اعلام نگرانی ۱۴۱ اقتصاددان نسبت به وعده های انتخاباتی رئیسی و قالیباف
۱۴۱اقتصاددان طی نامه ای خطاب به ملت ایران نسبت به وعده‌های انتخاباتی برخی نامزدها اعلام نگرانی کردند.
در این نامه که به امضای 141 اقتصاددان رسیده آمده است:
انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری در شرایطی برگزار می‌شود که اقتصاد ایران با شرایط و مسایل ویژه‌ای در عرصه‌های گوناگون داخلی و بین‌المللی مواجه است. عملکرد ضعیف اقتصاد کشور در بخش مهمی از دهه هشتاد و اویل دهه نود، مسایل متعددی را فراروی اقتصاد کشور قرار داده است. در این دوره عملکرد ضعیف شاخص‌های مهم از جمله رشد اقتصادی، درآمد سرانه، ثبات مالی، اشتغال و بهره‌وری موجب افزایش فاصله اقتصاد کشور با بسیاری از کشورهای همتراز خود شده است.
تداوم این وضعیت می‌تواند شکاف غیر‌قابل جبرانی را برای اقتصاد کشور در مقایسه با رقبای منطقه‌ای خود به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر، در سالهای اخیر تلاش‌های قابل تقدیری در جهت بهبود عملکرد اقتصادی و جایگاه بین‌المللی کشور صورت گرفته است. با توجه شرایط جدید بین‌المللی در کنار مسایل جدی اقتصاد کشور و امید به تداوم تعامل سازنده با اقتصاد جهانی، ما جمعی از استادان اقتصاد دانشگاه‌های کشور فارغ از جناح بندی‌ها و انگیزه‌های سیاسی، لازم دانستیم نکاتی را به اختصار درباره وعده‌های اقتصادی نامزدهای محترم ریاست جمهوری به مردم هوشمندِ ایرانِ سرافراز و نامزدها عرض نماییم.
یکی از مهمترین دلایل وضعیت فعلی اقتصاد کشور نگاه کوتاه‌مدت مدیران و کارگزاران نظام در اتخاذ بسیاری از تصمیمات اساسی کشور است. این مسئله به‌ویژه در فضای انتخاباتی کشور که حزب محور نیست، خاصه در زمان انتخابات ریاست جمهوری شدت می‌یابد. به همین دلیل بعضاً نامزدها در طرح وعده‌های مردم‌پسند مسابقه می‌گذارند. متاسفانه بسیاری از این وعده‌ها کارشناسیشده نبوده و اجرای آنها در تضاد آشکار با منافع ملی قرار دارد. یکی از مهمترین نشانههای واضح واقعی نبودن این وعده‌ها، عدم ارائه برنامه مدون برای روشن کردن نحوه اجرا، سکوت معنادار در مورد روش تأمین منابع مالی، نحوه شناسایی دریافت‌کنندگان این حمایت‌ها و روش‌های کنترل پیامدهای تورمی و آثار سوء آنها در اقتصاد است.
متأسفانه این وعده‌ها، مسیر اصلی حرکت منتخبین را تعیین و کشور را از اجرای برنامه‌های راهبردی و بلندمدت و اصلاحات اساسی و ساختاری دور می‌نماید. فاصله معنادار اقتصاد کشور با اهداف سند چشم انداز 1404به رغم پشت‌سر گذاشتن حدود 15 سال و اجرای برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه خود گویای این وضعیت است.
متأسفانه همانند گذشته این بار با شدت بیشتری شاهد لغزش خطرناک برخی از نامزدهای محترم انتخابات ریاست جمهوری در طرح وعده‌های سراب گونه و نجومی بر مبنای پخش پول هستیم. این در حالی است که طرح و اجرای برخی از این وعده‌ها یا پیشنهادهای غیر قابل تحقق، گذشته از پیامدهای ناگوار اقتصادی، در بسیاری از موارد باعث افزایش شدید سطح انتظارات جامعه شده و عدم تحقق آنها می‌تواند به آسیب‌های اجتماعی غیر قابل جبران و بی‌ثبات کننده نظام سیاسی کشور منجر شوند.
