نوزادان از چهارماهگی رمز و راز زبان را می‌آموزند! کشفی که باورهای پیشین را تغییر داد
بازتاب– نوزادان، این کاوشگران کوچک، از همان روزهای نخست زندگی با دقتی مثال‌زدنی در حال کشف دنیای پیرامون خود هستند. اگر تا به حال مشاهده کرده‌اید که کودک خردسالتان با دقت به چهره شما خیره شده است، بدانید که او تنها به آواهای شما گوش نمی‌دهد، بلکه در تلاش است تا راز شکل‌گیری آن‌ها را نیز درک کند. این پدیده، که تا مدت‌ها دانشمندان را شگفت‌زده کرده بود، اکنون با پژوهشی جدید پرده از اسرار تازه‌ای برداشته است.
شروع زودهنگام زبان‌آموزی
مطالعه‌ای که اخیراً در مجله Developmental Science منتشر شده، نشان می‌دهد که فرآیند زبان‌آموزی بسیار زودتر از آنچه تصور می‌شد آغاز می‌شود. پیش‌تر باور بر این بود که نوزادان میان ۶ تا ۱۲ ماهگی، پس از شنیدن زبان مادری‌شان، الگوهای زبانی را فرا می‌گیرند. اما یافته‌های جدید نشان می‌دهد که این روند از چهارماهگی آغاز می‌شود و چشم‌اندازی نو برای کمک به کودکانی که ممکن است در آینده با مشکلات زبانی روبه‌رو شوند، فراهم می‌آورد.
جست‌وجو در دریای آواها
نوزادان تا یک‌سالگی به‌تدریج شنوایی خود را برای تشخیص صداهای زبان مادری‌شان تنظیم می‌کنند؛ فرآیندی که «تنظیم ادراکی» نام دارد. این پدیده را می‌توان به میز پر از غذاهای متنوعی تشبیه کرد که کودک در ابتدا همه چیز را امتحان می‌کند، اما کم‌کم تنها روی طعم‌هایی که برایش آشناتر و مهم‌تر هستند، تمرکز می‌کند.
در شش ماه نخست زندگی، نوزادان قادرند تفاوت صداهایی را که هرگز پیش از آن نشنیده‌اند، تشخیص دهند. برای مثال، آن‌ها می‌توانند تفاوت آواهای زبان هندی را درک کنند، آواهایی که حتی برای بزرگسالان انگلیسی‌زبان دشوار است. اما این توانایی بی‌انتها نیست. میان ۶ تا ۱۲ ماهگی، نوزادان تمرکز خود را تنها بر صداهایی که بیشتر می‌شنوند، محدود می‌کنند. این نشان می‌دهد که مغز نوزاد در حال تنظیم خود برای پردازش بهتر زبان مادری است.
بازی؛ کلید یادگیری زبان
برای درک بهتر این فرآیند، پژوهشگران آزمایشی را با ۳۴ نوزاد ۴ تا ۶ ماهه انجام دادند. آن‌ها دو زبان ساختگی طراحی کردند: یکی شامل صداهایی که با لب‌ها تولید می‌شوند، مانند «ب» و «و»، و دیگری شامل صداهایی که با نوک زبان ادا می‌شوند، مانند «د» و «ز».
هر کلمه، مانند bivawo یا dizalo، با تصویری کارتونی جفت شد. عروس دریایی برای کلمات لبی و خرچنگ برای کلمات زبانی. هنگام پخش واژه‌ها، تصویر مربوطه نمایش داده شد تا نوزادان بتوانند ارتباط میان آن‌ها را دریابند. سپس ویدئوهایی بی‌صدا از چهره‌هایی که کلمات جدیدی از همان زبان‌های ساختگی را ادا می‌کردند، به آن‌ها نشان داده شد.
نتایج نشان داد که نوزادان مدت بیشتری به ویدئوهایی نگاه می‌کردند که با دانسته‌هایشان همخوانی داشت. این امر اثبات کرد که نوزادان صرفاً شنونده‌ای منفعل نیستند، بلکه به‌طور فعال در حال یادگیری و مرتبط ساختن صداها با حرکات صورت هستند.
پیوند صدا و تصویر؛ پایه‌ای برای آینده
این پژوهش نشان می‌دهد که نوزادان چهارماهه می‌توانند میان آنچه می‌شنوند و آنچه می‌بینند ارتباط برقرار کنند. این توانایی شگفت‌انگیز، پایه و اساس یادگیری زبان در سال‌های آینده است و همچون نقشه‌ای عمل می‌کند که مغز نوزاد برای شکل‌گیری واژه‌های نخستین خود ترسیم می‌کند.
چشم‌اندازهای نوین و پرسش‌های بی‌پاسخ
این یافته‌ها نه‌تنها نگاه ما به فرآیند یادگیری زبان در نوزادان را دگرگون کرده است، بلکه امیدهای تازه‌ای را برای کودکانی که ممکن است در آینده با چالش‌های گفتاری یا زبانی مواجه شوند، به همراه دارد. اما همچنان پرسش‌های بسیاری در این زمینه باقی مانده است:
آیا نوزادان می‌توانند تفاوت‌های پیچیده‌تری را نیز تشخیص دهند؟
چگونه رشد در محیطی دوزبانه بر این توانایی تأثیر می‌گذارد؟
آیا این مهارت می‌تواند در یادگیری زبان‌های جدید به آن‌ها کمک کند؟
با پیشرفت تحقیقات، به‌طور حتم بیش از پیش با شگفتی‌های مغز نوزادان و توانایی بی‌نظیر آن‌ها در یادگیری یکی از پیچیده‌ترین مهارت‌های بشری زبان آشنا خواهیم شد.
منبع sciencealert
