الهام امین زاده، یکی از ٣ گزینه جدی وزارت علوم :مراجع قم با وزیر شدن من موافقت کرده‌اند
الهام امین زاده، خودش را یک زن معتدل می داند؛ او که در دولت یازدهم هم معاون حقوقی رئیس جمهوری بود و هم دستیار ویژه اش در امور حقوق شهروندی، خودش را یک زن «اصولگرای اصلاح طلب یا اصلاح طلب اصولگرا» می داند که «جواب بی اخلاقی ها علیه اش را با سکوت خواهد داد.»
الهام امین زاده حالا یکی از سه گزینه جدی وزارت علوم و اینطور که پیداست بسیار امیدوار به نشستن در رأس یکی از حساس و پر سر و صداترین وزارتخانه های ایران. او همین هفته پیش به دیدار چندنفر از علما و مراجع قم رفت و حالا می گوید که آنها با وزیر شدن او موافقت کرده و هیچ مخالفتی با وزیر شدن زنان نداشته اند.
امین زاده که در چند روز گذشته در حال رفت و آمد به مجلس و رایزنی با نماینده هاست، می گوید در صورت وزیر شدن برای برداشتن فضای امنیتی دانشگاه‌ها تمام تلاشش را خواهد کرد و در این باره با نهادهای امنیتی تعامل می کند.
دیروز ظهر یک‌سری از کانال‌ها و خبرگزاری‌ها، بعد از این‌که شما به مجلس رفتید، از قول شما نوشتند که گزینه نهایی وزارت علوم هستید.
در مجلس صحبت‌های زیادی شد ولی خب هنوز که آقای رئیس‌جمهوری از نیویورک تشریف نیاورده‌اند و گزینه نهایی را خودشان تعیین می‌کنند.
یعنی این درست نیست که شما گزینه نهایی هستید؟
اعلام قطعی را باید آقای رئیس‌جمهوری داشته باشند. ان‌شاءالله دو سه روز دیگر ایشان نظرشان را دراین‌باره اعلام خواهند کرد.
رایزنی‌ها در مجلس چطور بود؟ شما دیروز به کمیسیون آموزش رفته بودید؟
نه. با دوستان طیف‌های مختلفی که می‌خواستند برنامه‌ها را ببینند، مذاکراتی داشتیم ولی خب هنوز قطعی نیست.
پس این موضوع را که خبرگزاری‌ها به نقل از خودتان زده‌اند، شما گزینه نهایی وزارت علوم هستید، تأیید نمی‌کنید؟ و این‌که گفته‌اید تخریب‌های بعضی رسانه‌های اصلاح‌طلب درمورد شما موثر نبوده است.
من نگفتم مسأله نهایی شده است. گفتم آقای رئیس‌جمهوری تشریف می‌آورند و گزینه نهایی
مشخص می‌شود.
شما چند روز پیش با علما و مراجع در قم دیدار کردید و قبل از آن گفته بودید که بعید است علما با وزیرشدن زنان مخالف باشند. در این دیدارها دراین‌باره هم صحبت کردید و نظرشان درباره وزیرشدن شما چه بود؟
چون در طول چهارسالی که در دولت بودم، به قم رفته و با مراجع دیدار کرده بودم. آن زمان بیشتر رهنمود می‌خواستم درباره مسائل حقوقی و فقهی برای کشور و در حوزه حقوق شهروندی راهنمایی‌هایی می‌خواستم. الان هم بعد از چهارسال، در دیداری که با آنها داشتم، گزارش این چهارسال را ارایه کردم. به هرحال علما با فعالیت‌های اجتماعی زنان مخالفتی نداشتند و حتی استقبال خوبی هم از این فعالیت‌ها می‌شود و خلاف شایعاتی که گفته بودند، علما با وزیرشدن زنان مخالفند و حتی این‌که گفته بودند علما من را به حضور نپذیرفته‌اند، اینطور نبود؛ علمایی که ما موفق به دیدارشان نشدیم، در قم حضور نداشتند و بلافاصله به من وقت دادند. استقبال خیلی خوبی کردند و وقت کافی را برای من گذاشتند.