طرح و اجرای این وعده‌ها گذشته از جنبه‌های اخلاقی، اجتماعی و سیاسی آنها، از دیدگاه اقتصادی به دلایل متعددی نادرست است. توضیح این دلایل خارج از حوصله و هدف این بیانیه است. اما در ادامه به چند نکته مهم در این رابطه اشاره می‌شود.
اجرای این وعده‌ها بعضاً خارج از اختیارات قوه مجریه و در تعارض با اهداف اسناد بالادستی از جمله سند چشم انداز و برنامه ششم است.
دانش اقتصاد نشان می‌دهد که نمی‌توان در بلندمدت از طریق سیاست‌های حمایتی پخش پول، فقرزدایی کرد. البته اجرای سیاست‌های حمایتی توانمندسازی فقرا و اقشار آسیب‌پذیر جایگاه متفاوت و برجسته‌ای دارد. تاریخ اقتصادی و تجارب ارزشمند کشورها گویای این حقیقت است که رشد اقتصادی و اشتغال فراگیر و پایدار، تنها راه حل اساسی فقرزدائی است.
آثار تورمی شدید اجرای این وعده‌ها که افزایش ناگهانی نرخ ارز و کاهش شدید ارزش پول ملی را به دنبال خواهد داشت، به بی‌ثباتی اقتصادی منجر شده و فرایند رشد اقتصادی و اشتغال پایدار کشور را مختل خواهد کرد.
تجارب جهانی نشان می‌دهد که اجرای این‌گونه سیاست‌ها اگرچه ممکن است در ابتدا و مقطع زمانی بسیار کوتاه بهبودی در وضعیت فقرا و طبقه آسیب‌پذیر ایجاد نماید، اما پس از مدتی به سبب تحمیل آثار منفی اقتصادی، فقرا و طبقه آسیب‌پذیر، قربانیان و بازندگان اصلی بوده و اقشار مرفه جامعه، بهرهبرداران نهایی اجرای این سیاست‌ها خواهند بود. تجربه کشور ونزوئلا آخرین شاهد برای این مدعا است. کشوری که در دو دهه پیش یکی از کشورهای نسبتا مرفه در آمریکای‌لاتین بود، امروز به‌رغم داشتن منابع غنی نفتی به یکی از کشورهای فقیر و بی‌ثبات تبدیل شده است.
اجرای این وعده‌ها هزینه‌های سنگینی را به بودجه کشور تحمیل می‌کند که هم اکنون با هزاران میلیارد تومان طرح‌های نیمه تمام و بدهی در شرایط مالی بحرانی قرار دارد. افزون بر این، کسری بودجه پنهان ناشی از تحقق این وعده‌ها و تأمین آن از طریق فروش سرمایه‌های ملی از جمله نفت به‌عنوان سرمایه‌های بین‌نسلی با منافع حال و آینده کشور سازگار نیست.
با اجرای این وعده‌ها، دولت مجبور به کنار گذاشتن انضباط مالی و پولی خواهد بود که یکی از الزامات اساسی رشد اقتصادی و افزایش اشتغال است.
در اثر اجرای این وعده‌ها، افرادی که از دارایی‌های واقعی برخوردارند به دلیل شرایط تورمی و افزایش قیمت‌ها ثروتمند‌تر میشوند. در مقابل کارگران و کارمندان، با کاهش قدرت خرید خود، فقیرتر میشوند. بنابراین، نتیجه اجرای چنین سیاست‌هایی می‌تواند افزایش فاصله طبقاتی است.
