۱۵ درصد دانش‌آموزان درگیر کابوس‌های شبانه
مشکلات خواب در کودکان مدرسه‌ای زیاد است. باید در مورد این مشکلات در کودکان حساس بود و والدین در خصوص الگوهای سالم خواب آگاهی بیشتری پیدا کنند.
پژوهشگران دانشگاه‌های علوم پزشکی کاشان، یزد و تهران با مطالعه‌ای که بر روی ۳۰۰ دانش‌آموز هفت تا ۱۲ ساله‌ی شهر کاشان انجام شد، دریافتند این کودکان خواب کافی ندارند و تفاوت‌های زیادی بین الگوهای خواب و بیداری آن‌ها در تعطیلات و شب‌های مدرسه وجود دارد.
کودکان مدرسه‌ای به ۹ تا ۱۱ ساعت خواب در شبانه‌روز احتیاج دارند. مشکلات خواب از قبیل راه رفتن در خواب، هراس شبانه، دندان قروچه، کابوس‌های شبانه، خروپف و … در کودکان مدرسه‌ای رایج هستند.
وجود مشکلات خواب در کودکان ممکن است با نشانه‌هایی مثل دمدمی مزاجی، زودرنجی، تندخویی، بیش‌فعالی، نافرمانی و مشکلاتی مانند نقص توجه، مشکلات حافظه، ناتوانی در حل مسئله، کاهش خلاقیت و… و. قابل شناسایی باشد.
مشکلات خواب با وجود شیوع زیاد، اغلب نادیده گرفته می‌شوند. این مشکلات در دوره نوزادی و کودکی زودگذر هستند و معمولا به دنبال رشد و نمو طبیعی الگوهای سالم خواب ایجاد می‌شوند و مشکلات کاهش می‌یابد. ولی اگر این مشکلات تا سن مدرسه ادامه یابد، پیگیری و درمان نیاز است. به همین منظور دکتر فرناز اعتصام؛ روان‌پزشک و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و همکارانش با انجام مطالعه‌ای فراوانی مشکلات خواب در دانش‌آموزان ابتدایی شهر کاشان را مورد بررسی قرار دادند.
از ۳۰۰ دانش‌آموز شرکت‌کننده در این تحقیق ۱۳۳ نفر پسر و ۱۶۷ نفر دختر بودند. رایج‌ترین مشکل در این دانش‌آموزان کابوس شبانه (۱۵.۷ درصد) و مقاومت در برابر بیداری (۲۱.۵ درصد) بود. مشکل بیدار شدن در شب و از خواب پریدن در پسرها شایع‌تر از دخترها بود.
نتایج این پژوهش در شماره تابستان فصل‌نامه‌ی علمی-پژوهشی «علوم خواب» منتشر شده است. به گفته دکتر اعتصام و همکارانش: «بیشتر اختلالات خواب در کودکان مدرسه‌ای قابل شناسایی است و می‌توانند به صورت حمایت‌گرایانه و محتاطانه درمان شوند. لازم است آگاهی از خانواده‌ها، مربیان بهداشت و معلمان مدارس در این حوزه افزایش یابد».
برای بهبود خواب کودکان چه کارهایی باید انجام داد؟
-یک برنامه‌مشخص برای ساعت خواب و بیداری کودک خود تنظیم کنید. کودک باید در هر شبانه‌روز در یک ساعت مشخص بخوابد و از خواب بیدار شود.
-حفظ کردن ساعت خواب ثابت بسیار مهم است. کودکان زمانی برنامه‌خواب همیشگی را ادامه می‌دهند که در آن زمان فعالیت‌های آرام و لذت‌بخش داشته باشد. همراهی والدین برای به خواب رفتن کودک از طریق کتاب خواندن، قصه‌گویی و … به حفظ ارتباط با کودک و داشتن یک ارتباط خوب روزانه کمک می‌کند.
-یک محیط آرام برای خواب فراهم کنید. مطمئن شوید که اتاق خواب کودک راحت، تاریک، خنک و ساکت است.
-اگر کودک ساعت خواب را به عقب می‌اندازد، محدودیت‌ها را رعایت کنید. در انجام محدودیت‌های شفاف و محکم باشید. ساعت خاموش کردن چراغ‌ها و تعداد داستان پیش از خواب باید مشخص باشد.
-تلویزیون، رادیو، کامپیوتر و اینترنت را خاموش کنید. دیدن تلویزیون، بازی‌های کامپیوتری، استفاده از اینترنت و دیگر فعالیت‌های محرک در ساعت خواب باعث ایجاد مشکلات خواب می‌شود.
از خوردن کافئین جلوگیری کنید. کافئین در نوشیدنی‌های گازدار و قهوه، شکلات، چای و … وجود دارد.
