینترنت و به ویژه رسانه‌های اجتماعی به عنوان یک بستر برای اخبار جعلی عرصه رقابت و نبردی بین تولیدکنندگان و انتشاردهندگان اخبار جعلی (با اهداف و انگیزه های مختلف) مقابله کنندگان با اخبار جعلی ( با روشهای مختلف) ایجاد کرده است.
وی در تشریح رابطه گسترش اخبار جعلی و نقش رسانه‌های اجتماعی در این خصوص به نقل قولی از هیلاری کلینتون اشاره کرد که در یک کنفرانس فناوری، فیس بوک را عامل شکست خود در انتخابات عنوان کرده بود و این در حالی بود که مارک زاکربرگ موسس فیس بوک این مسأله را رد کرد و در عین حال، معتقد بود بیش از 90 درصد از اخباری که در فیسبوک انتشار پیدا می‌کند صحیح و معتبر است وتنها بخش اندکی از محتویات این اخبار دروغ یا جعلی است.
سلیمی با اشاره به آماری از برترین اخبار جعلی در فیس بوک و مقایسه میزان توجه کاربران به اخبار جعلی (7.8 میلیون) بیش از اخبار جریان اصلی (7.3 میلیون)، با طرح این سوال که بیشتر اخبار جعلی از کجا می آیند از این آمار یاد کرد که آمریکا با 81.3 درصد، انگلستان با 4.2 درصد، کانادا با 1.6 درصد و سایر کشورها با 12.9 درصد در تولید اخبار جعلی نقش دارند. وی همچنین با اشاره به آماری از سردرگمی مردم از اخبار جعلی مبتنی بر نظرسنجی استاتیستا در آمریکا گفت: بنابراین نظرسنجی 64 درصد اعلام کرده بودند که ناشی از اخبار جعلی دچار سردرگمی زیاد بوده، 24 درصد آن را متوسط دانسته و 11 درصد نیز از عدم سردرگمی شان خبر داده بودند.
سلیمی که یکی از مولفان کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای پایه دهم است؛ تاکید کرد بر این اساس؛ فیس بوک ناشی از فشار افکار عمومی، تلاش کرد تا راهکاری برای شناسایی اخبار جعلی ویژه کاربرانش بیابد که این مسأله را با علامت‌گذاری اخبار مشکوک و بحث برانگیز با احتمال جعلی بودن توسط برچسب Disputed عملی ساخت. برای این منظور با گزارش کاربران و هوش مصنوعی اخبار جعلی برای شرکت‌های بررسی‌کننده که داوطلبانه با این شبکه اجتماعی همکاری دارند ارسال می شود و در صورتی که حداقل دو شرکت جعلی بودن آن را تأیید کنند از برچسب مذکور در معرفی آنان استفاده می‌شود.
سلیمی از برایند تعاریف موجود در حوزه اخبار جعلی به این تعریف رسید که اخبارجعلی اخباری متشکل از اطلاعات جعلی و شایعاتی است که مغرضانه، به‌منظور جهت دادن به افکارعمومی در جهت کسب منافعی خاص، به‌واسطه رسانه‌های فردی و ارتباط‌جمعی تولید و منتشر می‌شوند.
وی در اشاره به انواع اخبار جعلی از 10 نوع پروپاگاندا که عبارتند از: دام برای جذب کلیک، تبلیغات تجاری و اسپانسری، شوخی، فریب وطنز، خطا، حزبی، تئوری توطئه، شبه علم، اطلاعات گمراه کننده و اخبار جعلی یاد کرد و گفت: براساس این دسته بندی اخبار جعلی محتوای کاملا ساختگی داشته و برای ترویج اطلاعات اشتباه و نادرست منتشر می‌شوند و انگیزه آنها مواردی همچون کسب درآمد تبلیغاتی، سیاسی و یا هر دو آنهاست.