سخن پایانی ولی بسیار مهم آنکه وعده‌های کاندیداها از قبیل رشد اقتصادی سالانه 25 درصدی (در حالی که متوسط سالانه رشد اقتصادی کشور در چهل سال گذشته 4 درصد بوده)، افزایش چند برابری یارانه‌ها، ایجاد 5 میلیون شغل پایدار تنها در 4 سال و چند برابر شدن مالیات‌ها از طریق کاهش فرار مالیاتی، همگی چند واقعیت تلخ را آشکار میکنند. طرح چنین وعده‌هایی از یک طرف و اقبال جامعه از آنها از طرف دیگر، نمایانگر وضعیت نه چندان مناسب اقتصاد کشور است که متأسفانه محصول مدیریت ناکارامد در دوره مورد اشاره بوده است. این خود ضرورت توجه جدی و ویژه دولت منتخب دوازدهم را به اقتصاد و توانمندسازی اقتصاد ملی در چارچوب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد. همچنین طرح چنین پیشنهادهای غیراجرایی و وعده‌های نجومی که متأسفانه در همه انتخابات ملی و منطقه‌ای تکرار میشوند، ناشی از این نکته است که چنین ادعاهایی برای منتخبین هزینه‌های سیاسی در‌بر ندارد. عدم اتکا و وابستگی کاندیداها در انتخابات گوناگون به احزاب و عدم وجود احزاب قوی، شناسنامه‌دار و با برنامه، چنین شرایطی را ایجاد نموده است. نتیجه این شرایط یک رقابت غیرمنصفانه و مخدوش به ضرر کاندیداهای با برنامه، اصلح و معقول است. نکته آخر این که طرح چنین وعده‌ها و پیشنهادهای رنگارنگ و غیر‌قابل اجرا توسط برخی از کاندیداهای محترم متأسفانه بیانگر نوع نگاه و توان کارشناسی و مشاوره‌ای ستادهای ایشان است. در این خصوص این نگرانی جدی مطرح است که اگر این نگاه و توان کارشناسی، پیروز انتخابات باشد، چه سرنوشتی در انتظار اقتصاد ایران با مشکلات متعدد و پیچیده داخلی و بین‌المللی خواهد بود.
این متن را بیش از 140 نفر از استادان اقتصاد دانشگاه‌های کشور به شرح زیر امضا کرده‌اند.
1
ابراهیمی- محسن
دانشیاردانشگاه خوارزمی
2
ابراهيمي سالاري-تقی
دانشیار دانشگاه فردوسی
3
احمدزاده- عزیز
استادیار پژوهشکده بیمه
4
اسدزاده- احمد
دانشیاردانشگاه تبریز
5
اسدی- مرتضی
استادیار دانشگاه خوارزمی
6
اصغرپور- حسین
دانشیاردانشگاه تبریز
7
افشاری- زهرا
استاد دانشگاه الزهرا
8
افقه-مرتضی
دانشیاردانشگاه شهید چمران
9
اکبری- نعمت الله
استاد دانشگاه اصفهان
10
امینی فرد- عباس
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
11
اميني ميلاني- مینو
دانشگاه پیام نور تهران
12
اندایش- یعقوب
استادیار دانشگاه شهید چمران
13
آبنار-شهیاد
استادیار دانشگاه آزاد
14
آرمن-سید عزیز
استاد دانشگاه شهید چمران
15
آزادی نژاد- علی
استادیار دانشگاه میبد
16
آقاجری- جواد
دانشگاه شهید چمران
17
آقایی-مجید
استادیار دانشگاه مازندران
18
بخشی- لطف علی
استادیار دانشگاه علامه طباطبایی
19
بزازان- فاطمه
دانشیاردانشگاه الزهرا
20
بهبودی-داوود
استاد دانشگاه تبریز
21
بهشتی- محمد باقر
استاد دانشگاه تبریز
22
بهمنی- مجتبی
استادیار دانشگاه باهنر کرمان
23
بهنامه- مهدی
استادیار دانشگاه فردوسی
24
بیات- روح الله
استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی
25
بیدرام- رسول
استادیار دانشگاه هنر اصفهان
26
پارسا-حجت