دقیقا با کدام علما دیدار کردید؟
آیت‌الله شهرستانی، آیت‌الله حسینی بوشهری، آیت‌الله علوی گرگانی و آیت‌الله علوی بروجردی. این تعاملات به خوبی انجام شد و بعضی از آقایان هم خودشان موضوع وزارت را مطرح و نظر مثبت‌شان را برای این سطح از فعالیت مدیریتی و اجتماعی زنان اعلام کردند.
موضع‌شان صریحا درباره وزیرشدن شما چه بود؟
من صریحا نظرشان را درباره خودم نپرسیدم، چون هنوز باید منتظر نظر رئیس‌جمهوری باشیم ولی خب کلا از استقبالی که کردند، مشخص بود که نظرشان در این‌باره مثبت است، چون قبلا هم که من معاون حقوقی رئیس‌جمهوری بودم، همین تعامل وجود داشت. خب قطعا در چند روز گذشته شنیده‌اند و می‌دانند که من یکی از گزینه‌های وزارت علوم هستم، خیلی بهتر همراهی و واقعا دراین‌باره راهنمایی کردند.
مثلا در چه مواردی؟
درباره دانشگاه‌ها و ارتباط حوزه و دانشگاه راهنمایی‌های خوبی کردند.
شما می‌گویید که شایعات درباره مخالف‌بودن مراجع با وزیرشدن زنان درست نیست و حتی آنها با وزیرشدن شما هم موافقت کرده‌اند. پس چرا در زمانی که بحث چینش کابینه مطرح بود و حتی خود شما و خانم مولاوردی می‌گفتید که امکان دارد سه زن به مجلس برای وزیرشدن معرفی شوند، این اتفاق نیفتاد؟ و بعدش هم آقای رئیس‌جمهوری در مجلس گفت، دوست داشت این اتفاق بیفتد ولیبه دلایلی نشد.
راستش دقیق نمی‌دانم. در این چهارسال که من به‌عنوان معاون رئیس‌جمهوری با علما در ارتباط بودم، هیچ‌وقت مخالفتی دراین‌باره ندیدم. در سفر اخیر هم با وجود این‌که اخبار خوبی وجود نداشت، آقایان من را پذیرفتند و راهنمایی هم درباره آموزش عالی کردند.
در دیدارهایتان درباره ورود زنان به ورزشگاه‌ها هم بحث‌هایی شد و بعضی از علما گفتند که با این موضوع مخالفند. درست است؟
بله یکی از آقایان با این موضوع مخالفند.
آقای علوی گرگانی. درست است؟
بله. ایشان این دغدغه را داشتند و می‌گفتند، شما به‌عنوان وکیل من به آقای روحانی بگویید که تدبیری در این‌باره شود. من هم باید این موضوع را به ایشان منتقل کنم.
یعنی از بین کسانی که شما با آنها دیدار کردید، فقط آقای علوی گرگانی با این موضوع مخالفت کردند. درست است؟
بله. می‌گفتند باید این موضوع ساماندهی شود و حرمت زنان در سالن‌های ورزشی مثلا سالن کشتی رعایت شود.
شما از ارتباطات خوبتان در دولت گذشته گفتید، چه شد که دست‌آخر از دستیاری رئیس‌جمهوری در حقوق شهروندی هم برداشته شدید؟
آقای رئیس‌جمهوری این اختیار را دارد که هرچند وقت یک‌بار نیروهایش را عوض کند. مثل خانم ابتکار که به معاونت زنان رفت و خانم مولاوردی که به حقوق شهروندی. به هرحال آقای روحانی دوست داشتند فرد دیگری در معاونت حقوقی و دستیاری حقوق شهروندی باشد و این حق رئیس‌جمهوری است که هر تصمیمی می‌خواهند بگیرند.
