همه بحران‌های 100 روز اول دولت پزشکیان
این گزارش، روایتی است از چالش‌ها و حوادثی که از شب مراسم تحلیف رئیس جمهور آغاز شد و به‌طور مداوم برنامه‌های دولت را دچار تغییرات غیرمنتظره کرد.
صد روز نخست هر دولت را شاید بتوان «ماه عسل» آن نامید؛ دوره‌ای سطح امید و اعتماد بالاتر است. اما برای دولت مسعود پزشکیان، این صد روز آغازین بیش از آنکه به ماه عسلی آرام شباهت داشته باشد، به دوره‌ای پرچالش و نفس‌گیر برای حفظ ثبات تبدیل شد.
در حالی که هنوز بسیاری دوره ریاست‌جمهور خاتمی و جمله معروفش درباره «هر ۹ روز یک بحران» را به یاد دارند؛ اما با گذشت روزهای ابتدایی دولت جدید، گویا این پزشکیان خواهد بود که از این به بعد رکورددار بحران‌ها متعدد خواهد شد. بحران‌هایی که از همان روز اول شروع شد؛ وقتی مهمان مراسم تحلیف پزشکیان شبانه در ایران ترور شد!
ترور اسماعیل هنیه:
رهبر سیاسی حماس و مهمان ویژه مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، شروع معمای پیچیده و پرتلاطم برای ایران و منطقه بود. رئیس دفتر سیاسی و یکی از رهبران حماس، در ساعت ۱:۳۷ بامداد ۱۰ مرداد ۱۴۰۳ به وقت ایران (۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴)، به همراه محافظ شخصی خود در تهران، ترور شد. تا چند روز بعد از این ترور اطلاعات ضدونقیضی از محل و نحوه اجرای عملیات منتشر شد. اما وقوع این رویداد هولناک سایه جنگی بزرگ را بر خاورمیانه انداخته، و موجی از وعده‌های انتقام از سوی ایران، حزب‌الله لبنان و دیگر نیروهای محور مقاومت به دنبال داشت.
وتوی رفع فیلتر،:
جلسه علنی مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه سوم مرداد برای لحظاتی به دنبال تذکر نماینده بوکان در مورد اعلام وصول نشدن طرح دو فوریتی اش درباره رفع فیلترینگ، به تنش کشیده شد.
حادثه جانکاه معدن طبس،:
ساعت 21 شب 31 شهریور، به دلیل تصادعد آنی گاز متان در محل یکی از تونل‌های معدن ذغال سنگ شرکت معدنجو در منطقه طبس، 52 معدن کار ایرانی جان خود را از دست دادند. این حادثه بزرگ‌ترین حادثه تاریخ معدن در ایران بود.
تایید لایحه موسوم به حجاب و عفاف توسط شورای نگهبان:
پس از رفت و برگشت مکرر لایحه موسوم به “حجاب و عفاف” میان مجلس و شورای نگهبان، این شورا نهایتاً این لایحه را در 4 مهرتأیید کرد. این لایحه، که شامل ۷۱ ماده است، عمدتاً به دستورالعمل‌های مختلفی برای دستگاه‌های اجرایی مربوط به “ترویج سبک زندگی اسلامی و خانواده‌محور” و “فرهنگ عفاف و حجاب” پرداخته است.
شهادت سیدحسن نصرالله و سردار نیلفروشان؛:
5 مهر ماه ارتش اسرائیل حمله هوایی را به ضاحیه بیروت انجام داد. حسن نصرالله دبیرکل فقید حزب الله و سردار عباس نیلفروشان در این حمله به شهادت رسیدند. موضوعی که فشار برای پاسخ تهران به تل‌آویو را افزایش داد.
عملیات وعده صادق 2:
پس از به شهادت رسیدن سیدحسن نصرالله، دبیرکل جنبش حزب الله لبنان، عملیات موشکی «وعده صادق 2» -که از زمان ترور هنیه در تهران انتظار آن می‌رفت- در شب سه شنبه 10 مهر محقق شد و 200 فروند موشک بالستیک در عملیات وعده صادق 2 به سمت اسرائیل شلیک شد. پس از این حمله بود که تا مدت‌ها بحث درباره نحوه و میزان پاسخ اسرائیل به ایران مطرح شد؛ نگرانی از حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای و زیرساخت‌های اقتصادی نه‌تنها ذهن ایرانیان بلکه حتی بازیگران فرامنطقه‌ای ازجمله آمریکا هم را درگیر خود کرده بود.