استادیار دانشگاه خلیج فارس
27
پاسبان-فاطمه
هیات علمیموسسه پژوهشهاي اقتصاد كشاورزي
28
پناهی-حسین
دانشیاردانشگاه تبریز
29
پور عبادالهان- محسن
دانشیاردانشگاه تبریز
30
پیش بین-جهانمیر
دانشگاه شهید چمران
31
تشکینی-احمد
دانشیار موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
32
تکیه-مهدی
استاد دانشگاه علامه طباطبایی
33
توتونچیان-ایرج
استاد دانشگاه الزهرا
34
توکلیان-حسین
دانشگاه علامه طباطبایی
35
جبل عاملی-فرخنده
دانشیار دانشگاه تهران
36
جلالی-ام البنین
دانشگاه یزد
37
جنتی مشکانی- ابوالفضل
استادیار دانشگاه اشرفی اصفهانی
38
جواهری-بختیار
استادیار دانشگاه کردستان
39
جهانگرد-اسفنديار
دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
40
جهانگیری- خلیل
استادیار دانشگاه ارومیه
41
جهرمی-محمد مهدی
دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
42
چشمی-علی
استادیار دانشگاه فردوسی
43
چيني‌چيان-مرتضی
دانشگاه علامه طباطبایی
44
حاضری-هاتف
استادیار دانشگاه محقق اردبیلی
45
حسین پور-عبدالامیر
استادیار دانشگاه خلیج فارس
46
حکمتی-صمد
استادیار دانشگاه ارومیه
47
حیدری- ابراهیم
دانشیار دانشگاه خلیج فارس
48
حیدری-کیومرث
استادیار اقتصاد پژوهشگاه نیرو
49
حیدری-محمد
استادیار دانشگاه آزاد نیشابور
50
خانزادی- آزاد
استادیار دانشگاه رازی
51
ختایی-محمود
دانشگاه علامه طباطبایی
52
خداویسی-حسن
دانشیاردانشگاه ارومیه
53
خیرخواهان-جعفر
پژوهشکده پولی و بانکی
54
درخشیده- سمانه
استادیار دانشگاه آزاداسلامی
55
درویشی- باقر
استادیار دانشگاه ایلام
56
دل انگیز-سهراب
دانشیاردانشگاه رازی
57
دین محمدی- مصطفی
استادیار دانشگاه زنجان
58
دینی ترکمانی-علی
عضو هیات علمی موسسه پژوهشهاي بازرگاني
59
راغفر- حسین
دانشیاردانشگاه الزهرا
60
رضازاده- علی
استادیار دانشگاه ارومیه
61
رضاقلی زاده-مهدیه
استادیار دانشگاه مازندران
62
رضایی- محمد
استادیار دانشگاه خلیج فارس
63
رضایی-ابراهیم
استادیار پژوهشکده علوم انسانی
64
رئیسی دهکردی- شهرام
مدرس دانشگاه
65
زارع- هاشم
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
66
زمانیان- غلامرضا
دانشیاردانشگاه سیستان و بلوچستان
67
زنوز-بهروزهادی
استاد دانشگاه علامه طباطبایی
68
ساسان-عبدالحسین
استاد دانشگاه اصفهان
69
سایه میری- علی
استادیار دانشگاه ایلام
70
ستاري‌فر-محمد
دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
71
سحابي-بهرام
دانشگاه تربیت مدرس
72
سوری- علی
دانشیاردانشگاه تهران
73
شاه آبادی- ابوالفضل
دانشیاردانشگاه بوعلی سینا
74
شاهمرادی-بهروز
استادیار مرکز تحقیقات سیاست علمی
75
شایان زینیوند- عبداله
استادیار دانشگاه ایلام
76
شجری- هوشنگ
دانشگاه اصفهان
77
شرکا-حمیدرضا
استاد دانشگاه علامه طباطبایی
78
شریف-مصطفی
دانشگاه علامه طباطبایی
79
شریف زادگان-محمدحسین
استاد دانشگاه شهید بهشتی
80
شکری- شهاب الدین
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
81
شهبازی-کیومرث
دانشیاردانشگاه ارومیه
82
شیرازی-همایون
دانشگاه اشرفی اصفهانی
83
شیرین بخش- شمس الله
دانشیاردانشگاه الزهرا
