گزارش اختصاصی «بازتاب» از درآمد نجومی دولت در شرایط کرونایی/ 2 هزار میلیارد تومان؛ حداقل درآمدی که با جریمه خودروها حاصل شد

محدودیت‌های بین شهری و تردد شبانه کرونا همچنان در استان‌ها و شهرهای کشور درحال اجراست و روزانه بسیاری از صاحبان خودرو به دلیل عدم رعایت این محدودیت ها جریمه می شوند، حالا سوال این است که درآمد دولت طی ماه های گذشته از نقض منع این ترددها چقدر بوده است؟

«بازتاب»؛ زهره علامی- اواخر آبان سال گذشته و پس از افزایش قابل‌توجه مبتلایان به کرونا و رشد شمار قربانیان این بیماری در کشور، دولت محدودیت هایی را مربوط به تردد بین شهری و تردد شبانه برای مهار ویروس‌کرونا اجرایی کرد، طرحی که در آن زمان به ‌عنوان “تعطیلی فراگیر “از آن یاد شد.

در حال حاضر هم محدودیت‌های تردد بین شهری با توجه به رنگ‌بندی‌های اعلام شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا عملیاتی می شونداگرچه چگونگی اجرای آن با توجه به شدت گسترش ویروس کرونا متفاوت است و در برخی پیک‌های کرونایی بر شدت محدودیت ها افزوده می شود.

براساس این طرح، جریمه تردد در شهرهای قرمز یک میلیون تومان و شهرهای نارنجی، پانصد هزار تومان است که این جرائم توسط ماموران گشتی پلیس راه و راهور ناجا و همچنین دوربین‌های هوشمند جاده‌ای ثبت می شود.

محدودیت های مربوط به تردد شبانه هم از ساعت 22 تا 3 صبح در تمام شهرها با شرایط قرمز، نارنجی، زرد و آبی کرونایی برقرار و جریمه متخلفان 200 هزار تومان است.

میزان کسب درآمد دولت

حالا این سوال مطرح می شود در شرایطی که نزدیک به یکسال از آغاز طرح تعطیلی گسترده دولت می گذرد، میزان درآمد دولت از اعمال این جریمه ها چقدر بوده است؟ تاکنون آمار دقیقی توسط مراجع انتظامی یا ستاد ملی مبارزه با کرونا درباره میزان جریمه های مربوط به نقض منع تردد شبانه اعلام نشده است.

البته آمارهای جسته گریخته ای طی یکسال گذشته از سوی مسوولان انتظامی رسانه ای شده است، اوایل سالجاری رییس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا در گفت و گویی اعلام کرد که در سال 99، حدود شش میلیون و 300 هزار فقره اعمال قانون براساس ابلاغ ستاد ملی مقابله با کرونا انجام شده که از این تعداد حدود 55 درصد مربوط به تردد شبانه و نزدیک به 30 درصد مربوط به شهرهای نارنجی و مابقی مربوط به شهرهای قرمز بوده است.

یا مثلا در گزارشی که چندی پیش در روزنامه همشهری منتشر شد، میزان درآمد دولت از زمان اعمال محدودیت های کرونایی تا شهریور ماه سالجاری با احتساب دلار 27 هزار تومانی به 165 میلیون دلار می‌رسید.

حالا اگر بخواهیم این آمار را ملموس تر کنیم می توانیم به آمار پلیس راهور ناجا مربوط به دو هفته‌ای(پایان مرداد و ابتدای شهریورماه) که ستاد ملی کرونا برای جلوگیری از ترددهای تعطیلات مربوط به سوگواری محرم، محدودیت ها را تشدید کرده بود، مراجعه کنیم براساس این گزارش بیش از 540 هزار نفر در سراسر کشور محدودیت تردد شبانه را نقض کردند که هر کدام از این خودروها 200 هزار تومان جریمه شدند.

یعنی به طور میانگین هفته ای 270 هزار تخلف فقط درباره ترددهای شبانه انجام شده که این رقم در هر ماه به بیش از یک میلیون جریمه 200 هزار تومانی در کشور می رسد و به طور تقریبی ماهانه 200 میلیارد تومان فقط از محل منع تردد شبانه کسب می شود، پس دولت از آبان سال گذشته تاکنون حدود 2 هزار و 200 میلیارد تومان درآمد فقط از طریق جریمه منع تردد شبانه به دست آورده است.

این محاسبه را نمی توان درباره منع تردد بین شهری انجام داد چون رنگ‌بندی‌های اعلام شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا به صورت مرتب طی یکسال گذشته در حال تغییر بوده و جریمه ورود و خروج به شهرهای قرمز و نارنجی هم متفاوت است، بنابراین آمار نسبی هم در این زمینه به دست نمی آید مگر اینکه پلیس راهور یا ستاد مبارزه با کرونا اعداد و ارقامی را در این زمینه منتشر کنند.

اما به طور کلی آمار مربوط به جریمه های حاصل از نقض منع تردد شبانه نشان می دهد که دولت درآمد بالایی از این راه کسب می کند، یعنی با وجود آنکه نمی توان رقم دقیقی از حجم تخلفات مربوط به نقض تردد بین شهری و تردد شبانه به دست آورد اما آمارهای دست و پا شکسته ای که منتشر شده نشان می دهد که میزان جرایم رقم بالایی است.

ایجاد ضمانت اجرایی

اگرچه شنیده ها حکایت از آن دارد که دولت درآمد خوبی از اعمال محدودیت های کرونایی کسب کرده اما اظهارات چندی پیش مسوولان پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی حکایت از آن دارد که پرداخت جرایم مربوط به کرونا چندان از سوی مردم جدی گرفته نمی شود و کمتر از 10 درصد این جرایم تاکنون وصول شده است.

در این میان و با توجه به درصد پایین وصول این جرایم تدابیری برای حل این مشکل در نظرگرفته شد و به گفته جانشین پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در حال حاضر جریمه‌های صادرشده برای تخلفات مربوط به ترددهای مرتبط با کرونا فقط یک ماه فرصت پرداخت دارند و پس از گذشت یک ماه مبلغ آن دو برابر می‌شود تا از این طریق بسیاری از صاحبان خودرو اقدام به پرداخت جریمه هایشان کنند.

در این شرایط و با وجود آنکه دولت و پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی، به تازگی سیاست سختگیرانه تری را برای ناقضان محدودیت های تردد بین شهری و ترددهای شبانه در نظر گرفتند اما آیا اعمال این سختگیری ها در کاهش جرایم موثر است؟

آمارها حاکی از آن است که طی یکسال گذشته و حتی با وجود تشدید محدودیت ها و افزایش جرایم در برخی ایام (تاسوعا و عاشورا) حجم ترددها در مسیرهای بین شهری و همچنین ترددهای شبانه افزایش یافته است، موضوعی که نشان می دهد اعمال جرایم به تنهایی نمی تواند برای کاهش نقض قوانین راهگشا باشد و مسوولان باید راهکارهای مکملی را برای کنترل حجم سفرها و ترددها به ویژه در پیک های کرونایی اجرایی کنند.