جانمایی انبار چیست و چه تاثیری در انبار داری دارد؟
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلاتی که در انبارداری ممکن است با آن روبه‌رو شوید، پیداکردن موقعیت کالاهای گوناگون است. انبارها همانطور که همه ما می‌دانیم مکان‌هایی برای نگهداری و یا حفاظت از برخی محصولات و کالاهاست تا زمانی که به آنها نیاز پیدا شود و لازم باشد که آن را از انبار خارج کنند. در این حالت، بسیار مهم است که کالای موردنظر به سرعت پیدا شده تا نه‌تنها در زمان افراد صرفه‌جویی شود، بلکه نیاز به تغییر موقعیت سایر کالاها نیز نباشد.
این موضوع اهمیت سیستمی به نام مدیریت چیدمان و جانمایی انبار را مشخص می‌کند. در این سیستم با اصول و قواعد خاص می‌توان به چینشی منظم و بر اساس داده‌ها و اطلاعات دست‌یافت. در این مقاله قصد داریم با جانمایی انبار و تاثیر آن در انبارداری بیشتر آشنا شویم.
انبارداری و جانمایی انبار به چه معناست؟
انبارها به مکان‌هایی برای ذخیره‌سازی و نگهداری محصولات و کالاها پس از تولید تا زمانی که قرار است فروخته یا توزیع گردند، گفته می‌شود. با توجه به این تعریف، انبارداری به مجموعی از اقدامات لازم در انبارها برای کنترل و مدیریت موجودی کالاها اطلاق می‌گردد که یکی از ضروری‌ترین این اقدامات، جانمایی و یا چیدمان انبار است.
جانمایی یا چیدمان انبار در معنای ساده آن، نوعی سیستم چینش و طبقه‌بندی است که در آن بتوان از تمام فضای انبار به طور کامل و بهینه بهره برد و علاوه‌برآن کنترل موجودی یا یافتن یکی از کالاها در کمترین زمان ممکن صورت گیرد.
اهمیت و ضرورت جانمایی صحیح انبار چیست؟
هزاران صنعت مختلف کوچک و بزرگ وجود دارد که انبارهایی برای حفظ محصولات خود تا زمان توزیع و فروش دارند. تمامی کسب‌و‌کارها و علی‌الخصوص صنایع بزرگ، ممکن است صدها هزار محصول متنوع و در دسته‌بندی‌های گوناگون را به انبار منقل کنند که تمام آنها باید در ردیف‌های مختلفی از قفسه‌ها قرار گیرد.
در این شرایط تجهیز و بهره وری سازمانی انبار کمک می‌کند که دسترسی به کالاها به بهترین و ساده‌ترین شکل ممکن انجام گیرد و تمامی انبارداران قادر به یافتن کالاها و یا بررسی آنها بر اساس چینش ساماندهی شده باشند. این موضوع علاوه بر کاهش هدررفت زمان و انرژی بیشتر کارکنان، می‌تواند جابه‌جایی محصولات و قراردادن آنها در جای مناسب به هنگام تخلیه را نیز بهبود بخشد.
مزایای سیستم جانمایی انبار
همانطور که گفته شد، نحوه چیدمان در انبارهای صنعتی یکی از ملزومات انبارداری است و عدم رعایت آن، مشکلات و چالش‌های گوناگونی را باعث خواهد شد. از مهم‌ترین مزایای جانمایی و چیدمان انبار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
♦ افزایش بهره‌وری و راندمان کارکنان در محیط انبار
♦ صرفه‌جویی در زمان به هنگام تخلیه یا بارگیری کالاها
♦ سهولت در کنترل و بررسی محصولات
♦ نظم و چیدمان درست کالاها و کاهش احتمال سقوط و ریختن آنها
♦ دسترسی آسان به قفسه‌های موردنظر برای همه کاربران
♦ تعریف مسیر بین ردیف‌های چیدمان و امکان امدادرسانی در صورت نیاز
♦ امکان نظارت سریع و آسان بر تاریخ انقضای محصولات
♦ سهولت در انبارگردانی
نبود سیستم جانمایی و چیدمان انبار چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
ازآنجایی‌که موضوع جانمایی و چیدمان انبار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، علاوه بر مزایای آن که بیان شد؛ لازم است مشکلات و چالش‌هایی که در صورت عدم به کارگیری آن ایجاد می‌شود را نیز بشناسیم. در واقع عدم جانمایی انبار مشکلاتی فراتر از حد تصور را ایجاد می‌کنند. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از:
♦ کاهش سرعت فرایند ورود و خروج کالاها
♦ کاهش راندمان کارکنان
♦ افزایش احتمال گم‌شدن یا کاهش تعداد یک کالا
♦ احتمال وقوع ضررهای مالی گسترده
♦ اختلال در سیستم بسته‌بندی
♦ افزایش احتمال خطا در تحویل بار
با بررسی دقیق موارد ذکر شده، از بوجود آمدن اختلالات در شرکت و کارخانجات خود جلوگیری کرده و قادر به قرار دهی تمام تجهیزات در جای مناسب خود خواهید بود.
