رونمایی کتاب و جشن امضا موثر است؟
جواد محقق میگوید: مراسم جشن امضا و رونمایی کتاب جای نقد و بررسی نیست.
این شاعر درباره تأثیر جشن امضا و رونمایی کتاب بر صنعت نشر اظهار کرد: به نظرم این مراسم تأثیر زیادی بر صنعت نشر ما ندارد که محسوس باشد و بتوان عدد و رقمی اعلام کرد و گفت حاصل تأثیرگذاری این مراسم بوده است.
او با بیان اینکه جشن امضا را میتوان از دو زاویه بررسی کرد، گفت: ممکن است کسی اهل کتاب نباشد و بخواهد از طریق این مراسم به کسانی که از شهرت نسبی برخوردارند وصل شود، و داشتن امضا و عکس با نویسنده و شاعر برایش جذاب باشد. از این منظر جشن امضا و رونمایی ممکن است کار مثبتی به نظر نیاید، اما اگر این کار تا حدودی به خوانده شدن بیشتر کتاب کمک کند پدیده مبارکی است و نمیتوان آن را مذموم دانست.
محقق افزود: مسئلهای که وجود دارد این است که هر کار خوب، بعد از مدتی به دلیل تکرارهای نه چندان موجه از سوی آدمهای نه چندان مشهور باعث ایجاد فضایی میشود که نه تنها به این کار کمک نمیکند بلکه آدمهای جدی این حوزه را پس میزند.
او خاطرنشان کرد: هرچقدر پدیدآورنده اثر (شاعر، نویسنده و پژوهشگر) معروفتر باشد، طبیعتا جشن امضا معنای دیگری میگیرد و برای همه اهل کتاب دلچسب خواهد بود که اثری با امضای پدیدآونده کتاب داشته باشند. اگر این مسئله به خوانده شدن کتاب هم کمک کند ارزشمند است، اما اگر مورد سوءاستفاده قرار بگیرد و نوعی تفاخر و پز دادن در برابر دیگران باشد که من کتاب فلانی را با امضای خودش دارم یا ادعای اینکه فلانی با من نسبت دارد که کتابش را برای من امضا کرده است، چنین چیزی پسندیده نیست زیرا کتاب در یک محیط عمومی توسط نویسنده برای عده زیادی که با او رابطهای ندارند و آنها را نمیشناسد امضا شده، که چندان افتخاری به حساب نمیآید.
این شاعر یادآور شد: در صورتی که جشن امضا برای کسانی برگزار شود که چهره شاخصی در حوزه خود به حساب میآیند، به نسبت شاخص بودن پدیدآورنده، این مراسم، فضای تبلیغی برای معرفی و شناساندن کتاب به حساب میآید، و اگر چنین اتفاقی بیفتد به نظرم برای کتاب اتفاق بدی نیست، بهویژه اگر این خبر خوب منتشر شود، بهانهای برای معرفی کتاب است که با این وجه جشن امضا موافقام.
او افزود: اگر آدمهایی نه چندان شناختهشده با آثاری نهچندان ارزشمند، تصور کنند که میتوانند با مراسم اینچنینی کتابی را که جلف است و باارزش نیست به برخی از مخاطبان قالب و در واقع از این مراسم سوءاستفاده کنند، چندان موافق نیستم.
محقق تأکید کرد: اگر مراسم جشن امضا و رونمایی به شکل درست و اولیه خود برگزار شود و از حد خارج نشود میتواند به ارتباط نویسنده با مخاطبانش کمک کند.
او با بیان اینکه مراسم جشن امضا و رونمایی جای نقد و بررسی کتاب نیست، اظهار کرد: رونمایی و جشن امضا برای کتابهایی گرفته میشود که تازه منتشر شدهاند، و هنوز این کتابها توسط مخاطبان خوانده نشدهاند؛ در نتیجه این جلسات جای نقد و بررسی نیست. نقد و بررسی کتاب زمانی اتفاق میافتد که مخاطبان تا حدودی به کتاب اقبال نشان دادهاند و یا کتاب اقبالی توسط مردم نداشته است که باید چرایی این مسئله بررسی شود.
جواد محقق افزود: زمانی مخاطبان از نقد میتوانند بهره ببرند که کتاب را خوانده باشند، چرا که در صورتی که کتاب را نخوانده باشند ممکن است چیزی از محتوای آن جلسه سر در نیاورند، و تنها کاربردی که نقد در این محافل میتواند داشته باشد این است که منتقد پنبه کتاب را قبل از آنکه مخاطب آن را بخواند بزند و یا با تعریف و تمجید بیجا زمینه فروش بیشتر کتاب را فراهم کند، وگرنه این مراسم جای نقد و بررسی نیست.