در زمانی که شما در کابینه بودید، برخورد شخص رئیس‌جمهوری و وزرا با معاونان زن چگونه بود؟ حرف زنان در کابینه برش دارد؟
من درباره شخص خودم می‌توانم صحبت کنم. صحبت‌های من در دولت فوق‌العاده برش داشت، چون مباحث حقوقی برای همه مصوبات هیأت‌وزیران ضروری بود و همه وزرا و معاون اول سعی می‌کردند نظرهای ما و اصلاحاتی که انجام می‌دهیم، حتما اعمال شود و از این جهت تبعیت و تمکین لازم از من وجود داشت.
خانم امین‌زاده شما گفته‌اید که برنامه مدونی را برای وزارت علوم تدوین کرده‌اید. آقای رئیس‌جمهوری از شما خواسته‌اند که این برنامه را بنویسید؟ و اگر بله، این برنامه‌ها را به او داده‌اید؟
ما هنوز برنامه‌هایمان را به ایشان نداده‌ایم. همه نامزدهای وزارت علوم درحال حاضر برنامه نوشته‌اند و قرار است ارایه کنیم.
خانم دکتر بعد از این‌که چینش کابینه انجام شد، بحث و نظرهایی بود که گفته می‌شد آنطور که آقای روحانی در کلام به حقوق زنان و حضور و سهمیه آنها در مناسبت‌های مختلف اعتقاد دارند، در باطن خیلی این اعتقاد را ندارند و ما در عمل چنین نمی‌بینیم. شما فکر می‌کنید واقعا حضور زنان اعتقاد قلبی آقای روحانی است؟
خود من با نگاه آسیب‌شناسی می‌دیدم که ایشان بانک اطلاعاتی قوی از زنان فرهیخته و شایسته کشورمان در اختیار نداشته‌اند. این درحالی است که ما زنان بسیار شایسته‌ای در نقاط مختلف ایران داریم؛ زنانی با تجربه و علم کافی و فعالیت‌هایی که خلاقیت در آنها وجود دارد اما متاسفانه هنوز چنین بانک اطلاعاتی از زنان فرهیخته ایرانی نداریم.
پس شما فکر می‌کنید ایشان به حضور زنان اعتقاد قلبی دارد؟
ایشان به زنان بها می‌دهند. برای نمونه چون من مسائل حقوق شهروندی را که مباحث مربوط به حقوق اسلامی و حقوق شهروندی در منابع معتبر اسلامی و در اسناد بین‌المللی بود، درس داده بودم و با دانشجویانم رویش کار کرده بودم، درحالی که آقایان دیگر هم بودند، آقای روحانی به نظر بنده خیلی بها می‌دادند.
درباره نبود بانک اطلاعاتی قوی گفتید. شما و زنان مدیر در کابینه آیا سعی کردید این بانک اطلاعاتی را ایجاد کنید یا دست‌کم در آن مدت کوتاه به دست رئیس‌جمهوری برسانید؟
اگر از ما خواسته می‌شد، کمک می‌کردیم اما به نظر من بخش زنان به‌عنوان متولی، موظف به انجام این کار است تا به دور از هر‌گونه مباحث سیاسی، صرفا فرهیختگی و شایسته‌سالاری را مطرح کند.
گفته می‌شود به خاطر سابقه حضور شما در مجلس و همه فعالیت‌هایی که در سال‌های گذشته داشتید، رابطه کاری خوبی با مجلس و به‌خصوص آقای لاریجانی دارید. فکر می‌کنید این رابطه باعث پیشرفت اهداف شما و رسیدن به قضیه وزارت علوم تأثیرگذار باشد؟
به هرحال مجلس در رأی اعتماد خیلی موثر است و قاعدتا رئیس مجلس هم در این زمینه می‌تواند با دولت تعامل داشته باشد، اما انتخاب وزیر را خود آقای رئیس‌جمهوری انجام می‌دهد.
