یزد یک خیابان داشت و یک دریا دوچرخه!
یزد در حالی برای رونق دوچرخه‌سواری تلاش می‌کند که هنوز مردمش خودروهای تک سرنشین خود را کنار نگذاشته و تن به رکاب زدن ندادهاند.
زمانی که حتی شهرها فاقد خیابان آسفالت بودند و درشکه‌ها و گاری‌ها در خیابان‌ها رفت و آمد داشتند، یزد یک خیابان داشت و یک دریا دوچرخه، به طوری که از پیر و جوان و کاسب و تاجر گرفته تا روحانیون نیز همگی سوار بر دوچرخه در آرامش در رفت و آمد بودند.
جلال آل احمد نیز در سفر به یزد آن را شهری پر از دوچرخه می‌خواند که جویهای آبش به جای آب، محل پارک دوچرخه‌هاست.
گذشته از پیشینه‌ی یزد، هنوز دوچرخه فروشی‌های یزد از رونق نیفتاده‌اند و مردم باز هم به سراغ دوچرخه می‌روند اما این روزها خیابان‌های این شهر عبا وجود گذشته‌های با آرامش اش، در شلوغی و ترافیک خودروها مسدود است و هوایش از آلودگی رنج می‌برد.
هنوز شهر دوچرخه‌های دیروز که یک خیابان پر از دوچرخه داشت، مسیر دوچرخه سواری مناسبی ندارد و به جای آن مشکلات عدیده‌ای دارد که یزد را از اصالت قدیم خود دور کرده است.
با این حال همچنان انتظار می‌رود که یزد، همان شهر دوچرخه‌هایی شود که مردمش دوباره دوچرخه به دست و رکاب زنان به دل کوچه و خیابان میزدند تا تنها به معماری پایدار شهر خود نبالند بلکه تمام شهرشان را پایدار کنند ولی لازمه این امر قرار دادن خودروهای تک سرنشین در پارکینگها و تبدیل مسئولان آن به الگوهای اصلی مردم برای رکاب زدن است.
«مهدی جمالی نژاد» معاون عمرانی وزیر کشور در پیامی به یزد، دوچرخه‌سواری این شهر را الگویی برای توسعه فرهنگ دوچرخه سواری کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: فعالیت یزد در حوزه دوچرخه‌سواری و ورزش همگانی باید الگویی برای تمام شهرهای کشور باشد چرا که این فعالیت بی‌نظیر و بسیار مغتنم است.
یزد قطب استعدادهای دوچرخه‌سواری در کشور
«داوود فتح آبادی‌پور» رییس اداره ورزش و جوانان شهرستان یزد در گفت‌و گو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به مشکل جدی امنیت دوچرخه سواران و دوچرخه‌ها در این شهر، اظهار می‌کند: دوچرخه‌سواران یزدی هنوز حاشیه امنیتی ندارند تا به سهولت دوچرخه‌سواری کنند و ایجاد مسیرهای ایمن، پارکینگ‌های وپژه و تابلوهای حق تقدم لازمه رفع این مشکل است.
وی یزد را یکی از قطب‌های قهرمانی کشور و حتی آسیا در رشته دوچرخه‌سواری عنوان می‌کند و می‌گوید: متاسفانه هنوز یزد فاقد پیست تخصصی دوچرخه‌سواری است و پیستی که از قبل برای ایجاد آن اقدام شده نیز تاکنون تکمیل نشده است.
عضو اسبق تیم ملی دوچرخه سواری، یزد را پیشرو در ورزش دوچرخه‌سواری همگانی و فرهنگ سازی آن می‌خواند و اضافه می‌کند: برای توسعه و رونق دوچرخه‌سواری ابتدا باید دغدغه دوچرخه سواران یزدی برطرف شود.
وی با بیان این که یزد، معابری صاف و سطوحی هموار برای دوچرخه‌سواری دارد، اظهار می‌کند: دوچرخه‌سواری در یزد به سهولت اتفاق می‌افتد و سابقه قدیم دوچرخه سواری یزد، عامل موثری در برگرداندن برند شهر دورچرخهها به یزد است.
