14 تصویر حیرت‌انگیز از زمین از نگاه ماهواره‌ها؛ سفر به دنیای زیبای کره خاکی
بازتاب– مجموعه «زمین زیبا» ناسا، فرصتی بی‌نظیر است برای سفر به دل طبیعت، اما نه از روی زمین، بلکه از آسمان. این تصاویر شگفت‌انگیز که توسط ماهواره‌ها و ایستگاه فضایی بین‌المللی ثبت شده‌اند، گویای تنوع و زیبایی‌های خیره‌کننده‌ای هستند که شاید در نگاه اول از چشم ما پنهان بمانند.
یکی از این تصاویر، نمایی است که ماهواره Landsat 7 از دشت نمک بزرگ ایران، «دشت کویر»، در سال ۲۰۰۰ ثبت کرده است. این بیابان وسیع که در مرکز فلات ایران جای گرفته، به عنوان بیست و چهارمین بیابان بزرگ جهان شناخته می‌شود. دشت کویر از سطح زمین به طرز شگفت‌انگیزی خشکی و سکوت را به نمایش می‌گذارد، اما زمانی که از فضا به آن نگاه می‌کنیم، زیبایی منحصربه‌فردی در این منظره پیدا می‌شود؛ خطوط منحنی کوه‌ها، نقاط سفید دشت نمک و سایه‌های بی‌نظیر، تصویری زیبا از زمین را خلق می‌کنند.
اما این تنها یک مثال از میلیون‌ها تصویر حیرت‌انگیز است. ماهواره Landsat 7 که از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۲۴ در مدار زمین به‌سر می‌برد، سهم عظیمی در ثبت این نوع تصاویر داشته است. اما فقط این ماهواره نیست که زیبایی‌های زمین را ثبت کرده؛ ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) و دیگر ماهواره‌ها نیز تصاویری بی‌نظیر از گوشه‌وکنار جهان ثبت کرده‌اند، از ایالت جورجیا در ایالات متحده گرفته تا جزایر دوردست نیو کالدونیا در اقیانوس آرام جنوبی.
این تصاویر نه تنها زیبایی‌های زمین را به نمایش می‌گذارند، بلکه نشانگر پیچیدگی‌های طبیعی کره خاکی و آسیب‌پذیری آن در برابر تغییرات محیطی هستند. زمین همچنان یک معجزه است؛ معجزه‌ای که از آسمان به زیبایی می‌درخشد و از ما می‌خواهد که در حفظ آن کوشا باشیم.
دشت کویر، یا بیابان بزرگ نمک، بزرگ‌ترین بیابان ایران است. این پهنه، منطقه‌ای بایر و غیرمسکون است که از مرداب‌ها و باتلاق‌های نمکی تشکیل می‌شود و سطح آن با لایه‌های نمک پوشیده می‌شود که از تبخیر کامل مرطوب‌کننده‌ای که در آن باقی بماند، مانع می‌شود. این تصویر توسط ماهواره Landsat 7 در تاریخ ۲۴ اکتبر ۲۰۰۰ گرفته شده است.
این تصویر خیره کننده که در ۱۰ مه ۲۰۰۱ گرفته شده است، یکی از جزایر کالدونیای جدید، مجمع الجزایری واقع در ۱۲۰۰ کیلومتری شرق استرالیا را به نمایش می گذارد. کالدونیای جدید که به دلیل سومین صخره مرجانی بزرگ خود در جهان شناخته شده است، میزبان تنوع خارق‌العاده‌ای از جانداران دریایی از جمله شکارچیان، ماهی‌های بزرگ، لاک‌پشت‌ها و سومین جمعیت بزرگ دوگونگ در جهان است.
در قلب باتلاق های متراکم جورجیا، درست در شمال مرز فلوریدا، سرچشمه رودخانه Suwannee (بالا سمت راست) قرار دارد. Suwannee که به دلیل آبهای قهوه ای عمیق و غنی از مواد آلی به عنوان “رودخانه آب سیاه” شناخته می شود، به عنوان یکی از بکرترین سیستم های رودخانه ای در Uni شهرت یافته است.
در آبهای سرد خلیج فاکس، نزدیک به جزیره بوفین در قطب شمال کانادا، تکه‌های یخ در میان چرخش‌های نرم یخ‌های چرب شناور هستند. یخ‌های چرب، لایه‌های از بلورهای ریز یخ هستند که به صورت یک لایه لزج و سوپی روی سطح اقیانوس قرار می‌گیرند. این لایه به پایین با کاهش دما ضخیم‌تر می‌شود و با هم آمیخته‌شده، به تکه‌های یخ جامدتر می‌شود. این تصویر که توسط ماهواره Landsat 7 در تاریخ ۴ اوت ۲۰۰۲ ثبت شده است.
