جاده ابریشم و عبور از تهدیدات ترامپیسم

روی کار آمدن ترامپ در آمریکا سبب افزایش تقابلات بین المللی واشنگتن در حوزه های مختلف شده که یکی از مهمترین نمودهای آن اعمال تحریم های اقتصادی و جنگ تجاری علیه دیگر کشورهاست. در این حال، جاده ابریشم مسیری را به سوی عبور بی خطر از این تقابل می گشاید.

افزایش اختلافات تجاری میان آمریکا و چین یکی از مهمترین رخدادهای بین المللی طی روزهای گذشته بود.
اوایل فروردین ماه بود که «دونالد ترامپ» ادعاهای خود در خصوص دستیابی چین به فناوری های نوین آمریکا از طریق سرمایه‌گذاری‌ های هدفمند در صنایع استراتژیک و بدون رعایت حقوق مالکیت معنوی را مطرح ساخت.
به گفته رییس جمهوری آمریکا چینی ها همچنین از حملات سایبری جهت سرقت فناوری های آمریکایی استفاده می کند.
پس از این ادعا وی تهدید کرد ضمن تنظیم شکایت از پکن به سازمان تجارت جهانی، تعرفه ای سنگین را بر کالاهای وارداتی از چین اعمال و سرمایه گذاری های این کشور در آمریکا را محدود خواهد کرد.
اندک زمانی پس از این تهدید بود که ترامپ از وضع تعرفه 60 میلیارد دلاری بر کالاهای چینی خبر داد و گفت: از این پس محدودیت ها پیش روی سرمایه گذاری های چین در آمریکا افزایش خواهد یافت. وی هدف از این اقدامات را فشار حداکثری بر پکن و کاهش فشار بر مصرف کنندگان آمریکایی عنوان کرد.
اقدام رییس جمهوری آمریکا از سوی مقامات پکن بی جواب نماند و چین روز جمعه سوم فروردین ماه با انتشار فهرستی از اقلام آمریکایی اعلام کرد، دست به عمل متقابل برای وضع تعرفه چند میلیارد دلاری بر واردات این کشور خواهد زد. پکن تصمیم تازه آمریکا را اقدامی تکبرآمیز خواند و اعلان داشت جنگ تجاری به سود هیچ یک از دو طرف نخواهد بود.
ترامپ از دوره رقابت های انتخاباتی تاکنون بارها سیاست های تجاری واشنگتن در قبال چین را به باد انتقاد گرفته و گفته است که تراز تجاری منفی آمریکا و نوع حضور چینی ها در اقتصاد آمریکا یکی از دلایل عمده چالش های پیش روی مصرف کنندگان و نیروهای کار این کشور است.
بنابر آخرین آماری رسانه های آمریکایی ، تراز تجارت پکن و واشنگتن در سال 2017 میلادی، 375 میلیارد دلار به سود چین و دارای کسری برای آمریکا بوده است. ترامپ نیز بارها در شعارهای خود تغییر این وضعیت را مورد توجه قرار داده و به نظر می رسد رویکرد تجاری وی سبب افزایش تنش با پکن شود.
از دید برخی صاحبنظران، آمریکای دوره ترامپ خواهد کوشید علاوه بر امتیازگیری در مناسبات دوجانبه اقتصادی، از طریق افزایش چالش بر سر تجارت چین به خصوص تجارت دریایی این کشور، اصلی ترین رقیب را مقهور خود سازد.
به گزارش ایرنا،بر اساس آمار سال 2016 میلادی، میزان تولید ناخالص داخلی آمریکا حدود 18.6 تریلیون دلار بوده و این رقم برای چینی ها از 11.2 تریلیون دلار عبور کرده است. با توجه به رشد اقتصادی چین که در سال گذشته میلادی نزدیک به 6.9 درصد به ثبت رسید، آمریکا صدای گام های چین را از پشت سر می شنود و قصد دارد وارد رقابت جدی تری بر سر منافع اقتصادی و تجاری با این کشور شود.
واقعیات دوره ترامپیسم در آمریکا سبب شده تا چینی ها با شتاب بیشتری راهکارهای رقابتی را زیرسازی کنند. در سال 2013 میلادی بود که «شی جین پینگ» رییس جمهوری چین احیای جاده ابریشم را به صورت جدی مطرح ساخت و اینک با گذشت چند سال این ابرپروژه مورد توجه جدی تری قرار گرفته است.
چینی ها برای احیای جاده ابریشم و ایجاد کریدوری عظیم به منظور توسعه تجارت کشورهایی با شرایطی مشابه را در کنار خود می بییند و وجود منافع و اهداف مشترک میان این کشورها در دوره تقابلگرایی آمریکایی یا همان ترامپیسم می تواند روند احیای جاده ابریشم را تسریع کند.
در این میان، تمرکز بر گسترش امکانات و زیرساخت های ترابری به ویژه خطوط آهن و زمینی و نیز توسعه بنادر کشور همچون بندر چابهار، ایران را به انتخابی گریزناپذیر و به صرفه در فرایند احیای جاده ابریشم مبدل خواهد ساخت.
ضرورت دیگری که باید به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرد دستیابی به مزیت هایی چشمگیر در تولید کالا است که در این صورت، قرار گرفتن ایران در جاده ابریشم جدید می تواند محصولات ایرانی را با سهولت و شتاب بیشتری به بازارهای هدف برساند.
به این ترتیب، ایران علاوه بر مسیرهای دریایی انتقال منابع انرژی به جنوب و شرق آسیا، گذرگاهی مهم برای بازرگانی اقتصادهای بزرگ شرقی چون هند و چین را به سوی مقاصد گوناگون مهیا خواهد ساخت؛ وضعیتی که می تواند ضمن ارتقای موقعیت ژئواکونومیک، هزینه های تقابل آمریکا با ایران را بشدت افزایش داده و راهی را به سوی عبور بی خطر از تهدیدات رییس جمهوری پرهیاهوی آمریکا بگشاید.