این قهرمان اسبق دوچرخه‌سواری آسیا برگزاری همایش‌ها را اقدامی خوب اما غیر موثر در فرهنگ‌سازی این وسیله به عنوان وسیله نقلیه‌ی شهری می‌داند و می‌گوید: تاکنون این وسیله برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا به کار گرفته نشده است لذا مسئولان در حوزه ترافیک باید به دوچرخه اهمیت خاصی بدهند و سیستم‌های مناسب جابجایی با دوچرخه در شهر را ایجاد کنند.
وی با اشاره به یزد به عنوان یکی از قطب‌های استعدادپرور در دوچرخه‌سواری، عنوان می‌کند: هر ساله نوجوانان و جوانان برگزیده‌ای در این رشته ورزشی با کسب بیش از 200 مدال در حوزه دوچرخه‌سواری، افتخارآفرینی می‌کنند.
رونق حمل و نقل ترکیبی با ایجاد ایستگاه‌های دوچرخه
«مهدی شهریاری» مدیر حمل و نقل پاک شهرداری یزد نیز با اشاره به لازمه استفاده از دوچرخه به عنوان مدلی از حمل و نقل پاک و پایدار در شهرها، به خبرنگار ایسنا، می‌گوید: همه شهرهای کشور و دنیا به سمت پایداری رفته و از مدل‌های حمل و نقل پاک استفاده می‌کنند لذا شهرداری نیز در این مسئله ورود کرده و فعالیت‌هایی را برای ترویج این فرهنگ انجام داده است.
وی در مورد رویکرد متفاوت شهر یزد در توسعه حمل و نقل پاک نیز تصریح می‌کند: شهرداری یزد اقداماتی برای معرفی مدل این نوع حمل و نقل به جای استفاده از خودروهای تک سرنشین انجام داده است که مهمترین آن تلاش در راستای رونق حمل و نقل ترکیبی است که تاکنون مورد غفلت نیز واقع شده است.
مدیر حمل و نقل پاک شهرداری اضافه می‌کند: استفاده از دوچرخه و حمل و نقل عمومی همان حمل و نقل ترکیبی است به طوری که در این روش سعی داریم تا فرد با دوچرخه به ایستگاه اتوبوس برود و مجدداً از دوچرخه برای رفتن به مقاصد مورد نظر خود به ویژه در مرکز شهر استفاده کند.
وی لازمه رونق حمل و نقل ترکیبی را ایجاد ایستگاه‌های دوچرخه در بخش‌های مختلف شهر ذکر و بیان می‌کند: حدود 20 ایستگاه به صورت پایلوت در هسته مرکزی شهر به ویژه بافت تاریخی، تقاطع میدان آزادی، میدان مهدیه، چهار راه فرهنگیان و دولت آباد به عنوان محلهای تقاطع ایستگاه‌های هوشمند دوچرخه تعبیه شده‌اند.
شهریاری توسعه سه حوزه سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و سازمان‌افزار را لازمه‌ی تبدیل شدن یزد به برند شهر دوچرخه‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: در دو حوزه سازمان افزار و نرم افزاری اقدامات بی‌نظیری انجام شده مانند فعالیت کمپین «روز بدون خودرو» در یزد که در دنیا نظیر ندارد.
وی توسعه حوزه سخت‌افزاری را نیز شامل مسیرهای ایمن برای عبور و مرور دوچرخه، رمپ‌های سراشیبی، ایجاد موانع جلوگیری از ورود خودرو به این مسیرها و برپایی ایستگاه‌های دوچرخه ذکر می‌کند و می‌گوید: در همین راستا مسیرهای دوچرخه‌سواری شهری مورد بررسی و اسناد فرا دستی ترافیک در قالب شش مسیر مطرح و تصمیم‌سازی شده است.
این مسئول میافزاید: مسیرهای بلوار جمهوری، بلوار 52 متری امامشهر و بلوار مطهری سه مسیر مصوب شده در بخش سواره‌رو هستند و مسیرهای دانشگاه از چهارراه پژوهش تا میدان عالم نیز پیاده‌رو و در محدوده نوار سبز قرار دارند.
وی در مورد نوع ایمن‌سازی مسیرها متناسب با نوع مسیر ایجاد شده نیز تصریح می‌کند: این مسیرها در سه قالب مسیرهای درجه یک، درجه 2 و درجه سه ایجاد و ایمنی آن‌ها متناسب با نوع مسیر با حصار، خط کشی و تابلوهای علائم‌دار تامین می‌شود.
