قادر به حمله به یکی از سایت‌های هسته‌ای ایران به دلیل عمق بسیار زیاد نبودیم
ارتش ایالات متحده در آخر هفته گذشته از بمب‌های سنگرشکن علیه یکی از بزرگ‌ترین سایت‌های هسته‌ای ایران استفاده نکرد، زیرا این سایت آن‌قدر عمیق است که به گفته عالی‌ترین مقام نظامی آمریکا، این بمب‌ها احتمالاً تأثیر چندانی نداشتند.
به نقل از سی‌ان‌ان، ژنرال دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، این موضوع را در یک جلسه توجیهی به سناتورها اعلام کرد.
این اظهارات، که توسط سه فرد حاضر در جلسه و یک فرد مطلع از محتویات آن گزارش شده است، نخستین توضیح رسمی درباره دلیل عدم استفاده از بمب عظیم سنگرشکن علیه سایت اصفهان در مرکز ایران محسوب می‌شود. مقامات آمریکایی بر این باورند که تأسیسات زیرزمینی اصفهان نزدیک به ۶۰ درصد از ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران را در خود جای داده‌اند.
در جریان این عملیات، بمب‌افکن‌های B-2 آمریکایی بیش از دوازده بمب سنگرشکن را بر روی سایت‌های هسته‌ای فردو و نطنز در ایران فرو ریختند. اما سایت اصفهان تنها با موشک‌های کروز «توماهاوک» که از یک زیردریایی آمریکایی شلیک شده بود، هدف قرار گرفت.
این جلسه توجیهی با حضور ژنرال کین، وزیر دفاع پیت هگست، وزیر امور خارجه مارکو روبیو، و رئیس سازمان سیا جان رتکلیف برگزار شد. سخنگوی ژنرال کین از اظهارنظر خودداری کرد و گفت او مجاز به صحبت درباره جزئیات این جلسه نیست.
یک مقام آمریکایی ادعا کرد که در جریان این جلسه رتکلیف به قانون‌گذاران گفته است که جامعه اطلاعاتی آمریکا برآورد می‌کند که بخش اعظم مواد هسته‌ای غنی‌شده ایران در تأسیسات اصفهان و فردو مدفون شده‌اند.
سناتور دموکرات کریس مورفی، پس از دریافت این گزارش به سی‌ان‌ان گفت که برخی از توانمندی‌های ایران «آن‌قدر در عمق زمین هستند که ما هرگز نمی‌توانیم به آن‌ها دسترسی پیدا کنیم. بنابراین ایران توانایی این را دارد که بسیاری از ذخایر خود را به مکان‌هایی منتقل کند که بمب‌های آمریکایی به آن‌ها نمی‌رسند».
ارزیابی اولیه‌ای که توسط آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) در روز بعد از حملات تهیه شد، نشان می‌دهد این حمله نتوانسته بخش‌های اصلی برنامه هسته‌ای ایران، از جمله اورانیوم غنی‌شده، را نابود کند و احتمالاً تنها آن را برای چند ماه به تأخیر انداخته است. همچنین گفته شده ایران ممکن است پیش از حملات، بخشی از اورانیوم غنی‌شده را از این سایت‌ها منتقل کرده باشد.
مقامات دولت ترامپ که این هفته قانون‌گذاران را توجیه کردند، از پاسخ مستقیم به پرسش‌ها درباره محل فعلی ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران طفره رفتند. رئیس‌جمهور دونالد ترامپ نیز روز جمعه بار دیگر مدعی شد که هیچ چیز پیش از عملیات نظامی آمریکا از این سه سایت منتقل نشده است.
با این حال، قانون‌گذاران جمهوری‌خواه که روز پنج‌شنبه در این جلسات حضور داشتند، اذعان کردند که حملات نظامی آمریکا ممکن است تمامی مواد هسته‌ای ایران را نابود نکرده باشد. اما آنان تأکید کردند که هدف این عملیات از ابتدا نیز نابودی همه این مواد نبوده است.
