2 نکته قابل تامل در مورد سفر رافائل گروسی به ایران

آنچه درباره ادعای غنی سازی 84 درصدی از سوی ایران توسط جریان های سیاسی و رسانه‌ای غربی در مدت اخیر مطرح می شد و موج منفی گسترده ای را علیه کشورمان به راه انداخته بود، به یکباره در جریان سفر اخیر رافائل گروسی به تهران حل شد و گویی اساسا چنین گزاره ای وجود نداشته و مطرح نشده است.

بازتاب –به تازگی “رافائل گروسی” دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران سفر کرد و با مقام های ارشد کشورمان از جمله رئیس سازمان انرژی اتمی، وزیر خارجه و رئیس جمهور ایران، دیدار و رایزنی کرد.

سفر گروسی به تهران آن هم پس از چند ماه تنش در روابط ایران با آژانس، به زعم بسیاری از تحلیلگران تحولی قابل توجه به شمار می رود. در جریان سفر گروسی به تهران، دو طرف اقدام به انتشار بیانیه مشترکی نیز کردند که در آن بر توسعه همکاریهای ایران و آژانس و همکاری تهران در امر شفاف سازی با محوریت برنامه اتمی این کشور اشاره شده است.

با این حال، جدای از بسیاری از تحلیل های کلی که در رابطه با سفر گروسی به تهران مطرح می شود، در بحبوحه انجام این سفر و رایزنی های گروسی با مقام های ارشد کشورمان، شاهد دو تحول مهم نیز بودیم که کمتر مورد توجه تحلیلگران و رسانه های داخلی و بین المللی قرار گرفته است.

1- روشن شدن تکلیف غنی سازی 84 درصدی ایران

در روزهای قبل از سفر گروسی به ایران، جریان های سیاسی و رسانه ای غربی و متحدان منطقه ای آن ها کارزار گسترده تبلیغاتی را علیه ایران با محوریت این مساله به راه انداختند که تهران اقدام به غنی سازی 84 درصدی در تاسیسات اتمی خود کرده است. ادعای آن ها نیز مبتنی بر آنچه موضع گیری رسمی آژانس بین المللی انرژی اتمی عنوان می شد، بوده است.

موضوعی که جنجالی های زیادی را در عرصه بین المللی علیه ایران ایجاد کرد و حتی برخی تحلیلگران از قریب‌الوقوع بودن دستیابی ایران به سلاح های اتمی نیز سخن گفتند. با این حال، ایران در همان زمان نیز تاکید کرد که مساله مذکور ابعاد فنی دارد و ایران هیچگاه به غنی سازی 84 درصدی اقدام نکرده است.

در این زمینه، “بهروز کمالوندی” سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز در موضع گیری تاکید کرده بود که اگر ایران بنا داشته باشد که غنی سازی 84 درصدی انجام دهد، همچون اقدامش در انجام غنی سازی 60 درصدی، آن را از مجاری رسمی اعلام می کند و هیچ نیازی به مخفی کاری نمی بیند.

با این همه، آنچه در قالب گزاره انجام غنی سازی 84 درصدی از سوی ایران توسط جریان های سیاسی و رسانه‌ای غربی در مدت اخیر مطرح می شد و موج منفی گسترده ای را علیه ایران به راه انداخته بود، به یکباره در جریان سفر اخیر رافائل گروسی به تهران حل شد و گویی اساسا چنین گزاره ای وجود نداشته و مطرح نشده است. مساله ای که نشان می دهد تا چه اندازه نقش رسانه و سوگیری های رسانه ای به ویژه از سوی غرب با محوریت پرونده اتمی ایران قابل توجه است.

2- ناتوانی آژانس در تعهد به اصل محرمانگی

یکی دیگر از نکاتی که در جریان سفر اخیر رافائل گروسی روشن شد، ناتوانی جدی آژانس بین المللی انرژی اتمی در فراهم ساختن زمینه های تعهد به اصل محرمانگی در مورد مسائل حساس مرتبط با پرونده اتمی ایران است. تاکنون بارها و بارها پیش آمده که مفاد گزارش های محرمانه آژانس به اعضای مثلا شورای حکام، از سوی خبرگزاری های معتبر غربی همچون رویترز افشا شده است. موضوعی که به هیچ عنوان با رسالت حرفه ای آژانس بین المللی انرژی اتمی تناسب ندارد.

گروسی نیز در جریان سفر اخیر خود به تهران تاکید کرد که رخداد چنین مساله ای به شدت او را ناامید می‌کند. با این حال، او به صراحت گفته است که برخی کشورها اصل محرمانگی گزارش ها را زیر پا می گذارند و آن ها را در اختیار رسانه های خود قرار می دهند. مساله ای که در کلیت خود یک پیام عینی و آشکار برای ایران دارد و آن این است که جبهه مقابل ایران حساب ویژه ای را روی فعالیت های رسانه ای جهت متوقف کردن و یا حداقل کُند کردن روند پیشرفت های اتمی ایران باز کرده و در عین حال ایران نیز در تعریف همکاریهای خود با آژانس و ارائه اطلاعات به آن، باید ملاحظات خاصی را مد نظر داشته باشد و بداند که اطلاعات ارائه شده به این نهاد لزوما به صورت محرمانه در اختیار خودِ آن قرار ندارند و امکان هر سواستفاده از آن ها و اهرم سازی با استناد به آن ها علیه کشورمان وجود دارد. البته که این موضوع تاکنون نمودهای تاریخی متعددی را نیز از خود نشان داده است.