شهریاری در رابطه با مشکل سرقت دوچرخه‌ها از سوی برخی سودجویان که در برخی از شهرهای کشورمان اتفاق افتاده است، بیان می‌کند: محل‌هایی برای پارک دوچرخه با عنوان «دوچرخه‌بند» یا «رک دوچرخه» در اماکن خاص مانند مقابل بانک‌ها و مراکز جاذب جمعیت که مجهز به دوربین مدار بسته هستند، طراحی شده‌اند که برای نصب آن‌ها اقدام می‌شود.
وی ایجاد محلی برای دوچرخه‌سواران را در دستور کار شهرداری می‌داند و می‌گوید: علاوه بر طراحی و ایجاد پارک دوچرخه، تمام پارک‌هایی که ظرفیت دوچرخه‌سواری دارند، به مسیرهای استانداراد دوچرخه سواری تجهیز خواهند شد که بیشتر جنبه تفریحی و ورزشی برای علاقمندان خواهند داشت.
۶۰۰ دوچرخه هوشمند در راه یزد
«عباس ملازینلی» رییس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری یزد نیز در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، از راه اندازی 20 ایستگاه هوشمند دوچرخه در بافت قدیم یزد تا پایان سال جاری خبر میدهد و می‌گوید: با حمایت بخش خصوصی، 20 ایستگاه دوچرخه‌سواری با ظرفیت 600 دستگاه دوچرخه مجهز به GPS در این اماکن راه‌اندازی می‌شود.
وی استفاده از دوچرخه در زندگی روزمره مردم یزد را موثر بر کاهش ترافیک شهری و به دست آوردن دوباره عنوان «شهر دوچرخه‌ها» می‌داند.
این مسئول اضافه می‌کند: این طرح می‌تواند علاوه بر افزایش کارکرد دوچرخه در حفظ بافت تاریخی و افزایش امنیت گردشگران داخلی و خارجی موثر واقع شود.
ورزش همگانی ۱۰۰۰ دوچرخه‌سوار یزدی
«سید حسین سید عربی» رییس هیات ورزش‌های همگانی استان یزد هم در گفتوگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به تاثیر حرکات نمادین دوچرخهسواریهای هفتگی در یزد، تصریح می‌کند: این حرکت که با چهار رکاب‌زن از حدود 2.5 سال پیش آغاز شده، در حال حاضر سالانه با برگزاری 120 همایش و با مشارکت بیش از یک هزار دوچرخه‌سوار در حال برگزاری است.
وی اضافه می‌کند: این حرکت که سه‌شنبه‌های هر هفته برگزار می‌شود، برای مشارکت بیشتر جوانان و دانشآموزان به پنجشنبه‌ها موکول شده و خوشبختانه با استقبال چشمگیری که از این همایش با عنوان «آسمان آبی، رکاب سبز» در یزد شد، به بزرگترین همایش همگانی دوچرخه‌سواری کشور نیز تبدیل شد.
این مسئول محله‌محوری همایش‌های دوچرخه‌سواری و میزبانی تمام دستگاه‌های استان را در این مورد بی‌نظیر می‌خواند و اظهار می‌کند: تاکنون 16 ایستگاه محلی دوچرخه‌سواری در یزد راه‌اندازی شده که هر پنجشنبه، محلی برای اجتماع دوچرخه‌سواران و پیوستن آن‌ها به دیگر محلات رای پیمودن مسیر همایش است.
وی با بیان این که این همایش همگانی هنوز تاثیر قابل توجهی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا ایفا نکرده است، می‌گوید: فرهنگ‌سازی استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله حمل و نقل، به زمان بیشتر و مدیریت همگانی نیاز دارد.
سیدعربی لازمه تاثیرگذاری حرکت‌های نمادین اینچنینی را استفاده مسئولان تاثیرگذار یزد از این وسیله حمل و نقل پاک عنوان می‌کند.
وی در پایان نیز به ایجاد سایت‌های دوچرخه‌سواری برای بانوان نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: هر چند همایش‌های دوچرخه‌سواری شهری برای آقایان برگزار می‌شود، اما برای بانوان نیز در بخشی از شهرک کوثر، دانشگاه علوم پزشکی، دانشگاه آزاد و پارک شادی مکان‌هایی برای این منظور در نظر گرفته شده است.