پس این رابطه خوب با آقای لاریجانی را تأیید می‌کنید؟
بله زمانی که ایشان دبیر شورایعالی امنیت بودند یا سمت‌هایی داشتند، من هم نماینده مجلس بودم و سمت‌هایی داشتم و همکاری‌های مشترکی وجود داشت. در این همکاری بالاخره سابقه کاری هم وجود داشته است.
وقتی در معاونت حقوقی بودید و بعد که دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در حقوق شهروندی شدید، درباره اصلاح بعضی قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان آیا فعالیتی کردید یا فکر می‌کنید که وقت آن رسیده که در این رابطه لایحه‌ای به مجلس برده شود و کاری انجام شود؟ آیا این دغدغه خودتان هست؟
گفتن درباره تبعیض‌آمیزبودن بعضی مباحث خیلی خوب است اما وقتی ما سراغ جامعه می‌رویم، مصداق‌های عملیاتی آن به ما معرفی نمی‌شود. موردی که به آن در بحث تبعیض برخوردم، مشکلی است که خانم‌هایی که همسر خارجی دارند و فرزندشان در ایران متولد شده‌اند، به دلیل حاکم‌بودن قانون تابعیت خون، بچه‌های این افراد خارجی به حساب می‌آیند، چون پدران آنها خارجی هستند و این مشکلی برای این بچه‌ها ایجاد کرده است و به لحاظ حمایت رفاهی و آموزش. تحقیقات گسترده و جلسات متعددی گذاشتیم، برای این‌که تا ۱۸سالگی هر خارجی می‌تواند درخواست تابعیت به دولت جمهوری اسلامی بدهد، تا قبل از آن؛ از تولد تا ۱۸سالگی، به جای کارت ملی کارت هویت داشته باشد تا بتواند از حقوق شهروندی خود بهره‌مند شوند. این تا وزارت کشور هم رفت، چون مادران این بچه‌ها بسیار دغدغه دارند و بسیار نگرانند. الان هم این مشکل تا حدودی حل شده است و آن کارت هویت هم باشد، این بچه‌ها با دغدغه کمتری به زندگی خود ادامه می‌دهند.
بقیه موارد چطور؟ حق حضانت، حق طلاق و… فکر می‌کنید الان وقت آن نرسیده است که دولت لوایحی برای اصلاح این موارد داشته باشد؟
این موارد را باید معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده پیگیری کند. من در معاونت حقوقی، متولی کل امور حقوقی کشور و دولت بوده‌ام و بنابراین نمی‌توانستم استثنائا و انحصارا وقتم را برای زنان بگذارم. البته خیلی علاقه داشتم و اگر در امور زنان می‌بودم حتما یک تیم تحقیقاتی می‌گذاشتم و راه‌حلی برای این موضوع پیدا می‌کردم. خیلی علاقه داشتم که کاری برای جامعه زنان انجام دهم. ولی آن چیزی که در سفرهای استانی ما برخورد می‌کردیم و مطالبات زیادی به دست ما می‌رسید، یکی همین بحث زنانی بود که همسر خارجی داشتند و دیگری هم بحث اشتغال زنان بود که خیلی برای من مهم بود و واقعا فکر می‌کردم با این محدودیت ظرفیت استخدامی، ما همه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را نمی‌توانیم استخدام کنیم یا اگر استخدام کنیم با رشته تحصیلی یا استعدادهای آنها هماهنگ نباشد.
شما این طرح‌ها را مطرح کردید و هنوز به سرانجام نرسیدند، الان به خانم ابتکار پیشنهاد می‌کنید که در راستای تحقق این امور گام بردارند؟
بله، بخشی از وظایف معاونت زنان دقیقا همین موارد و اصلاح قوانین و پیشنهاد طرح‌ها و لوایح است. بخش دیگر آن هم همایش و دیگر برنامه‌ها است.