قواعد جانمایی و چیدمان انبار
اکنون پس از شناخت این فرایند و آشنایی با ضرورت و اهمیت آن در انبارداری، باید بدانیم جانمایی انبار چه قواعد و اصولی را شامل می‌شود. مهم‌ترین این موارد در ادامه بیان شده‌اند:
توجه به تجهیزات حمل کالا
در جانمایی انبار یکی از نکات حائز اهمیت، توجه به تجهیزات حمل کالا اعم از تراکتور، لیفتراک، جرثقیل و غیره است. نقشه انبار و چیدمان باید به‌گونه‌ای باشند که فضای دسترسی این تجهیزات به کالاها برای هر نقطه از انبار فراهم گردد.
مشخص نمودن موقعیت‌های مهم انبار
شناسایی و مشخص‌کردن موقعیت‌های مهم انبار همچون منطقه بارگیری، منطقه پذیرش کالا، منطقه بسته‌بندی و خروج می‌تواند به‌عنوان گره‌های اصلی ساختار در نظر گرفته شود و به هنگام ترسیم نقشه چیدمان و درنظرگرفتن موقعیت ردیف‌ها و غیره مفید واقع شود.
برنامه‌ریزی و طرح نقشه جانمایی
از دیگر اقدامات مهم جانمایی و چیدمان، طرح یک برنامه منظم و دقیق پیش از انجام فرایند است. این کار بر اساس پارامترهای مختلفی همچون نوع کالا، ابعاد آن، هدف ذخیره‌سازی، نقاط گره‌گاهی، نوع تجهیزات حمل‌ونقل و غیره صورت می‌پذیرد. برنامه‌ریزی و طرح نقشه در صورت روند صحیح می‌تواند تأثیر بسیار شایانی در فرایندهای انبارداری داشته باشد.
نوع و ابعاد کالا
در چیدمان کالاها در انبار باید به مشخصات کالاها و بسته‌بندی آنان نیز توجه نمود. برای مثال برخی بسته‌های با ابعاد بزرگ‌تر بهتر است در قسمت‌های پایینی قرار بگیرند و بسته‌بندی‌های کوچک‌تر نیز در بالای آنان. کالاهایی که مدت‌زمان کمتری در انبار می‌مانند، بهتر است نزدیک به درب قرار بگیرند. برخی کالاهای حساس و گران نباید روی‌هم قرارگرفته یا فشرده شوند.
فراهم‌آوردن تجهیزات مناسب چیدمان
در یک انبار تجهیزاتی به‌منظور چیدمان مناسب و صحیح کالاها تهیه می‌شود که از متداول‌ترین آنها می‌توان به انواع قفسه‌ها، سطوح شیب‌دار، گاری‌های خدماتی و غیره اشاره نمود.
جمع بندی
بهطورکلی یکی از اقدامات مهم و لجستیک در انبارهای صنعتی و نیمه‌صنعتی، جانمایی یا سیستم چیدمان انبار است که می‌تواند نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری در روند انبارداری و حتی در سطوح گسترده‌تر، پروسه تولید و توزیع محصولات یک کارخانه ایفا کند. از مهم‌ترین تأثیرات جانمایی انبار می‌توان به بهره‌وری و راندمان بیشتر، دسترسی آسان به قفسه‌ها، سهولت در انبارگردانی، امکان کنترل کالاها به طور منظم و مواردی ازاین‌قبیل اشاره کرد.
در واقع جانمایی و چیدمان انبار مجموعی از اقدامات اساسی در چینش و ساماندهی محصولات است و بر اساس برخی از قواعد و اصول مهم همچون توجه به تجهیزات حمل‌ونقل، نوع و ابعاد کالا و تجهیزات مناسب چیدمان همچون قفسه و غیره صورت می‌گیرد. در این راستا و برای تهیه تجهیزات مهمی همچون انواع قفسه‌ها و اجرای آنها می‌توانید به مجموعه قفسه سازان جهان دژ مراجعه نمایید.
منبع: https://jahandozh.com
