گرفتار ترجمههای بد شدهایم
ارسلان فصیحی میگوید: گرفتار ترجمههای بد شدهایم و حتی نثر برخی نویسندگان ما نیز بوی ترجمه میدهد.
این مترجم در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: ترجمههای بد تأثیر مخربی بر زبان ما گذاشته است و میتوان گفت این گرفتاری مختص زبان ما نیست و همه زبانها بهجز زبان انگلیسی گرفتار این بلا شدهاند.
او با بیان اینکه حدود ۸۰ درصد از ترجمهها به صورت تحتاللفظی هستند اظهار کرد: بسیاری از مترجمان زبان معیار و ادبی فارسی را بلد نیستند و این موضوع اظهر من الشمس است. مترجمان کتاب فارسی نخواندهاند، فارسینویسی نمیدانند و فکر میکنند چون زبان مادریشان فارسی است میتوانند مترجم شوند در حالیکه اینطور نیست.
فصیحی یادآور شد: مترجم باید تمام ظرایف زبان فارسی را بداند، تاریخچه زبان را بداند، نثرها و سبکهای مختلف را بشناسد تا بتواند نثرهای مختلف را بازآفرینی کند؛ در غیر این صورت، کتاب میشود کلماتی پشت سر هم چیدهشده و در مجموع فاقد معنا، بیآهنگ و بیروح.
او با تأکید بر اینکه رونویسی از کار دیگران ربطی به کار ترجمه ندارد، اظهار کرد: این کار دزدی است، زیرا بدون اجازه صاحب مال از آن استفاده میشود. دزدی در همه زمینههای زندگی اجتماعی وجود دارد و دزدی ادبی از قدیم وجود داشته و لغت خاص خود را هم داشته: انتحال.
این مترجم در ادامه افزود: با توجه به تیراژهای محدودی که این روزها گریبانگیر صنعت نشر شده است از آسیبهای رونویسی از ترجمه دیگران این است که اگر شمارگان کتاب ۱۰۰۰ نسخه باشد درصدی از این تیراژ محدود کم میشود و به جیب کسی میرود که این دزدی را انجام داده است.
او با بیان اینکه برای جلوگیری از رونویسی از ترجمه دیگران و ترجمههای همزمان، ایران باید عضو کنوانسیون بِرن (کپیرایت) شود، گفت: اگر قانون کپیرایت در کشور اجرا شود هر کتابی که در خارج از ایران چاپ شده و قرار است در ایران ترجمه و چاپ شود باید از مولف و ناشر کتاب اجازه گرفته شود و حق و حقوق آنها پرداخت شود. در این صورت فقط به یک ناشر و یک مترجم اجازه ترجمه میدهند و صاحبان کتاب با شرایطی که دارند بهترین مترجم و ناشر را انتخاب میکنند و با آنها قرارداد میبندند.
ارسلان فصیحی خاطرنشان کرد: کتاب کسانی که رونویسی میکنند، «ترجمه» نیست و کارشان دزدی است. حتی ممکن است این فراد زحمت رونویسی را به هم خود نداده باشند، مثلا اسکن کرده باشند و یا حروفچینی. کار آنها به صنعت ترجمه ربطی ندارد و دزدی در روز روشن است.
او با بیان اینکه باید کنوانسیون برن را بپذیریم، گفت: مخالف ترجمههای همزمان و موازی هستم؛ ما چارهای نداریم جز اینکه در این بازار بلبشو عضو کنوانسیون برن شویم.