فکر می‌کنید جو غالب دانشجویان با حضور شما در رأس وزارتخانه علوم چگونه خواهد بود و اگر شما وزیر شوید تعامل شما با طیف‌های مختلف دانشجویی چگونه خواهد بود؟
خب ما حدودا بیش از ۴ ونیم‌میلیون دانشجو در سراسر کشور داریم که این افراد در دانشگاه‌ها تشکل‌های صنفی و سیاسی دارند؛ در این ۱۳۰ دانشگاه و مراکز آموزش عالی دولتی که داریم و ۳۲۰ مرکز آموزش عالی غیردولتی، ۱۵۰موسسه آموزش عالی آزاد، ۱۲ گروه پژوهشی… یعنی به اندازه‌ای این مراکز زیاد هستند و دانشجوها در آنها فعال هستند. من به این تشکل‌های سیاسی و صنفی به‌عنوان یک ظرفیت عالی نگاه می‌کنم که می‌توانند در توسعه کشور بسیار تاثیرگذار باشند. این‌که ما آموزش را صرفا آموزش را برای آموزش بخواهیم جواب نمی‌دهد. ما آموزش را برای تعالی دانشجو و بعد هم دستیابی علم کاربردی و تبدیل آن به ثروت می‌‌خواهیم.
در سال‌های گذشته و در دولت یازدهم، همکاران شما درباره فضای امنیتی در دانشگاه بسیار سخن گفتند؛ فضایی که از دولت‌های نهم و دهم به ارث رسیده بود. شما این فضای امنیتی را قبول دارید و فکر می‌کنید برای از بین بردن این فضا چه کاری باید انجام داد؟
من با تعدادی از تشکل‌ها جلسه گذاشتم و صحبت کردم؛ جلسات متعددی هم با تشکل‌های مختلف در این مدت داشتم، احساسم این بود که در سال‌های اخیر این بحث تا اندازه‌ای سامان پیدا کرده هرچند که هنوز نیاز به کار است. من طرح‌ها و ایده‌هایی برای این‌که یک مقدار فضای امنیتی برداشته شود، دارم.
فکر می‌کنید با تعاملی که با دانشجویان و دیگرنهادها خواهید داشت، این فضای امنیتی را تا حدودی بشود تعدیل کرد؟
بله، تعامل بیشتر با جاهای مختلف منظورم است.
منظورتان نهادهای امنیتی است؟
نهادهای امنیتی و خود دانشجویان که بیایند پای کار. ما می‌توانیم تعامل‌های مختلفی داشته باشیم و این کار را انجام دهیم، چون با آیین‌نامه و بخشنامه و دستورالعمل این کارها حل نمی‌شود، یعنی من بروم در وزارت علوم و به‌طور مرتب بخشنامه صادر کنم. اینها یک مقدار فعالیت عملیاتی می‌طلبد، همان‌طور که در معاونت حقوقی و حقوق شهروندی بودم. آن‌جا من بیشتر فعالیت عملی داشتم تا شعار بدهم و حرف بزنم.
این تعامل با مسئولان امنیتی و نهادهای امنیتی را وزرای علوم سابق هم دوست داشتند که انجام بدهند اما فکر می‌کنم خیلی فضا برای این تعامل باز نبوده است.
نمی دانم چقدر مسئولان در تعامل بودند یا می‌خواستند که تعامل داشته باشند، این را اطلاعی ندارم، ولی من فکر نمی‌کنم صرفا بتوانیم با بخشنامه کاری برای دانشجویان انجام دهیم.
