پپه، «فقیرترین رئیس‌جمهور» دنیا درگذشت

خوزه موخیکا، رئیس‌جمهور سابق اروگوئه که به «پپه» معروف بود، در سن ۸۹ سالگی درگذشت.

او به‌خاطر سبک زندگی ساده‌اش، عنوان «فقیرترین رئیس‌جمهور دنیا» را به خود اختصاص داده بود؛ مردی که با یک فولکس‌واگن قدیمی در شهر رفت‌وآمد می‌کرد و به‌جای اقامتگاه رسمی، در خانه‌ای روستایی با همسرش، لوسیا توپولانسکی، زندگی می‌کرد.

موخیکا که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ سکان هدایت کشور کشاورزی‌محور اروگوئه را بر عهده داشت، با اصلاحات اجتماعی و مواضع پیشرو خود، فراتر از مرزهای آمریکای جنوبی شناخته شد. او قوانینی را برای آزادی ازدواج همجنس‌گرایان، سقط جنین و فروش قانونی ماری‌جوانا به تصویب رساند؛ اقداماتی که در منطقه کاتولیک‌محور آمریکای لاتین، بی‌سابقه محسوب می‌شدند.

در کنار اقدامات سیاسی، سبک زندگی شخصی موخیکا نیز توجه جهانیان را جلب کرد. او از تجملات گریزان بود، لباس رسمی نمی‌پوشید، در رستوران‌های محلی غذا می‌خورد و زندگی‌اش را وقف خدمت به مردم کرده بود. ماشین شخصی‌اش همچنان فولکس‌واگن آبی‌رنگی بود که در گفت‌وگویی در سال ۲۰۲۴ با خبرگزاری رویترز گفته بود آن را حفظ کرده چون هنوز «در شرایط فوق‌العاده‌ای» است. با این حال، ترجیح می‌داد با تراکتورش کار کند، چون برایش «سرگرم‌کننده‌تر» و فرصتی برای فکر کردن بود.

یاماندو اورسی، رئیس‌جمهور کنونی اروگوئه، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، ضمن اعلام درگذشت موخیکا نوشت: «با اندوهی عمیق، وداع‌مان را با رفیق عزیزمان پپه موخیکا اعلام می‌کنیم. از تو برای تمام آنچه بخشیدی و عشقی که نثار مردم کردی، سپاسگزاریم.»

با وجود انتقادات گاه‌وبی‌گاه به زبان تند و رفتارهای غیرمتعارفش، محبویت موخیکا نزد مردم به‌دلیل صداقت، سادگی و آرمان‌گرایی‌اش پابرجا بود. خودش در یکی از آخرین گفت‌وگوهایش گفته بود: «دنیا را پیرها اداره می‌کنند که فراموش کرده‌اند وقتی جوان بودند، چطور فکر می‌کردند.»

موخیکا که در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی یکی از رهبران گروه چریکی توپامارو بود، پس از گذراندن سال‌هایی در زندان، در ۷۴ سالگی به ریاست‌جمهوری رسید و توانست با کسب ۵۲ درصد آرا، اعتماد مردم را جلب کند. همسرش، لوسیا توپولانسکی، نیز از چهره‌های تأثیرگذار در سیاست اروگوئه بود و مدتی به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور خدمت کرد.

حتی پس از پایان دوران ریاست‌جمهوری، این زوج سیاسی در مراسم رسمی حضور می‌یافتند و از جریان‌های سیاسی همسو حمایت می‌کردند. گرچه تولید گل را کنار گذاشته بودند، همچنان به پرورش سبزیجات ادامه می‌دادند و لوسیا از آن‌ها ترشی تهیه می‌کرد.

به گزارش تابناک، با وجود ابتلا به سرطان در سال‌های پایانی عمر، موخیکا تا آخرین لحظه امیدوار باقی ماند. او خطاب به نسل جوان گفت:

«زندگی زیباست، اما خسته‌ات می‌کند و زمینت می‌زند. مهم این است که هر بار زمین خوردی، دوباره بلند شوی. اگر خشمی درونت هست، آن را به امید تبدیل کن.»