بازسازی ‏خط لوله خاورمیانه ‏عراق به لبنان از راه سوریه با حمایت ایران و روسیه؟

    کد خبر :555862

واناند ملیکستیان در اویل پرایس ‏نوشت: سیاست انرژی تاثیر زیادی بر روی تاریخ معاصر خاورمیانه گذاشته است. نفت تنها ‏یک منبع درآمدی محسوب نمی شود. بسیاری از کشورهای نفت خیز از این منبع ‏طبیعی به عنوان یک ابزار ژئوپلیتیک قوی برای گسترش نفوذ خود در منطقه ‏استفاده می کنند. اخیرا مقامات لبنان، سوریه و عراق مذاکرات خود برای بازسازی ‏خط لوله از کار افتاده ای که میادین نفتی کرکوک در عراق را به شهر ساحلی ‏تریپولی متصل می کرد، از سر گرفته اند. راه اندازی مجدد این خط لوله می تواند ‏عواقب سیاسی، اقتصادی و استراتژیک بلند مدتی برای این کشورها و کل منطقه ‏داشته باشد. ‏

در ادامه این مطلب آمده است: این خط لوله برای اولین بار در دهه 1930 ساخته شد. خطوط لوله 12 اینچی نفت ‏استخراج شده از میادین کرکوک را به شهرهای حیفا در فلسطین و تریپولی در ‏لبنان انتقال می دادند. خط لوله تریپولی در دهه 1950 توسط یک خط لوله 30 ‏اینچی تکمیل شد که می توانست تقریبا 400 هزار بشکه نفت در روز انتقال دهد. ‏حکومت سوریه در مدت جنگ ایران-عراق فعالیت خطوط لوله کرکوک-تریپولی را ‏در راستای حمایت از ایران به حالت تعلیق درآورد. ‏

اما سیاست خارجی ایران در سال های اخیر فضای سیاسی مناسبی را برای شروع ‏همکاری بین لبنان، سوریه و عراق فراهم کرد. نفوذ ایران در خاورمیانه از زمان ‏حمله نظامی آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین افزایش یافته است. ‏حمایت ایران از گروه های نیابتی در کشورهای همسایه تاثیر بزرگی بر سیاست ‏داخلی این کشورها اعمال کرده است. هم زمان، حکومت عربستان نیز به شدت ‏نگران نفوذ ایران است.‏

حمایت ایران از بشار اسد، رئیس جمهور سوریه به بقای رژیم او در طول جنگ ‏داخلی کمک کرد. فرایند دموکراسی در کشور همسایه عراق نیز در نهایت به ظهور یک ‏دولت و پارلمان شیعه منجر شد. حکومت عراق تحت پشتیبانی گروه های شبه ‏نظامی شیعی قرار دارد که توسط ایران سازمان دهی می شوند.‏

اگرچه فعالیت های منطقه ای ایران اهمیت زیادی در ایجاد محیط سیاسی مناسب ‏برای شروع همکاری های لبنان، عراق و سوریه داشته است، اما نباید نقش روسیه را ‏نادیده بگیریم. حمایت نظامی پوتین از اسد نقش مهمی در بازپس گیری ‏مناطقی داشت که برای شروع مجدد عملیات خط لوله کرکوک-تریپولی حیاتی ‏هستند. روسیه همچنین روابط سیاسی خوبی با عراق و لبنان برقرار کرد تا به شکل ‏گیری یک توافق جدید بین این کشورها کمک کند. ‏

اما حضور شرکت نفت و گاز «روس نفت» نیز کمک زیادی به پیشبرد اهداف مسکو ‏در منطقه کرد. این غول انرژی روسی روابط خوبی با دولت عراق دارد و اپراتور ‏اصلی چندین میدان نفتی و خط لوله کرکوک-جیهان است. این شرکت اخیرا ‏توافقی را برای مدیریت یک انبار نفت در بیست سال آینده با دولت لبنان امضا کرد. ‏بنابراین، حضور روسیه نقش مهمی در احیای خط لوله قدیمی کرکوک-تریپولی ‏داشت. ‏

اگرچه این خط لوله ظرفیت محدودی برای انتقال نفت دارد، از سرگیری تجارت ‏بین این کشورها می تواند تاثیر قابل توجهی بر روی سیاست منطقه ای داشته باشد. ‏خط لوله جدید این کشورها را از لحاظ امنیت انرژی و منافع اقتصادی به یکدیگر ‏وابسته خواهد کرد که خود به تقویت روابط سیاسی بین آن ها در دهه های آینده ‏منجر خواهد شد. ‏

اگرچه این کشورها انگیزه بالایی برای شروع پروژه خط لوله کرکوک-تریپولی دارند، ‏هنوز نمیتوانیم به طور قاطعانه تحقق آن در آینده را پیش بینی کنیم. به طور ویژه، ‏شرایط کنونی در کشور سوریه نگرانی هایی را در مورد فرایند ساخت و ساز و ‏مدیریت این پروژه ایجاد کرده است. اگرچه دولت سوریه اخیرا دوباره کنترل مناطق ‏شرقی کشور را در دست گرفته است، گروه داعش هنوز به عنوان تهدید بزرگی برای ‏امنیت این مناطق محسوب می شود. هنوز نمی دانیم که آیا ارتش سوریه در آینده ‏توانایی تامین امنیت این خط لوله را خواهد داشت یا خیر، زیرا نیروهای بشار اسد ‏هم زمان در حال مبارزه با شورشیان باقی مانده در استان ادلب هستند. ‏

علاوه بر این، پیش بینی می شود که دولت آمریکا نسبت به گسترش نفوذ ایران و ‏روسیه در منطقه بی تفاوت نخواهد بود. بنابراین، در آینده نزدیک این کشورها تا ‏زمان بهبود اوضاع امنیتی منطقه فعلا به گفت و گوهای خود پشت درهای بسته ‏ادامه خواهند داد.‏

0
نظرات
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد نظرات حاوی الفاظ و ادبیات نامناسب، تهمت و افترا منتشر نخواهد شد

دیدگاهتان را بنویسید