گشایش فصل جدیدی از روابط ایران و ترکیه

روابط ایران و ترکیه با سفر بالاترین روسای نظامی دو کشور به آنکارا و تهران، وارد مرحله تازه ای شده است که این همکاری می تواند علاوه بر جنبه های نظامی به سایر حوزه ها نیز گسترش یابد.

ایران و ترکیه دو کشور همسایه و با اشتراکات متعدد فرهنگی و دینی هستند که همه اینها لزوم گسترش این روابط را دو چندان می کند. در واقع تهران و آنکارا با گسترش این روابط سودهای سرشاری نصیب خود می کنند که به طور قطع منافع آن به ملت های دو کشور خواهد رسید.
سفر چند ماه پیش سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران به ترکیه و متعاقب آن سفر ژنرال خلوصی آکار رئیس ستاد ارتش ترکیه به ایران، عزم دو کشور را برای گسترش و توسعه این روابط نشان می دهد.
در واقع بیشترین سود از کاهش روابط ایران و ترکیه را دشمنان خواهند برد بدیهی است دو طرف با درک این موضوع، در ماه های اخیر سیاست توسعه و تقویت روابط را در پیش گرفتند که در شرایط فعلی منطقه، بهترین اقدام است.
در سفر هیات عالی نظامی جمهوری اسلامی به ترکیه توافقات اولیه در زمینه های مختلف انجام شده و اکنون در سفر هیات نظامی ترکیه به تهران، بیشتر بحث عملیاتی شدن این توافقات مورد توجه قرار گرفت و کمیسیون های مربوطه می توانند با مذاکرات، مسیر عملیاتی و اجرایی شدن این توافقات را دنبال کنند.
توجه به نقش ترکیه و ایران به عنوان دو بازیگر مهم منطقه ای، هم به خاطر ویژگی های ژئوپلتیکی و هم جایگاه مهم در جهان اسلام از ضرورت های این همکاری است.
به نظر می رسد ترکیه در ماه های اخیر در صدد اصلاح برخی از سیاست های گذشته خود است که این موضوع در راهبردهای سیاسی، دفاعی و امنیتی آن دیده می شود.
ایران و ترکیه در منطقه ای قرار گرفته اند که با برخورداری از ثروت های کلان، شاهد انواع توطئه ها و دسیسه ها هستند که لزوم هوشیاری را در این زمینه می طلبد.
در واقع دو طرف در بهترین زمان و شرایط نسبت به توسعه و تقویت روابط دوجانبه بویژه در حوزه نظامی اقدام کرده اند. ایران و ترکیه دو کشور بزرگ در منطقه حساس خاورمیانه هستند بطوریکه ترکیه، ایران را به اروپا و ایران نیز ترکیه را به آسیا و شرق متصل می کند و همین موضوع دروازه ورود بسیاری از محصولات اقتصادی، فرهنگی و همچنین گسترش روابط تجاری و دیپلماتیک را به همراه دارد.
سابقه دوستی و برادری دو کشور به قدمت تمدن دو کشور بر می گردد و همین ظرفیت باعث شده که هیچ رویداد و حادثه ای نتواند به صورت دراز مدت، به روابط دو کشور خدشه ای وارد کند.
شاید یکی از مهمترین عواملی که باعث استمرار نزدیکی روابط شده، اشتراکات دینی بوده است. ایران و ترکیه دو کشور مسلمان هستند و از این ظرفیت نیز بخوبی در مراودات خود استفاده کردند و باز هم این ظرفیت برای توسعه روابط دو طرف وجود دارد.
در مساله اقتصادی، ایران و ترکیه سابقه ای بس طولانی در این زمینه دارند. آنکارا و تهران حتی در دوره خزان روابط دو کشور نیز از رفت و آمدهای تجاری و اقتصادی دور نماندند و تجار و بازرگانان دو طرف همواره در دو سوی مرزها و کشورها در حال رفت و آمد و فعالیت های اقتصادی بوده اند.
فعالیت های اقتصادی که در شهرهای مرزی دو کشور که متاثر از این روابط شکل گرفته نمونه ای از این همکاری و روابط است که تاثیرات مطلوبی در زندگی و کسب و کار و همچنین مراودات دو کشور گذاشته است.
دو کشور هر چند در دوره کوتاه قبل از کودتای نافرجام در ترکیه و پس از آن از روابط گرمی برخوردار نبودند اما در ماه های گذشته باتوجه به تحولات منطقه ای به هم نزدیک تر شدند. در واقع دو طرف به این نتیجه رسیدند که در فضای بدون تنش و تقویت همکاری ها، بهتر می توانند به منافع دو کشور بیندیشند.
ایران و ترکیه در سال های اخیر نشان دادند که هرگاه به هم نزدیک تر بوده اند مسائل منطقه ای را بهتر رفع کرده اند و از این طریق سود آن به ملت های دو کشور و سپس به مردم منطقه رسیده است.
همکاری دو کشور می تواند امکان شکل گیری و ظهور خیلی از پدیده های شوم را از این منطقه دور کند و همچنین ایران و ترکیه این پتانسیل را دارند که خیلی از مسائل منطقه ای را حل و فصل کنند.
تهران و آنکارا همچنین در خصوص مبارزه با تروریسم اشتراکات فراوانی دارند که در دیدار روسای نظامی دو کشور بر آن تاکید شده است. مساله تروریسم هنوز در منطقه پایان نیافته و این ساده اندیشی است که حضور داعش در عراق و سوریه را پایان یافته تلقی کنیم چرا که ممکن است به اشکال مختلف برای برهم زدن نظم و امنیت در منطقه نمایان شود.
از این منظر، ایران و ترکیه می توانند در بحث مقابله با تروریسم همفکری کنند و با سیاست هایی هماهنگ در مقابله با این پدیده به صورت اصولی و بلندمدت در سطوح سیاسی، دفاعی و امنیتی همکاری و برنامه ریزی مشترک داشته باشند.
همچنین دو کشور در خیلی از موضوعات منطقه ای دارای دیدگاه های مشترکی هستند که این مساله روابط دو کشور را با توسعه روزافزون مواجه کرده است.
دیدگاه های مشترک دو کشور درباره همه‌پرسی کردستان عراق از جمله این مسائلی است که دو کشور مواضع مشترک و یکسانی با تاکید بر یکپارچگی و تمامیت ارضی کشور عراق دارند و هر دو بر عدم قبول همه‌پرسی نظر مشترک دارند.
مذاکرات موفق آستانه بین ایران، ترکیه و روسیه نتایج خوبی در پی داشت و ایران و ترکیه با مشارکت هم توانستند وضعیت آتش بس در برخی مناطق پرتنش سوریه را ساماندهی کنند. در همین راستا ارتش و نیروهای مردمی در سوریه و عراق
نیز توفیقات خوبی در مقابله با داعش و آزادسازی سرزمین های اشغال شده کسب کردند که تقویت همکاری های ترکیه و ایران به برقراری امنیت کامل در این کشورها کمک خواهد کرد.
به هر روی گسترش و توسعه روابط بین ایران و ترکیه، نه تنها به نفع ملت های دو کشور است بلکه می توان گفت که منافع آن به کل منطقه و شاید فراتر از منطقه قابل تعیمم باشد بنابراین ایجاد اختلال در این روابط می تواند مشکلات دو کشور و همچنین منطقه را افزایش دهد.