۳ نکته درباره نحوه برخورد ترامپ با ماجرای خاشقجی

خليل العناني در العربی الجدید نوشت: بحران روزنامه نگار سعودی، جمال خاشقجی، تا حد زیادی بر روابط آمریکا و عربستان، سایه افکنده است. چه بسا این اولین باری است که پس از حوادث 11 سپتامبر، پیش بینی هایی در مورد اینده روابط بین این دو کشور، مطرح می شود.

به گزارش انتخاب، این رسانه عرب زبان ادامه داد: بنابراین، سوال ان است که در صورت ثابت شدن دست داشتن سعودیها در ماجرای خاشقجی، آیا واشنگتن ریاض را تنبیه می کند؟ پاسخ ابتدایی به این سوال، شاید است. اما قطعا این تنبیه در حدی نخواهد بود که حد و حدودی برای حماقتهای ولی عهد سعودی و سبک سریهای داخلی و خارجی وی، تعیین کند. علت این مساله ان است که اولا دونالد ترامپ حاکم فعلی آمریکا و شخصی است که از نظر سبک سری و حماقت چیزی از بن سلمان کم ندارد. اگر این جنایت در دوره اوباما اتفاق افتاده بود، که از عقلانیت بیشتری برخوردار است، شرایط فرق می کرد، بویژه انکه ما در برابر جنایتی قرار گرفته ایم که در حق یک روزنامه نگار برجسته انجام شده است.

دوم آنکه ترامپ بخش مهمی از برنامه اقتصاد داخلی خود را بر پایه اخاذی و باجگیری از جیب ریاض و تحت شعار «پرداخت در مقابل حمایت» بنا نهاده است، در مجامع مختلف به این مساله می بالد و ان را یکی از اقدامات مثبت سیاست خارجی خود می داند! قطعا ترامپ میلیارد ها دلاری که از سوی آل سعود عایدش می شود را قربانی نخواهد کرد، چرا که جز زبان منافع، چیز دیگری نمی شناسد. علاوه بر اینکه سخت بتوانیم تصور کنیم که ترامپ یکی از مهمترین هم پیمانان خود در منطقه را بخاطر یک شخص از دست بدهد، ولو اینکه این شخص به لحاظ تاثیر و ثقل وجود، کسی مثل خاشقجی باشد.

ثالثا، ترامپ استراتژی خود در منطقه را بر پایه ائتلاف مستحکم بین ریاض، واشنگتن و ابوظبی و قاهره، در برابر ایران، بنا نهاده است. مجازات ریاض بخاطر جنایت آن در حق خاشقجی، موجب تغییر مربع ائتلافها، به ضرر این دو کشور می شود. در سایه روابط گرمی که بین آمریکا و عربستان برقرار است، دشوار است که واشنگتن، ریاض را در شرایطی که احتمالات مجازات آن بسیار است، تنها بگذارد.

به این ترتیب، انتظار می رود که این دو کشور، به اضافه تل اویو، نقش عمده ای را در کاهش حجم ضرری که مساله خاشقجی می تواند بر روابط آمریکا و عربستان وارد کند، ایفا کنند. تل آویو در ادامه با استفاده از روابط خود با دولت ترامپ، بویژه از طریق کوشنر، تلاش می کند تا با فشارهایی که از سوی افکار عمومی و کنگره برای مجازات سعودیها توسط ترامپ، وارد می شود، مقابله کند.

از سوی دیگر، لابی هایی که در واشنگتن به نفع عربستان و ابوظبی فعالیت می کنند نیز از فشار بر اعضای کنگره برای تخفیف شدت مجازات سعودیها، دریغ نمی کنند؛ بویژه آنکه ایالات متحده در یک موعد انتخاباتی داغ قرار دارد و این افراد نیاز دارند که کرسیهای خود در کنگره را حفظ کنند.

چه بسا تنها راه خروج از بحران فعلی، توافق یا معامله ای سه جانبه بین آنکارا، ریاض و واشنگتن است؛ به نحوی که مسئولیت ترور خاشقجی مستقیما متوجه بن سلمان نشود و افراد عادی در مقابل پرداخت مبالغی، مسئولیت این اقدام را قبول کنند. در این صورت، همه سود می کنند، جز جمال خاشقجی که خونش به هدر رفت… با به تاخیر افتادن کشف نکات مبهم در این پرونده، سناریوی مذکور فرصت بیشتری برای عملی شدن دارد. علاوه بر اینکه این راه حل با منافع سه طرف حاضر، همنوایی دارد؛ بویژه آنکه ترکیه نیاز به سرمایه گذاریهای عربستان دارد و بحران در روابط ترکیه با عربستان، فشار اقتصادی زیادی را به آنکارا وارد می کند.

در هر حال، ترور خاشقجی تاثیر خود را بر روابط ریاض و واشنگتن خواهد گذاشت و با توجه به جنایتهایی که ولی عهد سعودی در آن دست داشته، که آخرین آنها جنایت مربوط به خاشقجی است، برای ریاض سخت است که بتواند وجهه خود در آمریکا را بهبود بخشد.