84
صادقی-حسین
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
85
صادقي تهراني-علی
استاد دانشگاه علامه طباطبایی
86
صالح نیا-نرگس
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد
87
صامتی- مجید
دانشیاردانشگاه اصفهان
88
صفاری- بابک
استادیار دانشگاه اصفهان
89
صفرزاده- اسماعیل
استادیار دانشگاه الزهرا
90
صمدی-سعید
دانشیاردانشگاه اصفهان
91
طالبلو-رضا
دانشگاه علامه طباطبایی
92
طاهري-عبداله
دانشگاه علامه طباطبایی
93
طائي-حسن
دانشگاه علامه طباطبایی
94
طیبی- سید کمیل
استاد دانشگاه اصفهان
95
عبادی-جعفر
دانشیار دانشگاه تهران
96
عباسی نژاد-حسین
استاد دانشگاه تهران
97
عباسیان-عزت اله
دانشیاردانشگاه بوعلی سینا
98
عزیزی- زهرا
استادیار دانشگاه الزهرا
99
عسگری- حشمت الله
دانشیاردانشگاه ایلام
100
عصاری-عباس
دانشگاه تربیت مدرس
101
علی بیگی- محمد
مربی دانشگاه آزاد
102
عیسی زاده-سعید
دانشیار دانشگاه بوعلی سینا
103
فتح‌اللهی-جمال
استادیار دانشگاه رازی
104
فرازمند-حسن
دانشیار دانشگاه شهید چمران
105
فرجادی- غلامعلی
دانشیار موسسه آموزش-پژوهش و برنامه ریزی کشور
106
فرهمند-شکوفه
دانشیاردانشگاه اصفهان
107
فطرس- محمدحسن
استاد دانشگاه بوعلی سینا
108
فلاحی- فیروز
دانشیاردانشگاه تبریز
109
فیروزفر-غلامحسین
استادیار موسسه آموزش-پژوهش و برنامه ریزی کشور
110
قاسمی- عبدالرسول
دانشگاه علامه طباطبایی
111
قنبری ممان-حسنعلی
استادیار دانشگاه بهشتی
112
قویدل- صالح
دانشیاردانشگاه آزاد اسلامی
113
کازرونی- علیرضا
استاد دانشگاه تبریز
114
کردبچه- حمید
دانشیاردانشگاه الزهرا
115
کریم زاده-مصطفی
استادیار دانشگاه فردوسی
116
کیانی راد- علی
استادیار موسسه پژوهش های اقتصاد کشاورزی
117
كريمي-زهرا
دانشیار دانشگاه مازندران
118
كيانمهر-محمدولی
استادیار دانشگاه علامه طباطبایی
119
لطفعلی پور- محمدرضا
استاد دانشگاه فردوسی
120
لطفی، علی اصغر
استادیار دانشگاه آزاد
121
مجیدی- غنی
مدرس اقتصاد
122
محمدزاده- پرویز
دانشیاردانشگاه تبریز
123
محمود رحیمی
دانشگاه صنعتی شاهرود
124
محمودزاده- محمود
دانشیاردانشگاه آزاد اسلامی
125
مصطفوي-سيد محمد حسن
مربی دانشگاه تربیت مدرس
126
مکیان- سید نظام الیدن
استادیار دانشگاه یزد
127
ممی پور- سیاب
استادیار دانشگاه خوارزمی
128
منصف-عبدالعلی
دانشیار دانشگاه پیام نور
129
منصوری- سیدامین
استادیار دانشگاه شهید چمران
130
موذن جمشیدی- هما
استادیار دانشگاه هنر اصفهان
131
موسوی-سیدنعمت اله موسوی
دانشیار دانشگاه ازاد اسلامی
132
موسوی-میرحسین
دانشیاردانشگاه الزهرا
133
مهرگان-نادر
استاد دانشگاه بوعلی سینا
134
مهینی زاده-منصور
استادیار دانشگاه یزد
135
نصر اصفهانی- رضا
استادیار دانشگاه هنر اصفهان
136
نقدی-یزدان
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
137
هراتی- جواد
استادیار دانشگاه بجنورد
138
یاوری-کاظم
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
139
یزدان پناه-احمد
استادیاردانشگاه الزهرا
140
یزدانی-مهدی
استادیار دانشگاه شهید بهشتی
141
یوسفی-محمدرضا
دانشگاه مفید قم
