جلوگیری از حضور ۱۰۰ کتاب عربی مساله‌دار در نمایشگاه کتاب
ضوابطی داریم که مانع از عرضه آثاری با مضمون فرقه‌های افراطی و تکفیری می‌شود. همچنین کتاب‌هایی که توهین به مذاهب اسلامی باشند یا اتحاد امت اسلام را خدشه‌دار کنند یا نام تحریف شده خلیج عربی را در عنوان و متن خود داشته باشند؛ امکان عرضه در نمایشگاه کتاب تهران را ندارند.
محمدعلی مهدوی‌راد (رئیس هیات نظارت بر اجرای ضوابط نشر) در جمع خبرنگاران در ارزیابی میزان حضور کشورهای عربی در سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: سی سال است که در نمایشگاه کتاب تهران حضور دارم و بیست سال هم هست که در بخش نظارت محتوایی بخش عربی همکاری داشته و دارم.
وی افزود: به نظرم حضور کشورهای عربی در نمایشگاه امسال حدود ۱۵ درصد افزایش داشته است. هم کیفی و هم کمی. ناشرانی از اردن, مصر، لبنان، الجزایر، سوریه و حتی نمایندگانی از کشورهای خلیج فارس همچون کویت و دبی در نمایشگاه سی‌ام شرکت کرده‌اند. البته باید با تعامل و رابطه دید غلطی که این کشورها از ایران دارند را در ذهنشان اصلاح کنیم.
حجت‌الاسلام مهدوی‌راد گفت: ناشری از اردن به خود من گفت که پیش از ورود به ایران تصور می‌کردم که بسیار با خشونت با من برخورد خواهد شد اما دیدم تصور از ایران و ایرانی اشتباه بوده است. از عمان ۱۰ ناشر بودند که می‌گفتند جرات آمدن به ایران را ندارند. با ارتباط درست این دید هم اصلاح می‌شود. خصوصا که آنها هم می‌دانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛ نمایشگاه خیلی مهم و بزرگی است.
رئیس هیات نظارت بر اجرای ضوابط نشر ادامه داد: امسال از کشور اردن؛ ناشری به نمایشگاه آمده که بسیار به ایران علاقمند است و کتاب آقای جعفریان را هم به عربی ترجمه و چاپ کرده است. در میان کتاب‌ها و آثار عرضه شده در بخش عربی یکسری مجله به نام قبله وجود دارد که مطلبی مستند از ۱۰۰ سال پیش عربستان و قبل از دوران حکومت سعودی‌ها را شامل می‌شود. این مجلدها برای هر کسی که می‌خواهد درباره تاریخ عربستان مطالعه کند بسیار ارزشمند هستند. در بین آثار عربی البته کارهای امروزی و روشنفکری هم دیده می‌شود.
مهدوی‌راد سپس با اشاره مشکلاتی که داعش در منطقه و برای کشورهای اسلامی ایجاد کرده است، اظهار داشت: امروز داعش یک مسئله جدی برای جهان اسلام محسوب می‌شود و به همین دلیل کتاب‌های زیادی را در نقد داعش در بخش عربی شاهد هستیم.
وی همچنین درباره کتاب‌های ممنوعه این بخش گفت: شخصا درگیر مسئولیت نظارت بر محتوای کتاب‌های بخش عربی نمایشگاه نیستم ولی ما ضوابطی داریم که مانع از عرضه آثاری با مضمون فرقه‌های افراطی و تکفیری می‌شود. همچنین کتاب‌هایی که توهین به مذاهب اسلامی باشند یا اتحاد امت اسلام را خدشه‌دار کنند یا نام تحریف شده خلیج عربی را در عنوان و متن خود داشته باشند هم امکان عرضه در نمایشگاه کتاب تهران را ندارند. البته واقعا تعداد این کتاب‌ها در مقابل حجم بالای کتاب‌های بخش عربی ناچیز هستند.
مهدوی‌راد اضافه کرد: از ۴۵ هزار عنوان کتاب بخش عربی در بررسی اولیه ۳۰۰ عنوان و در بررسی نهایی ۱۰۰ عنوان بودند که چنین مشکلی داشتند. در کل شرکت‌کنندگان در نمایشگاه کاملا با ضوابط و مقررات آن آشنا هستند و تازه‌واردها هم با همکاری و تعامل مناسب برخورد می‌کنند. به عنوان مثال همین ناشر اردنی دو کتاب داشت که با صحبت بسیار متین قبول کرد که آنها را در نمایشگاه عرضه نکند. موضوع یکی از کتاب‌ها مربوط به خلیج فارس بود و سعی داشت با اسناد و مدارک غلط آن را خلیج عربی معرفی کند.
رئیس هیات نظارت بر اجرای ضوابط نشر بار دیگر به اهمیت جلوگیری از عرضه کتاب‌هایی با مضمون تکفیری در نمایشگاه اشاره کرد و یادآور شد: ما نسبت به عدم عرضه کتاب‌هایی با محتوای تکفیری حساس هستیم. البته موضوع فقط برای مهم نیست و خود کشورهای عربی هم نسبت به آن احساس مسئولیت می‌کنند و همانطور که اشاره شد ۵۰ عنوان کتاب در نقد داعش در بخش عربی نمایشگاه عرضه شده است. از این تعداد ۴۵ عنوان تولید کشورهای عربی است که نقدهای جدی به داعش دارند و ۵ عنوان کتاب هم ترجمه از دیگر زبان‌ها به عربی هستند. در کل تمام جهان اسلام موضع داعش را مسئله‌ای جدی می‌دانند.
او افزود: کشور ما که امنیت دارد و خیال‌مان از مرزها و آگاهی مردمان راحت است اما برخی کشورها واقعا با وجود داعش مشکل جدی دارند و با آن مستقیم درگیر هستند. در میان آثار در بخش عربی مجلاتی را شاهد هستیم که چندین شماره ویژه خود را به نقد تکفیری‌گری اختصاص داده‌اند و در یک مورد هم مقالاتی درباره امام صادق (ع) وجود دارد و ایشان را یک پیشوا برای مقابله با جریان تکفیری معرفی کرده است.
مهدوی‌راد درخصوص میزان رعایت ضوابط نشر در نمایشگاه نیز گفت: تا جایی که من دیدم واقعا رعایت ضوابط نشر در حد خوبی بوده است. بعضا حتی اگر کتابی مجوز دار هم به صلاح دید نیاز باشد در نمایشگاه عرضه نشود با همکاری خود ناشران فهیم مواجه شده‌ایم. اساسا ناشران ما قشری فرهیخته و فهیم هستند که این روزها فضای الکترونیک و انتشار غیرقانونی آثارشان در این فضا آنها را اذیت می‌کند. چرا باید کتاب فرهنگ سخن آقای علمی بدون اجازه مولف و ناشر در فضای مجازی فروخته شود تا ناشر امروز بگوید سال گذشته هر روز ۱۰ تا ۱۵ عنوان از آن را در نمایشگاه می‌فروختم ولی امسال به دلیل عرضه غیرقانونی در اینترنت تا روز چهارم نمایشگاه تنها ۸ نسخه از آن فروخته‌ام.
او در پایان تاکید کرد: نظرم درباره واسپاری امور نمایشگاه به صنف مثبت است. به عنوان یک بازدیدکننده می‌بینم که امور مرتب‌تر و روی روال‌تر است.