درست است. یکی از مسائلی که در سال‌های گذشته وجود داشته و شما بهتر از من در جریانش هستید، دانشجویانی هستند که از تحصیل محروم و اساتیدی که زودتر از موعد بازنشسته شده‌اند، به‌خصوص در دانشگاه‌های علوم انسانی مثل دانشگاه علامه طباطبایی. بیشتر منظورم دانشجویان ستاره‌دار است، درست است که آقای فرجی دانا و دوستان دیگر در این رابطه تلاش‌هایی کرده‌اند، اما هنوز ما مراجعانی داریم که می‌گویند هنوز از تحصیل محروم هستند، برای این دانشجویان برنامه‌ای دارید؟
قطعا باید بررسی کرد، بله، برای رفعش حتما تلاش می‌کنیم. اینها همه نیاز به بررسی دارد. باید اول از همه به ما فرصتی داده شود تا ما بررسی‌ها را انجام دهیم.
درباره برگشت اساتید بازنشسته چطور؟ این را قبول دارید که بعضی از این اساتید به دانشگاه برنگشتند؟
به هرحال نیروهای جوان و نیروهای بازنشسته هستند، اینها را باید با توجه به نیاز دانشگاه‌ها و ظرفیتی که وزارت علوم دارد بررسی کنیم، چون خیلی از نیروهای جوان در ٤سال اخیر جذب شده‌اند، همه اینها باید در کنار هم بررسی شود.
از وزرایی که در دولت یازدهم در وزارت علوم فعالیت کرده‌اند، کدام را موفق‌تر می‌دانید؟ کدامشان بیشتر توانست رضایت دانشجویان و دانشگاهیان را همراه داشته باشد؟
من نمی‌توانم نمره بدهم، هر کدام از جنبه‌هایی قوی بودند و توانستند خدمات شایسته‌ای را برای دانشگاه‌ها ارایه دهند.
در چند روز گذشته درباره اصولگرا بودن شما خیلی بحث شد و گفتند که در لیست آبادگران بودید و حتی شما را به پایداری‌ها نزدیک می‌دانستند، نظر صریح شما را می‌خواهم بدانم که شما خودتان را جزو اصولگرایان می‌دانید یا اصلاح‌طلبان؟
من همیشه گفتم، چه در مجلس هفتم که بودم و حتی بعد از آن‌که من هم اصولگرای اصلاح طلب هستم و هم اصلاح‌طلب اصولگرا. حالا اگر باز هم از این شائبه‌ای می‌شود می‌گویم که من نه اصلاح‌طلبم و نه اصولگرا، خط مشی سیاسیم هم این را نشان داده است، آن بی‌اخلاقی‌هایی که می‌شود و می‌گردند در سایت‌ها به صورت گزینشی، مطالبی را تهیه می‌کنند و می‌خواهند فردی را که مستقل بوده و یک زن ایرانی که در این کشور تلاش کرده را تخریب کنند هیچ‌وقت با بی‌اخلاقی پاسخ نمی‌دهم. سعی می‌کنم سکوت کنم تا مردم خودشان روی این بی‌اخلاقی‌ها قضاوت کنند.
شما با لیست آبادگران در مجلس وارد شدید، این را ما نباید جزو سبقه اصولگرایی شما بدانیم؟
چهره‌های مستقل زیادی در آن لیست بودند که الان هم جزو چهره‌های مستقل هستند. در آن دوره اسم من در ٤٠ لیست بود، در لیست دانشگاه‌های مختلف. قاعدتا برای قراردادن اسم ما در این لیست‌ها از ما اجازه نمی‌گرفتند، گاهی‌اوقات خودمان در بروشورهای تبلیغاتی اسم و عکس خودمان را می‌دیدیم، ولی خب در آن مجلس که رفتیم، چهره‌های مختلف سیاسی بودند از احزاب سیاسی مختلف و چهره‌هایی بودند که فقط عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها بودند، ازجمله من و بسیاری از افرادی که در آن لیست بودند. اما عملکرد ما در مجلس و بعد از آن نشان داده که ما چهره‌های خدوم خدمتگزار و مستقل و معتدل ایرانی هستیم که با بی‌اخلاقی می‌خواهند این ذات را تخریب کنند.
منبع : روزنامه شهروند
