خزر در آستانه فاجعه/ هشدار جدی درباره افت آب و تهدید بزرگ‌ترین دریاچه جهان
معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه سطح آب دریای خزر با سرعت نگران‌کننده‌ای در حال کاهش است، اعلام کرد: بحران زیست‌محیطی در خزر به مرحله هشدار رسیده و ادامه این روند می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
احمدرضا لاهیجان‌زاده در پنل تخصصی زیست‌محیطی اجلاسیه استانداران استان‌های ساحلی خزر، حضور نمایندگان پنج کشور را نشانه اهمیت مشترک این دریا در امنیت، اقتصاد و فرهنگ منطقه دانست و گفت: خزر به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچه جهان، میراث ارزشمند پنج کشور ساحلی و منبع حیات میلیون‌ها انسان است؛ جایی که بیش از ۲۸۰۰ گونه گیاهی و جانوری در آن زیست می‌کنند.
وی با اشاره به کاهش یک‌متری سطح آب خزر تنها طی پنج سال اخیر توضیح داد: این افت بی‌سابقه موجب خشک‌شدن تالاب‌ها، تخریب زیستگاه‌ها، کاهش ذخایر آبزی، شکل‌گیری گرد و غبار ساحلی، محدودیت در فعالیت بنادر و آسیب جدی به گردشگری شده است. به گفته او، تغییرات اقلیمی و کاهش ورودی رودخانه‌ها از عوامل اصلی این بحران هستند.
معاون محیط‌زیست دریایی همچنین از تهدیدهای گسترده‌ای مانند کاهش ذخایر ماهیان خاویاری، صید بی‌رویه، تخریب زیستگاه‌های رودخانه‌ای و گسترش گونه‌های مهاجم سخن گفت و تأکید کرد که حل این مشکلات تنها با همکاری واقعی کشورهای ساحلی ممکن است.
لاهیجان‌زاده در ادامه از بسته پیشنهادی ایران برای مدیریت مشترک بحران خزر رونمایی کرد؛ بسته‌ای شامل:
تشکیل کارگروه علمی مشترک برای پایش شرایط دریا و ارائه پیش‌بینی‌های ۲۵ ساله،
اجرای برنامه اقدام منطقه‌ای برای نجات خزر،
مدیریت یکپارچه و عادلانه آب ورودی به دریا،
حفاظت از ذخایر آبزی،
اجرای پروتکل مسکو برای کنترل آلودگی‌ها،
و تشکیل صندوق مالی مشترک برای حمایت از پروژه‌های زیست‌محیطی.
او با تأکید بر ضرورت توسعه گردشگری پایدار و تقویت اقتصاد جوامع ساحلی افزود: «خزر بخشی از هویت طبیعی و فرهنگی منطقه است؛ تصمیماتی که امروز می‌گیریم، مسیر آینده نسل‌ها را تعیین می‌کند.» وی ابراز امیدواری کرد که این اجلاسیه سرآغاز دوره‌ای تازه از همکاری‌های مؤثر کشورهای حاشیه خزر برای حفاظت از این سرمایه بی‌همتای طبیعی باشد.
