چرا آفتاب برجام را نمی‌بینند

توافق هسته‌ای توانسته است بسیاری از تحریم‌های مرتبط به فعالیت هسته‌ای را بردارد و کشور را در مسیر توسعه قرار دهد.

رقبای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری در جریان مناظره دوم گفتند به برجام پایبند هستند اما تا آنجا که توانستند به این توافق تاختند.

ابراهیم رییسی می‌‎گوید:« پس از تصویب برجام چه اتفاقی افتاد؟ روحانی قول داد تمام تحریم ها برداشته می شود اما هیچ اتفاقی در سفره مردم رخ نداد. من از مردم می پرسم پس از تصویب برجام در زندگی شما، در کسب و کار شما چه تغییری رخ داد؟ آیا مشکل رکود یا اشتغال و سایر مشکلات شما حل شد؟»

قالیباف هم در مورد برجام و رفع تحریم‌ها گفته بود:« آثار اجرای برجام برای مردم ما چه بوده است؟ معنایش این بود که گشایشی در کار اقتصادی صورت می گیرد اما امروز وقتی از مردم در این باره سوال کنیم به اتفاق معتقدند که این اتفاق نیفتاده است. باید دو کار انجام دهیم یکی اینکه حق خود را از برجام بگیریم و دیگری اینکه حق خود را از آن 4 درصدی اخذ کنیم.»

مصطفی میرسلیم هم می‌گوید پارس جنوبی کار برجام نبوده است. با وضعی که می بینم متأسفانه بسیاری از علما و دانشمندان هسته ای را برکنار کرده ایم و بسیاری از تأسیسات را تعطیل کرده و روی آنها بتن ریخته ایم و از آن طرف در مقابل تحریم ها نمی دانیم چه کنیم.»

همانطور که مشاهده می‌کنید سه رقیب اصول‌گرای روحانی بر این باور هستند که برجام هیچ دستاوردی برای ملت و دولت نداشته است. برای درک دستاوردهای برجام بهتر آن است به سراغ آمارها برویم و ببینیم آمارها چه می‌گویند آیا تحریم‌ها لغو شده است یا همچنان ادامه دارد.

همزمان با اجرایی شدن برجام، تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای علیه ایران رفع گردید و در نتیجه آن، روند بازگشت به شرایط عادی آغاز شد.

تحولات در حوزه بانکی و مالی: پس از اجرای برجام، تحولات و گشایش‌های وسیع و قابل توجهی در حوزه مالی و بانکی رخ داده است که موجب خروج قطعی نظام بانکی و مالی از مرحله بحرانی و بن‌بستِ دوران تحریم شده است.

سیستم بانکی کشور هم اکنون با مانع تحریمی مرتبط با موضوع هسته ای و برجام مواجه نمی‌باشد:

*از تاریخ اجرای برجام تا پایان سال 1395، شبکه بانکی کشور 704 رابطه کارگزاری با 249 بانک دنیا ایجاد نموده است.

*طی این مدت 99936 فقره گشایش اعتبارات اسنادی و ارائه خدمات تجاری در قالب 17861 فقره گشایش اعتبار اسنادی، 1866 فقره ثبت سفارش برات اسنادی و 80209 فقره حواله ارزی صادر شده است.

*ارزش دلاری خدمات تجاری فوق بیش از 38 میلیارد دلار بوده و شامل 74/17 میلیارد دلار گشایش اعتبار اسنادی، 96/3 میلیارد دلار برات اسنادی و 62/16 میلیارد دلار حواله ارزی می‌باشد.

*آزادسازی 12 میلیارد دلار از وجوه مسدود شده کشورمان در فاصله زمانی برنامه اقدام مشترک (توافق موقت ژنو) تا انعقاد برجام

*آزاد سازی 7/25 میلیارد دلار از منابع ارزی کشور از تاریخ اجرایی شدن برجام (26 دی 1394) تا پایان سال 1395

تحولات در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی: تحریم‌های مربوطه در این حوزه کاملا رفع شده و گزارشی از اینکه کشور با مانع عمده‌ای در تولید، صادرات، یا انتقال عواید حاصله از فروش نفت مواجه باشد، دریافت نشده است. بر اساس آخرین آمار دریافت شده از وزارت نفت، میانگین تولید نفت خام و میعانات گازی کشور در سال 1395، به بیش از 4 میلیون و 337 هزار بشکه در روز رسیده است که 31 درصد نسبت به قبل از برجام رشد نشان می دهد. میانگین تولید گاز طبیعی نیز با 23 درصد افزایش نسبت به قبل از برجام بیش از 781 میلیون متر مکعب در روز می‌باشد.

روند افزایش صادرات نفت خام کشور پس از اجرای برجام، مطابق با اهداف از پیش تعیین شده ادامه دارد. میانگین صادرات روزانه نفت خام و میعانات گازی کشور در سال 1395، حدود 2 میلیون و 639 هزار بشکه در روز بوده که بیش از دو برابر نسبت به زمان قبل از برجام افزایش داشته است. درآمد کشور از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی در سال 1395، بالغ بر 34 میلیارد دلار بوده است. مبالغ حاصل از صادرات نفت خام، از طریق بانک های مختلف بین‌المللی دریافت می‌گردد.

شایان ذکر است انتقال وجوه حاصل از فروش نفت و سایر درآمدهای صادراتی در اروپا و آسیا، از طریق حساب‌های افتتاح شده نزد بانک‌های مرکزی و نیز حساب‌های موجود نزد تعدادی از بانک‌های تجاری در اروپا و آسیا استمرار دارد.

