گزارشی از آخرین وضعیت افغانستان؛ باتلاقی که ابرقدرت‌ها برای مردم افغانستان ساختند
اوضاع در افغانستان به سرعت در حال وخیم شدن است. طی یک هفته ۹ مرکز ولایت به دست طالبان افتاده و انتظار می‌رود این تعداد در روزهای آینده افزایش یابد. حملات هوایی گاه و بیگاه آمریکا، اگرچه تلفاتی را به طالبان وارد کرده، از تغییر وضعیت روی زمین ناتوان بوده است.
«بازتاب»؛ سعادت شریفی‌پور- اوضاع افغانستان به سرعت در حال وخیم شدن است؛ روزی نیست که خبر سقوط شهری از افغانستان در رسانه‌ها قرار نگیرد.
در غرب و شمال شرق افغانستان در ۲۴ ساعت گذشته مراکز ولایت‌های بدخشان، بغلان و فراه به دست نیروهای طالبان افتاده است.
برخی گزارش‌ها مدعی هستند که فیض‌آباد، مرکز ولایت بدخشان و پلخمری، مرکز ولایت بغلان بدون درگیری به طالبان واگذار شده است.
طالبان در فاز اول حملات خود سعی کرد مناطق دور افتاده و روستایی که توانایی بالاتری برای مبارزه داشت پیشروی کند و اکنون وارد فاز دوم شده و حرکت به سمت ولسوالی‌های بزرگ‌تر و مراکز ولایت‌ها را در دستور کار قرار داده است.
طی هفته گذشته و در پی تمرکز حملات طالبان به مراکز ولایات، این گروه موفق شده است تا کنترل مرکز ولایت نیمروز، جوزجان، سرپل، قندوز، تخار، سمنگان، فراه، بغلان و بدخشان را به دست بگیرد؛ با این وضع، مراکز ۹ ولایت از ۳۴ ولایت افغانستان تحت کنترل طالبان قرار گرفته است.
در واکنش به این تحولات، سفارت ایالات‌متحده در کابل، حمله به مراکز ولایات و تصرف آن‌ها را مغایر با ادعای طالبان در خصوص حمایت از گفتگوهای صلح و توافق سیاسی دانسته است.
در بیانیه سفارت آمریکا از طالبان خواسته شده است که با آتش‌بس موافقت کرده و با مشارکت در گفتگوها زمینه را برای توافق سیاسی در افغانستان فراهم کند.
این در حالی است که برخی فرماندهان طالبان حملات این گروه به مراکز ولایات را پاسخ به حملات هوایی آمریکا علیه مواضع این گروه دانسته‌اند.
ژنرال «کنت مکنزی»، فرمانده سنتکام پیش‌تر گفته بود که نیروی هوایی آمریکا به حملات خود به مواضع طالبان و حمایت از نیروهای دولتی این کشور ادامه خواهد داد.
در مهم‌ترین حمله هوایی آمریکا علیه طالبان، روز شنبه بمب‌افکن‌ها ب ۵۲ آمریکا با بمباران مواضع نیروهای طالبان در ولایت جوزجان، منجر به کشته شدن ۲۰۰ شبه‌نظامی طالب شدند.
حملات هوایی آمریکا به طالبان عملا به یار کمکی این گروه تبدیل شده است. طالبان توانست مشروعیت مبارزه خود را در میان هوادارانشان تقویت کند و با ترسیم چهره ضد استکباری از خود، عقبه اجتماعی خود را احیا کند.
برخی منابع از قول فرماندهان میدانی طالبان اعلام کرده‌اند که این گروه اکنون تمرکز خود را بر تصرف مراکز ولایات قندهار، هرات و هلمند گذاشته است.
در هرات حملات طالبان علیه مواضع نیروهای خیزش مردمی و دولت در جنوب، غرب و شرق ولایت ادامه دارد؛ «محمد اسماعیل خان» از فرماندهان جهادی و رئیس نیروهای بسیج مردم گفته است که هرات به نیروهای بیشتری نیاز دارد.
طالبان به شیعیان هرات اعلام کرده است که آمادگی حفظ امنیت مراسم سوگواری محرم را دارد؛ این گروه در پیام خود به شیعیان آن‌ها را از حمایت از نیروهای اسماعیل خان بر حذر داشته و وعده داده است که شیعیان در برگزاری مراسم و آداب مذهبی خود آزاد خواهند بود.
از سه روز پیش حملات طالبان به مزار شریف، مرکز ولایت بلخ نیز افزایش یافته است. به گفته «ذبیح‌الله مجاهد»، سخنگوی طالبان نیروهای این گروه از چهار جهت به مزار شریف حمله کرده‌اند.
در قندهار، در نتیجه درگیری‌های سه روز گذشته ۲۰ کودک کشته و ۱۳۰ کودک زخمی شده‌اند؛ «یونیسف»، صندوق کودکان سازمان ملل، اعلام کرده است که از افزایش آمار خشونت علیه کودکان را شوک‌زده شده است.
در واکنش به پیشروی‌های طالبان، «محمد اشرف غنی»، رئیس‌جمهور دستور تسلیح عمومی برای مقاومت در برابر طالبان را صادر کرده است.
تحلیل‌گران مسائل افغانستان، پیش‌تر نسبت به گسترش بیش‌ازپیش سلاح در دست مردم هشدار داده بودند.
به عقیده این تحلیل‌گران این اقدام حتی اگر در متوقف کردن طالبان مفید باشد، کشور را بار دیگر در اختیار جنگ‌سالاران اقوام مختلف قرار خواهد داد و دولت کابل را بیش‌تر تضعیف می‌کند؛ با این وجود به نظر می‌رسد که اشرف غنی چاره‌ای جز تسلیح عمومی ندارد.
علیرغم نگرانی‌ها از سرنوشت مردم افغانستان، به نظر می‌رسد که هیچ یک از بازیگران تمایلی به مداخله در افغانستان و درگیر شدن در باتلاقی که دو ابر قدرت را در خود کشیده، ندارند.