مایکل مک‌کال، نماینده جمهوری‌خواه از ایالت تگزاس، به سی‌ان‌ان گفت: اورانیوم غنی‌شده در این تأسیسات وجود دارد، اما این هدف یا مأموریت ما نبود. برداشت من این است که بیشتر این مواد همچنان در آن‌جاست. بنابراین ما نیاز به محاسبه کامل داریم. به همین دلیل ایران باید مستقیماً پای میز مذاکره با ما بیاید تا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند حساب هر گرم اورانیوم غنی‌شده موجود را داشته باشد. من فکر نمی‌کنم این مواد از کشور خارج شده باشند؛ گمان می‌کنم هنوز در همان تأسیسات باقی مانده‌اند.
گرگ مورفی، نماینده جمهوری‌خواه، به سی‌ان‌ان گفت: هدف مأموریت این بود که برخی جنبه‌های خاص از برنامه هسته‌ای ایران را از بین ببرد. آن اهداف نابود شدند. نابودی مواد هسته‌ای بخشی از مأموریت نبود.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه از کارولینای جنوبی، نیز گفت: در این سه سایت، برنامه (هسته‌ای) نابود شد. اما آن‌ها هنوز جاه‌طلبی دارند. من نمی‌دانم ۹۰۰ پوند اورانیوم بسیار غنی‌شده کجاست، اما آن جزو اهداف این عملیات نبود.
«(این سایت‌ها) نابود شدند. کسی به این زودی‌ها نمی‌تواند از آن‌ها استفاده کند.»
جفری لوئیس، کارشناس تسلیحات و استاد مؤسسه مطالعات بین‌المللی میدلبری، به سی‌ان‌ان گفت تصاویر ماهواره‌ای تجاری نشان می‌دهد که ایران به تونل‌های سایت اصفهان دسترسی پیدا کرده است.
لوئیس گفت: در تاریخ ۲۶ ژوئن، تعدادی خودرو در اصفهان حضور داشتند و دست‌کم یکی از ورودی‌های تونل تا اواسط صبح روز ۲۷ ژوئن از موانع پاکسازی شده بود. اگر ذخایر اورانیوم بسیار غنی‌شده ایران هنگام بسته شدن ورودی‌ها در تونل باقی مانده بودند، اکنون ممکن است به جای دیگری منتقل شده باشند.
تصاویر ماهواره‌ای جدیدی که در ۲۷ ژوئن توسط شرکت پلنت لبز ثبت شده نیز نشان می‌دهد که ورودی تونل‌ها در آن زمان باز بوده است.
بر اساس ارزیابی اولیه آژانس اطلاعات دفاعی، ساختارهای بالای سطح زمین در سایت‌های هسته‌ای ایران آسیب متوسط تا شدیدی دیده‌اند. به گفته منابع مطلع، این خسارت ممکن است دسترسی ایران به اورانیوم غنی‌شده‌ای که هنوز زیر زمین است را دشوارتر کند؛ موضوعی که گراهام نیز روز پنج‌شنبه به آن اشاره کرد.
مورفی، سناتور دموکرات از ایالت کنتیکت، به سی‌ان‌ان گفت: این حملات خسارات زیادی به این سه تأسیسات وارد کردند. اما ایران همچنان دانش فنی لازم برای بازسازی برنامه هسته‌ای‌اش را دارد. و اگر هنوز آن مواد غنی‌شده را در اختیار دارد، و اگر هنوز سانتریفیوژها را دارد، و اگر همچنان توانایی انتقال سریع آن‌ها به حالت آبشار را دارد، ما این برنامه را نه سال‌ها، بلکه تنها چند ماه به عقب برده‌ایم.
به گزارش شفقنا، در جریان جلسه روز پنج‌شنبه، کین و هگست اظهار کردند که عملیات نظامی علیه فردو دقیقاً طبق برنامه پیش رفت، اما درباره تأثیرات بر سایت‌های اصفهان و نطنز صحبتی نکردند.
