گذشته ادبیاتی ایران و ترکیه شباهت های زیادی با یکدیگر دارد
مدیر دفتر طنز حوزه هنری گفت: گذشته ادبیاتی ایران و ترکیه شباهت های زیادی با یکدیگر دارد، ولی در حال حاضر اصل شعر عروضی نیست.
به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از مجموعه شعر «هیروشیما طور دیگری زیباست» سروده حسین آکین شاعر ترک پیش از ظهر امروز یکشنبه بیست و یکم خردادماه با حضور علیرضا قزوه مدیر دفتر ادبیات حوزه هنری، ناصر فیض مدیر دفتر طنز حوزه هنری، وحید ضیایی مترجم اثر و حسین آکین در سالن زنده یاد سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد.
در ابتدای این نشست رضا حاجی آبادی مدیر انتشارات هزاره ققنوس و ناشر این کتاب گفت: ما پیش از این کتاب کتابهای ترجمه چاپ کرده بودیم بعلاوه داستان و رمان ها شعر ترکیهیی هم از زبان ترکی به فارسی منتشر کردیم. هدف مان هم از این کار معرفی نویسنده های خارجی به مخاطبان ایرانی است و قصد داریم این روند را به صورت عکس هم انجام دهیم یعنی آثار فارسی را به زبان های دیگر ترجمه کنیم.
وی افزود: علی رغم اینکه کشور ما در شعر موفق است، در بحث ترجمه موفقیت چندانی نداشته ایم و کم دیده ام که از شاعران کشورهای همجوار ترجمه داشته باشیم. امیدوارم چاپ این کتاب شروع خوبی در این زمینه باشد؛ هم آشنایی صورت بگیرد و هم به قول دوستان رسانه ای منطقه ای عمل کنیم و جهانی بیندیشیم.
در ادامه این نشست ناصر فیض گفت: شاید به جرات بتوان گفت که تعداد کتاب های شعری که از ترکی به فارسی ترجمه شده نسبت به دیگر زبان ها بسیار بیشتر است. به عنوان مثال برای شعر آلمانی تنها چند مترجم داریم اما کتابی از اشعار ترکی سراغ دارم که حدود ۱۷ یا ۱۸ بار ترجمه شده است.
این شاعر طنزسرا گفت: گذشته ادبیاتی ایران و ترکیه شباهت های زیادی با یکدیگر دارد، ولی در حال حاضر اصل شعر ترکیه شعر عروضی نیست. ما در شعر موزونمان، اوزان هجایی داریم ولی ساختار شعر ترکی متناسب با اوزان عروضی نیست به هر حال گذشته شعری ما به دلیل اتفاقات فرهنگی و استفاده از عروض مشابه است. بنابراین ناگزیر هستیم از ادبیات یکدیگر باخبر باشیم.
مدیر دفتر طنز حوزه هنری در ادامه گفت: این که شعر ترکیه امروز جهانی است به این دلیل است که در گذشته در این کشور اتفاقات جهانی افتاده است و نگاه جهانی شعر ترکیه متاثر از همان گذشته جهانی است. مسئله هیروشیما یا فلسطین برای شاعر ترک مهم است این نگاه عدالت طلبانه ناشی از مبارزات تاریخی ترکیه در گذشته است؛ چه در زمان عثمانی و چه بعد از آن.
فیض افزود: یک بار یک لوح فشرده به دست من رسید که در آن از بیش از ۳۰۰ شاعر ترک شعر وجود داشت، که اشعارشان درباره فلسطین بود. در شعر های کتاب حسین آکین هم موضوعات جهانی هستند یعنی حتی اگر به عشق پرداخته شده با نگاه به کرامت انسانی و مسائل جهانی است. این شاعر هیچ تلاشی نکرده که شعر فارغ از عروض و آزادش را بپیچاند و شما به راحتی با شعری روبرو هستید که تصویر دارد و تصاویرش نه آنقدر دورند و نه آنقدر دم دستی. تصاویر شعری حسین آکین قابل ارائه و زبان شعری اش ساده و روان است. به عبارت دیگر این شاعر سعی نکرده سر مخاطب کلاه بگذارد.
در ادامه این نشست علیرضا قزوه گفت: ادبیات امروز ترکیه مانند ادبیات ایران یک ادبیات ریشه دار است. من سفرهایی به این کشور داشته و با شاعرانش آشنا شدم. یکی از آن شاعران که با آن دیدار داشتم «سزایی کاراکوچ» که مجموعه ۴۰ شب با خضر از او در ایران چاپ شده است. او شاعر موضع مندی است که تفکر شعری اش به خانم صفارزاده نزدیک است.
این شاعردر ادامه گفت: در یکی از شب های شعری که در آنکار حضور داشتم، تازه آن اتفاقات خشونت بار علیه محمد الدوره فلسطینی افتاده بود و شاعران به خوانش شعرهایی درباره فلسطین پرداختند. سه نفر از این شاعران از نمایندگان مجلس ترکیه بودند و توقع داشتم شعرهایی با مضامین لائیک بخوانند اما موضوع شعرهایشان درباره فلسطین بود و این موضوع برای شاعران ترکیه بسیار مهم است.
قزوه ادامه داد: در شعر کشورهای اطرافمان می توانیم بگوییم، شعر شاعران عرب در کشورهای عراق، لبنان و سوریه درجه یک است. با یک درجه تنزل به شعر کشورهایی چون تونس و اردن می رسیم. در نهایت شعر کشورهایی چون عربستان یا امارات متحده عربی درجه سه است. ترکیه دارای شعر درجه یک است یا افغانستان با وجود عقب ماندگی هایی که به این کشور تحمیل کردند دارای شعر درجه یک است. ترکیه شاعران درجه یک دارد و یکی از حسرت های من این است که چرا با وجود با وجود شاعران فارسی سرا در اوکراین و روسیه تعداد این شاعران در استانبول و کشور ترکیه کاهش یافته است. چون هر چه نباشد زمانی بوده که شاه اسماعیل صفوی به زبان ترکی و سلطان سلیم به فارسی شعر می گفته اند.
این شاعر در پایان سخنانش گفت: حسین آکین شاعر جریان مقاومت است و وظیفه دفتر شعر حوزه هنری این است که از این فضای شعری حمایت کند.
وحید ضیایی مترجم مجموعه «هیروشیما طور دیگری زیباست» هم گفت: حسین آکین ذهنیت تغزلی ندارد یعنی او یک شاعر غنایی نیست بلکه شاعر کوچه و بازار است. او زبان سختی دارد که اصلا زبان عاشقانه ناظم حکمت نیست. او اصلا به دام سانتی مانتالیسم شعر سپید دوستت دارم، دوستم داری نیفتاده است. همان دامی که ما در شعر برخی از شاعران سپیدمان می بینیم برای ما شعر سپید به نوعی با ترجمه شعر در هم آمیخته است و گاهی مفاهیم را اشتباه می گیریم.
این مترجم با اشاره به حسین آکین گفت: شاعرانی چون حسین آکین تسلط عجیبی بر مواضع و اندیشه های شهید مطهری و دکتر شریعتی دارند.
آکین نیز در پایان این نشست گفت: شعر، ترجمان دل بی زبان ماست. ترجمه شعر هم ترجمان دل بی زبان ماست. شعر آخرین تحفه انسان به جهان است پیش از آنکه آن را ترک کند.