تصویری خیره‌کننده از دشت‌های جزر و مدی و کانال‌های جزیره لانگ در باهاما توسط یکی از اعضای تیم مأموریت ۲۶ ایستگاه فضایی بین‌المللی گرفته شد. جزایر باهاما که در دریای کارائیب واقع شده‌اند، بر روی سکوی‌های وسیعی از رسوبات کربناته قرار دارند که توسط صخره‌های مرجانی احاطه شده‌اند.
تصویری ازیک شکوفایی فیتوپلانکتونی در خلیج فنلاند، بخشی از دریای بالتیک، است که توسط حسگر تصویرگر عملیات زمین (OLI) ماهواره‌ی لندست ۸ در تاریخ ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۸ ثبت شده است. رنگ سبز گردابی که در تصویر مشاهده می‌شود، نشان‌دهنده‌ی حضور فیتوپلانکتون‌هاست که در آبهای غنی از مواد مغذی و سردتر رشد می‌کنند.
این تصویرتوسط کمپین پل یخ (Operation IceBridge) ناسا در آلاسکا گرفته شده است و نمایی از خلیج یخی درمنطقه حفاظت‌شده ورنگل-سن تِلیاس را به نمایش می‌گذارد. این خلیج که اکنون آزاد ازیخ است، درگذشته‌ای نه چندان دور، یعنی تنها یک قرن پیش، کاملاً توسط یخ پوشیده شده بود.
یک تصویرخیره‌کننده ازابرهای cumulonimbusتوسط ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) درآسمان غرب آفریقا، در نزدیکی مرز سنگال و مالی گرفته شده است. دراین تصویر، یک ابر چکشی شکل کامل همراه با چندین برج کوچک از ابرهای کومولونیمبوس به وضوح دیده می‌شود. این ابرها به طورعمده به دلیل فرآیندهای جوی مانند صعود هوای گرم از سطح زمین و برخورد آن با هوای سردتر درارتفاعات بالا شکل می‌گیرند. این پدیده می‌تواند منجر به بارش‌های شدید و طوفان‌های رعد و برق در مناطق مختلف شود.
تصویری که این پدیده را نشان می‌دهد، توسط «تصویرگر عملیات زمین» (OLI) ماهواره لندست ۸ در تاریخ ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۷ گرفته شده است. دراین تصویر، جریان رودخانه مک‌کِنزِی که به اقیانوس قطبی می‌ریزد، به وضوح دیده می‌شود و تفاوت بین آب گرم رودخانه و آب سرد دریا به خوبی نمایان است.
تصویری زیبا از ساختار ریچات در صحرای مور آدرار در موریتانی، واقع در شمال غربی آفریقا، در تاریخ ۱۱ ژانویه ۲۰۰۱ توسط ماهواره لندست ۷ گرفته شده است. این ساختار که به شکل صدف حلزونی به نظر می‌رسد، از زمانی ایجاد شد که یک دُم آتشفشانی سخت شده و به تدریج فرسایش پیدا کرد. این فرایند باعث شده تا لایه‌های سنگی به شکل دایره‌ای و شبیه به پیاز نمایان شوند.
دریاچه داگزه درتبت، که درگذشته دریاچه‌ای بزرگ‌تر و عمیق‌تر بوده، شاهد تغییرات اقلیمی است. خطوط ساحلی فسیلی اطراف دریاچه نشان‌دهنده اندازه‌های بزرگ‌تر آن در دوران یخچالی است. تغییرات اقلیمی باعث خشکی بیشتر فلات تبت و کاهش حجم دریاچه‌ها شده است. تصویر این دریاچه در ۸ اکتبر ۲۰۰۱ توسط سنجنده ASTER در ماهواره Terra گرفته شده است.
گینه بیسائو، کشور کوچکی در غرب آفریقا، شاهد الگوهای پیچیده‌ای در آبهای کم‌عمق سواحل خود است. این الگوها ناشی از رسوباتی است که از رودخانه‌های گِبا و دیگر رودخانه‌ها به دریا منتقل می‌شود و به اقیانوس اطلس می‌ریزد. تصویر مربوطه در تاریخ ۱ دسامبر ۲۰۰۰ توسط ماهواره لندست ۷ ثبت شده است.
در سبکی مشابه با نقاشی معروف ون گوگ، شب پرستاره، تجمعات عظیم فیتوپلانکتون‌های سبز رنگ در آبهای تاریک اطراف جزیره گوتلاند، واقع در دریای بالتیک، به چشم می‌خورند. تصویر مربوطه در تاریخ ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۵ توسط ماهواره لندست ۷ ثبت شده است.
تصویری که در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۰۱ توسط ماهواره لندست ۷ گرفته شده، جزیره آکپاتوک را نشان می‌دهد که در خلیج انگاوا در کانادا واقع است. این جزیره که تنها از طریق هوا قابل دسترسی است، با صخره‌های عمودی خود از سطح دریا برمی‌خیزد و ارتفاع آن به ۵۰۰ تا ۸۰۰ فوت (۱۵۰ تا ۲۴۳ متر) می‌رسد.
منبع popsci