تحولات در حوزه حمل‌ونقل: پس از اجرای برجام، کلیه تحریم‌هایی که مرتبط با موضوع هسته‌ای بر حوزه حمل‌ونقل وضع شده بودند برطرف شده و گزارشی مبنی بر وجود مانع عمده‌ای مرتبط با برجام در این حوزه، دریافت نشده است. روند نهایی شدن و اجرای بسیاری از توافق‌ها و تفاهم‌هایی که طی یک سال نخست اجرای برجام قطعی شده بود، به شکل قابل قبولی ادامه دارد:

*در اسفند 1395 و فروردین 1396 دومین و سومین فروند از هواپیماهای ایرباس که از نوع پیشرفته A330 هستند تحویل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) شده و عملیاتی گردیدند. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 1396، حداقل 4 فروند دیگر از هواپیماهای ایرباس تحویل هما گردد. همچنین قرارداد نهایی خرید 20 فروند هواپیمای ATR72-600 بین هما و شرکت سازنده امضاء شد و قرار است 9 فروند از این هواپیماها تا پایان سال 2017 تحویل شود.

*علاوه بر موارد ذکر شده، طی یک ماه اخیر مذاکرات شرکت هواپیمایی آسمان با شرکت بوئینگ به تفاهم نهایی منتهی شد که بر اساس آن قرار است تعداد 30 فروند هواپیمای بوئینگ 737 مکس اس (قابل افزایش تا 60 فروند) که از جدیدترین و مدرن‌ترین تولیدات شرکت بوئینگ می‌باشد، به تدریج و از سال 2019 به هواپیمایی آسمان تحویل شود.

آخرین وضعیت فهرست‌های تحریمی هسته‌ای: در چارچوب لغو تحریم‌های مرتبط هسته‌ای وفق برجام، مجموعا تعداد 611 شخص و نهاد ایرانی، به همراه 303 فروند هواپیما، نفتکش و کشتی (مجموعا 914 مورد) همزمان با اجرایی شدن برجام و طی یک سال اخیر، از فهرست سه‌گانه‌ی تحریم‌های هسته‌ای شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا خارج شده‌اند.

*به رسمیت شناخته شدن برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد و اعضای جامعه بین‌المللی به شمول غنی‌سازی اورانیوم و ساخت راکتور آب‌سنگین

*تداوم برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان از جمله در تمامی ابعاد مهم و حساس خود

*گشوده شدن افق‌های نوین در توسعه صنعت و دانش هسته‌ای

*آغاز و گسترش همکاری‌های بین‌المللی در حوزه هسته‌ای

*مختومه شدن پرونده مربوط به اتهامات بی‌اساس علیه جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان “ابعاد احتمالی نظامی” در فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان

*شروع گازدهی به سانتریفیوژ راهبردی IR-8 در بهمن ماه 1395 (این دستگاه پیشرفته و قدرتمند با توانی حداقل بیست برابر سانتریفیوژهای موجود IR-1، نقطه عطفی در تحقیق و توسعه غنی‌سازی در ایران است)

*کارخانه تولید آب سنگین همچنان به فعالیت خود با ظرفیت کامل ادامه می‌دهد (تاکنون مقدار 70 تن آب سنگین تولیدی کشورمان به روسیه و آمریکا فروخته شده است)

*در فردو ضمن حفظ کلیه زیر ساخت‌ها، تجهیزات و تاسیسات و سانتریفیوژهای موجود در یک بال سایت که به معنی حفظ ظرفیت راهبردی فردو است، پروژه جداسازی ایزوتوپ‌های پایدار به روش سانتریفیوژ با دولت روسیه مورد تفاهم واقع شده است (قرارداد فاز مطالعاتی این پروژه در تاریخ 30 دی 1395 امضا گردید و در حال حاضر در دست اجرا است)

*در خصوص ذخایر کیک زرد، عملیات اکتشاف، استخراج و فرآوری کیک زرد از کلیه منابع داخلی، بدون هیچگونه محدودیتی و با قوت ادامه دارد. این عملیات با تجهیزات جدیدی که بخشی از آن در 20 فروردین 1396 توسط ریاست محترم جمهوری به بهره‌برداری رسید، با سرعت مضاعفی در جریان است. از دیگر تحولات مهم طی سه ماهه گذشته، خرید حدود 137 تن کیک زرد از روسیه می‌باشد. خرید این محموله که با تائید کانال خرید برجام صورت گرفت اهمیت زیادی از حیث افزایش ذخایر راهبردی مواد خامِ مورد نیاز برای تداوم و گسترش برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان دارد. بدین ترتیب مجموع کیک زرد وارد شده در فضای پسابرجام (پس از روز توافق تاکنون)، به حدود 360 تن بالغ گردیده است که در کل سال های پس از انقلاب اسلامی بی سابقه می باشد.

همانطور که مشاهده می‌کنید توافق هسته‌ای توانسته است بسیاری از تحریم‌های مرتبط به فعالیت هسته‌ای را بردارد و کشور را در مسیر توسعه قرار دهد. برخی از نامزدها این گشایش‌ها را می‌بینند اما دوست ندارند به آفتاب برجام اعتراف کنند. به قول رییس جمهور روحانی «برجام یک،مانند آفتاب تابان بود و اگر کسی چشمانش را می‌بندد و می‌گوید شب است،باید چشمانش را باز کند تا آفتاب را ببیند.»