گرانی گوشت دلایل دیگری دارد؛ لطفا به مردم آدرس غلط ندهید
بازتاب– در ماه‌های گذشته، بازار گوشت قرمز به دلیل مشکلات در مسیرهای هوایی و اختلالات ناشی از بحران‌های سیاسی و منطقه‌ای با مشکلات جدی در تأمین و عرضه روبرو شد. این اختلالات، همراه با افزایش هزینه‌های تولید، سبب افزایش قابل توجه قیمت‌ها در بازار آزاد شد. با این حال، طی روزهای اخیر و در حالی که قیمت‌ها همچنان در حال افزایش هستند، مسئولان دولتی از پذیرش مسئولیت گرانی‌ها طفره رفته و عواملی مانند هزینه‌های بسته‌بندی و مسائل بهداشتی را به عنوان علت اصلی مطرح کرده‌اند. در این میان، تفاوت‌های چشمگیر میان قیمت‌های گوشت در بازار آزاد و گوشت تنظیم بازار، سوالات جدی درباره شفافیت و سیاست‌های دولت ایجاد کرده است.
افزایش قیمت‌ها: از تغییرات ارزی تا کاهش تولید
قیمت گوشت قرمز در روزهای اخیر تغییرات قابل توجهی داشته است. بسته‌های گوشت ۳ کیلویی که پیش از این ۸۱۰ هزار تومان قیمت داشتند، اکنون با قیمتی بیش از یک میلیون تومان به فروش می‌رسند. این افزایش قیمت‌ها در حالی رخ می‌دهد که مسئولان دولتی همچنان به تکذیب گرانی گوشت می‌پردازند و علت افزایش‌ها را در هزینه‌های بسته‌بندی و مسائل بهداشتی جستجو می‌کنند. اما این توضیحات نمی‌تواند پاسخگوی واقعیت‌های بازار باشد، چرا که اختلاف فاحشی میان قیمت‌های بازار آزاد و قیمت‌های تنظیم بازار وجود دارد.
یکی از مهم‌ترین عواملی که به این گرانی‌ها دامن زده، تغییرات ارزی است. دولت در دو سال گذشته گوشت قرمز را با ارز نیمایی وارد می‌کرد که نرخ آن ۲۸۵۰۰ تومان بود، اما اخیراً نرخ ارز توافقی جایگزین شده است که در حال حاضر به حدود ۶۰ هزار تومان می‌رسد. این تغییر در نرخ ارز به طور مستقیم بر قیمت تمام‌شده گوشت تأثیر گذاشته و موجب افزایش شدید قیمت‌ها در بازار آزاد شده است. واردات گوشت از کشورهای تولیدکننده نیز با مشکلاتی مواجه شده و این اختلالات تأمین، همزمان با افزایش تقاضا، فشار بیشتری به بازار وارد کرده است.
هزینه‌های بسته‌بندی و بهداشت: دلیل یا توجیه؟
مسئولان دولتی، از جمله داریوش یوسفی سرپرست معاونت نظارت و پایش مرکز بازرگانی داخلی، با اشاره به کاهش نرخ تورم در کشور، افزایش قیمت گوشت را رد کرده‌اند و آن را به تغییرات هزینه‌های بسته‌بندی و نظارت‌های بهداشتی نسبت داده‌اند. با این حال، بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهند که هزینه‌های بسته‌بندی در مقایسه با افزایش‌های قیمت گوشت در بازار آزاد عملاً قابل توجه نیستند. به طور مثال، هزینه بسته‌بندی بیشتر از ۱۰ هزار تومان نخواهد بود، در حالی که قیمت گوشت در بازار آزاد با افزایش‌های ۵۰ تا ۸۰ هزار تومانی روبرو است. این تناقض نشان می‌دهد که علت اصلی گرانی گوشت به عوامل دیگری مانند تورم عمومی، افزایش هزینه‌های تولید و مشکلات ارزی مربوط می‌شود.
کاهش تولید و مشکلات داخلی
در کنار مسائل ارزی و مشکلات وارداتی، یکی دیگر از دلایل اصلی گرانی گوشت در بازار کاهش تولید داخلی است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که میزان تولید گوشت در کشتارگاه‌های رسمی کشور در مهرماه ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۱۱ درصد کاهش یافته است. این کاهش تولید به دلیل مشکلات متعدد تولیدکنندگان داخلی، از جمله افزایش قیمت علوفه، دستمزد کارگران و هزینه‌های حمل‌ونقل، رخ داده است. به عنوان مثال، قیمت علوفه دام‌ها و دستمزد کارگران به طور چشمگیری افزایش یافته است، که این امر هزینه‌های تولید را بالا برده و به نوبه خود موجب کاهش عرضه گوشت در بازار شده است.
نرخ عرضه و تقاضا
همزمان با کاهش تولید، میزان تقاضا برای گوشت نیز در حال افزایش است. این افزایش تقاضا، همراه با کمبود عرضه، باعث فشار بیشتر بر قیمت‌ها در بازار آزاد شده است. در واقع، کاهش عرضه گوشت به دلیل مشکلات تولید داخلی، واردات و نرخ ارز، همراه با افزایش هزینه‌های تولید، به یک بحران اقتصادی برای مصرف‌کنندگان تبدیل شده است. این بحران، در حالی که مسئولان دولتی آن را ناشی از مشکلات جزئی و توجیهات فنی می‌دانند، واقعیت‌های بازار نشان می‌دهد که این بحران ریشه در مشکلات ساختاری و سیاست‌های اقتصادی کشور دارد.
لزوم شفافیت و اصلاح سیاست‌ها
گرانی گوشت در بازار ایران، در واقع یک بحران چندجانبه است که ریشه در مشکلات اقتصادی داخلی، تغییرات ارزی و سیاست‌های نادرست دولتی دارد. مسئولان دولتی باید به جای تکذیب واقعیت‌ها، به حل ریشه‌ای این بحران پرداخته و از شفافیت بیشتری در ارائه دلایل و سیاست‌های خود برخوردار شوند. تنها در چنین شرایطی است که می‌توان به کاهش فشارهای اقتصادی بر مردم امیدوار بود.
به عقیده کارشناسان، گرانی گوشت در ماه‌های اخیر نه تنها به تغییرات ارزی و مشکلات واردات محدود نمی‌شود، بلکه عوامل دیگری نیز در این افزایش قیمت‌ها دخیل هستند که باید به آن‌ها توجه شود.
افزایش قیمت‌ها در واقع ناشی از یک بحران چندجانبه است که شامل مشکلات زیرساختی در تولید، ضعف در نظارت‌ها، و سیاست‌های اقتصادی نادرست است. در حالی که مسئولان تلاش دارند تا دلیل اصلی گرانی را به مسائل فنی مانند هزینه‌های بسته‌بندی و بهداشت نسبت دهند، واقعیت این است که عواملی همچون افزایش هزینه‌های تولید داخلی، کاهش عرضه به دلیل مشکلات دامداری‌ها، و فساد در زنجیره تأمین نیز نقش عمده‌ای در این وضعیت دارند. بنابراین، به جای ارائه آدرس غلط، باید ریشه‌ای به مشکلات پرداخته و این آشفته بازار را بهتر مدیریت کنند.