جزایر سه گانه ایرانی:
اتحادیه اروپا و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس روز چهارشنبه 16 اکتبر (25 مهر) در بیانیه پایانی نشست مشترک خود از ایران خواستند به «اشغال» جزایر سه گانه ایرانی،تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی پایان دهد. در واکنش وزیر خارجه ایران، این درخواست را در راستای سیاست «تقابل» اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی خواند.
حمله اسرائیل به ایران:
ساعت 2 صبح روز 5 آبان اسرائیل به ایران حمله کرد و این حمله شامل سه موج و هدف آن «مراکز دفاع هوایی، پهپادی و موشکی و همچنین تاسیسات تولیدی آنها» بود. رسانه‌ها از وقوع چندین انفجار طی بیش از سه ساعت خبر دادند که علاوه بر پایتخت، پایگاه‌های نظامی اطراف و چند شهر دیگر را نیز تحت تاثیر قرار داد. در این حمله چهار نیروی ارتش و یک شهروند به شهادت رسیدند. هرچند تاسیسات هسته‌ای و زیرساختی ایران مورد هدف قرار نگرفت اما ۴ ارتشی و یک شهروند در این حملات به شهادت رسیدند. این حمله بحث درباره پاسخ احتمالی ایران و خطر تصاعد تنش را تقویت کرد.
فشار تندروها بر دولت به‌خاطر ظریف:
بعد از انتصاب محمدجواد ظریف از سوی دکتر پزشکیان رئیس جمهور به سمت معاون راهبردی رئیس جمهور، جمعی از نمایندگان مجلس بنابر قانون «اصلاح قانون به کارگیری اشخاص در مشاغل حساس» در نامه‌ای به رئیس جمهور خواستار عزل ظریف شدند اما با بی‌اعتنایی رئیس جمهور به این درخواست نمایندگان، آنها نامه‌ای به هیئت رئیسه مجلس نوشته و خواستار اعمال ماده 234 قانون آئین نامه داخلی مجلس شدند. طبق این قانون، انتصاب افرادی که خود یا اعضای خانواده آنها تابعیت خارج از کشور دارند، ممنوع است.
ماجرای استعفا عبدالکریم حسین زاده:
مسعود پزشکیان روز پنجم شهریورماه با صدور حکمی نماینده اهل سنت نقده و اشنویه در مجلس دوازدهم را به سمت معاون خود در امور توسعه روستایی و مناطق محروم کشور منصوب کرد که طبق آیین نامه مجلس باید استعفای نمایندگان به تصویب مجلس می‌رسید. استعفای حسین‌زاده برای اولین بار در جلسه علنی ۲۵ شهریور اعلام وصول شد و در جلسه علنی ۴ مهرماه مورد بررسی قرار گرفت که نمایندگان با آن مخالفت کردند. این مخالفت اولین بار بود که تندروها در در مقابل دولت موفق شدند حرف خود را پیش ببرند. البته با پافشار و لابی دولت در نهایت نمایندگان مجلس با تقاضای استعفا موافقت کردند.
بازگشت ترامپ:
در دوره سابق ترامپ سخت‌ترین فشارها به ایران وارد شد. بسیار در ایران امیدوار بودند که در این انتخابات هم ترامپ شکست بخورد اما آمدن ترامپ برای طیف اصلاح طلب و میانه‌روی ایرانی خبر خوبی نبود. نگرانی از آمدن ترامپ آن‌قدری بود که با نزدیک شدن به انتخابات آمریکا بازارهای ایران دچار تلاطم شدند و پیشاپیش آمدن او را در محاسبات خود لحاظ کردند.
میراث گذشته:
چه این دولت و چه دولت‌های قبل همگی بحران‌هایی را به ارث می‌برند که عمیقا آنها را درگیر خود می‌کند. این ناترازی‌ها از کسری بودجه بزرگ نهفته در دخل و خرج کشور شروع می‌شود و تا مسائلی چون آب، گاز، برق، بنزین و مواردی از این دست ادامه می‌یابد. این‌که این دولت برای این ناترازی‌ها چه خواهد کرد هنوز مشخص نیست اما چه دست به اقدامی بزند و چه نزد هردو فشار سنگینی به آن وارد می‌کند.
اکوایران
