ابزارهای غیرنقدی راه نجات بانک‌ها از ناترازی و تورم
در حالی‌که بیش از ۹۲ درصد تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی کشور بر دوش بانک‌هاست، مدیرعامل بانک صادرات ایران در همایش ملی حقوق بانکی از ضعف ساختاری در استفاده از ابزارهای غیرنقدی تأمین مالی پرده برداشت و هشدار داد که ادامه تأمین مالی نقدی برای جریان‌های غیرمولد، اقتصاد را در چرخه‌ای تورم‌زا و ناتراز فرو می‌برد.
مدیرعامل بانک صادرات ایران با اشاره به نقش کلیدی ابزارهای غیرنقدی در اصلاح ساختار تأمین مالی کشور، از لزوم توسعه این ابزارها برای عبور از بحران‌های مزمن در اقتصاد ایران سخن گفت.
به گزارش روابط عمومی بانک صادرات ایران، محسن سیفی در نخستین روز از «همایش ملی حقوق بانکی» و در نشست تخصصی بررسی شیوه‌های نوین تأمین مالی، ابزارهایی چون اوراق گام، اعتبار اسنادی ریالی و برات الکترونیک را راهگشای جبران ناترازی نقدینگی در تولید، بودجه خانوار و نظام بانکی دانست و تاکید کرد: «اقتصاد ایران برای کنترل نقدینگی و کاهش تورم، به سمت توسعه مدل‌های متنوع و جذاب تأمین مالی غیرنقدی باید حرکت کند.»
او با اشاره به سهم ۹۲ درصدی بانک‌ها در تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی کشور، نقش ابزارهای تعهدی را در کاهش فشار نقدی بر نظام بانکی حیاتی خواند و گفت: «علیرغم حمایت‌های مکرر بانک مرکزی و قانون‌گذاران از توسعه ابزارهای تعهدی، هنوز سهم این ابزارها در ساختار تأمین مالی کشور ناچیز است.»
سیفی در تشریح چرایی این موضوع، سه ضلع مثلث تأمین مالی را بهره‌برداران، قانون‌گذاران و شبکه بانکی دانست و افزود: «بانک‌ها به‌عنوان ضلع سوم این مثلث، باید با بهره‌گیری از کارمزدهای ابزارهای تعهدی، منابع درآمدی غیرمشاع را افزایش دهند و از وابستگی به سود واسطه‌گری پول فاصله بگیرند.»
مدیرعامل بانک صادرات ایران با هشدار نسبت به چالش جریان وجه نقد در بانک‌ها، گفت: «در شرایطی که ترازنامه بانک‌ها تحت کنترل مقداری بانک مرکزی قرار دارد، استفاده از ابزارهای غیرنقدی می‌تواند ضمن پاسخ‌گویی به تقاضای فزاینده نقدینگی، بانک‌ها را از فشار ناترازی نجات دهد.»
او با اشاره به ناترازی گسترده در بودجه خانوارها و جریان نقدی تولیدکنندگان، اظهار کرد: «تورم مزمن کشور، عطش جامعه برای تسهیلات را افزایش داده است؛ اگر بانک‌ها بتوانند از ابزارهای غیرنقدی برای کمک به بخش تولید استفاده کنند، بخشی از این فشارها نیز کاهش می‌یابد.»
سیفی مهم‌ترین چالش موجود را ضعف در طراحی مدل‌های جذاب تأمین مالی برای مصرف‌کننده دانست و تأکید کرد: «مدل‌های فعلی یا جذابیت ندارند یا با واقعیت‌های مصرف‌کننده همخوانی ندارند. از سوی دیگر، تأمین مالی نقدی جریان‌های غیرمولد که خود عامل تورم هستند، همچنان در نظام بانکی جاری است.»
او افزود: «تا زمانی که بخش قابل توجهی از منابع ریالی از مسیرهای ناتراز و از جمله اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی تأمین شود، نمی‌توان انتظار داشت که تورم مهار شود. در این میان حتی برخی گروه‌های تولیدی نیز تسهیلات را به سمت فعالیت‌های غیرمولد سوق می‌دهند که برای اقتصاد کشور مخاطره‌آمیز است.»
مدیرعامل بانک صادرات ایران در پایان خواستار طراحی مدل‌های تأمین مالی مشارکتی، جذاب و تسهیل‌گر شد و گفت: «برای خروج از این دور باطل، باید سهم ابزارهای غیرنقدی را در اقتصاد افزایش دهیم؛ مدلی که هم بانک‌ها را نجات می‌دهد و هم تورم را مهار می‌کند.»
