۸۰ درصد گرد و غبار منشأ خارجی دارد

برخی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، ریزگردها را ناشی از بی تدبیری دولت و غالبا با منشأ داخلی می‌دانند؛ به عنوان مثال رئیسی در مناظره نخست درباره وضعیت ریزگردها و گرد و غبار اظهار کرد که “درباره مسئله ریزگردها در خوزستان این پرسش مطرح است که آیا امکان پیش بینی آن وجود نداشت؟ آیا امکان پیشگیری از آن وجود نداشت؟ و آیا برخورد مناسبی با آن انجام شد؟ من بحثم به دولت‌ها باز نمی‌گردد. من می‌گویم که ما با تهدید وضعیت محیط زیستی خودمان مواجه هستیم و نباید اجازه دهیم عزیزی که در خوزستان زندگی می‌کند زندگی برایش سخت شود”.

همچنین محمد باقر قالیباف – یکی دیگر از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری و شهردار کنونی تهران – در همین مناظره اعلام کرد که “در روندی که تاکنون پیش رفته از سه یا چهار استان دچار ریزگرد، اکنون به ۲۰ استان رسیده‌ایم و بحث را این می‌دانند که موضوع به آن سوی مرزها برمی‌گردد اما سهم اصلی بی‌توجهی مربوط به داخل است و تاکنون شاهد آن در اهواز بودیم که اکنون به جای ریزگرد به آن ریزمرگ گفته می‌شود که یکی از دلایل آن این است که درختکاری را رها کردیم و می‌بینیم که مشکلات اینچنینی پیش آمده است”.

این در حالی است که خداکرم جلالی – رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری – در این باره به ایسنا گفت: اینکه گرد و غبارهای صورت گرفته در کشور به ویژه استان خوزستان دارای منشأ خارجی است مسئله ای روشن برای همه است. در خوزستان نیز با بررسی های صورت گرفته از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ۲۴ بار پدیده گرد و غبار رخ داده که حدود چهار بار یعنی معادل حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد منشأ داخلی داشته و در وزارت نیرو نیز همین بررسی صورت گرفته که سهم کانون‌های داخلی را همین اعداد و ارقام اعلام کرده است اما در بدبینبانه ترین حالت می توان گفت که کمتر از  ۲۰ درصد گرد و غبارهای صورت گرفته منشأ داخلی داشته و بیش از ۸۰ درصد دارای منشأ خارجی است.

کاهش بارندگی‌ها یکی از دلایل عمده تشدیدکننده کانون‌های گرد و غبار داخلی

وی افزود: یکی از دلایل عمده تشدید کننده کانون‌های گرد و غبار داخلی کاهش بارندگی هاست، چرا که طی سال های اخیر نیز خشکسالی بوده و بر اساس اعلام سازمان هواشناسی میزان بارندگی در سال زراعی ۹۶-۹۵ نسبت به سال قبل از آن ۵۰ درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر از سال ۱۳۸۰ تا سال گذشته حدود یک میلیون هکتار از تالاب های کشور به دلیل همین خشکسالی و کم بودن میزان بارش‌ها خشک شده و به یکی از کانون های تولید گرد و غبار تبدیل شده  تالاب هایی است که خشک شده است و از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۵ حدود یک میلیون هکتار از تالاب های کشور خشک و تبدیل به ریزگرد شده است اما خوشبختانه بارندگی های بهاری امسال حدود ۷۰۰ هزار هکتار از این تالاب های خشک شده را به آب انداخت که پدیده مثبتی به شمار می رود.

رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با بیان اینکه ایران کشور خشک و نیمه خشکی است و هر قدر کار در زمینه بیابان زدایی و جنگل‌کاری انجام شود کافی‌نیست، اظهار کرد: طی سال های پس از پیروزی انقاب اسلامی تا کنون در زمینه آبخیزداری ۲۶ میلیون هکتار و در زمینه بیابان زدایی هشت میلیون هکتار عملیات اجرایی انجام شده است که از این میزان ۲.۴ میلیون هکتار آن ایجاد جنگل های بیابانی بوده که در کشور انجام شده است.

۲ برابر بودن بیابان‌زدایی و جنگل‌کاری نسبت به دولت گذشتهریاست جمهوری

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به محدودیت‌های مالی و اعتباری مجموعه دولت و وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد: در دولت یازدهم  و با مشارکت مردم یک میلیون و ۵۶۰ هزار هکتار عملیات آبخیز داری، ۸۹ هزار هکتار عملیات بیابان زدایی و حدود ۱۴۳ هزار هکتار جنگل کاری انجام شده که نسبت به دولت گذشته بیش از دو برابر افزایش داشته است. همچنین در برنامه ششم نیز برنامه ریزی مناسبی صورت گرفته تا در زمینه بیابان زدایی و آبخیزداری  حدود سه تا پنج برابر نسبت به برنامه پنجم رشد را تجربه کنیم که امید است با تخصیص کافی و به هنگام اعتبارات به این اهداف دست یابیم.

وی گفت: و با توجه به کم بودن نزولات اسمانی می طلبد که قدری بیشتر به مسئله بیابان زدایی توجه کنیم و سرمایه گذاری و اعتبارات باید بیش از پیش مد نظر قرار گیرد که در این دولت مورد توجه قرار گرفت و باید همواره به آن توجه کرد دومین مسئله‌ی مهمی که باید آن را جدی گرقت جامع نگری در حوزه های آبخیز است به این معنی که مدیریت سرزمین را در یک حوزه آبخیز انجام دهیم نه آنکه در جایی سدی احداث کنیم و نتیجه آن خشک شدن تالابی در منطقه‌ی دیگر شود. البته در حال حاضر وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی این مسئله را در همه استان ها در نظر گرفته ایم تا شاهد چنین اتفاقی نباشیم و بر همین اساس عملیات اجرایی حدود ۸۰ سد در مراحل اجرایی مختلف متوقف شده است.