کلاهی که تأمین اجتماعی با طرح 3070 بر سر بیمه شده‌ها گذاشت/ چرا کسی جلوی اجرای این طرح زیان بار را نمی‌گیرد؟

از آبان ماه سال گذشته سازمان تأمین اجتماعی کشور با هدف بهبود سیستم خدمات رسانی خود به میلیون ها بیمه شده، طرحی را تحت عنوان 3070 به مرحله اجرا درآورد. هر چند بنا بود بر اساس این طرح کیفیت خدمات رسانی به بیمه شده ها افزایش و هزینه های آنها کاهش یابد، اما بررسی ها نشان می دهد دقیقاً عکس این رویداد رخ داده است.

«بازتاب»؛ آرش خداپرست- بر اساس اطلاعات موجود قرار بر این بود که با اجرای طرح 3070 ساز و کاری فراهم شود تا 30 خدمت قابل ارائه از سوی سازمان تأمین اجتماعی به بیمه شده ها که سالانه چیزی حدود 70 میلیون مورد است، به صورت غیر حضوری انجام شود؛ خدماتی که پیش از این به صورت کاملاً رایگان و از طریق کارگزاری ها و یا شعب تأمین اجتماعی قابل انجام بود.

مستند به این طرح مقرر بود تا پس از اجرای طرح شاهد آثار مثبتی چون موارد زیر باشیم:

* سرعت،سهولت،دقت و شفافیت در انجام امور
* خدمات الکترونیکی وابسته به مکان، زمان و ساعتی خاص نباشد
* خدمات الکترونیکی منجر به بهبود خدمات و ارتقای عملکرد سازمان و رضایتمندی مشتریان شود
* خدمات الکترونیکی زمینه ساز، توسعه وتنوع بخشی به روش های خدمت رسانی شود
* خدمات الکترونیکی ،امری حائز اهمیت است که با حداقل نیروی انسانی و کاهش هزینه ها و دامنه نفوذ و تاثیر گذاری بیشتر و بدون نیاز به مراجعه حضوری از طریق سامانه اینترنتی ارائه شود.

با اینکه اجرای صحیح طرح فوق فی نفسه مورد تایید همگان بوده و اهداف و آثار مثبت زیادی از سوی مقام های مسئول برای آن طراحی شده است، اما اکنون و پس از چندین ماه اجرای آن، بررسی ها نشان می دهد که این طرح علاوه بر سردرگمی های فراوان شهروندان، خسارت های مختلفی را به بیمه شده ها تحمیل کرده است؛ خسارت هایی که تنها جنبه مادی ندارد و ابعاد آن گسترده تر است.

مدیر یکی از کارگزاری های بیمه تأمین اجتماعی در همین باره به خبرنگار «بازتاب»، گفت: سابق بر این بیمه شده ها برای اینکه خدمات مختلف خود را از تأمین اجتماعی دریافت کنند با مدارک خود به کارگزاری ها مراجعه می کردند و این کارگزاری ها بودند که دستورات ارباب رجوع را به صورت رایگان و با تخصص و تجربه لازمی که نیروهای ما داشتند، انجام می دادند.

وی ادامه داد: جالب است بدانید برای این خدمات کارگزاری ها از بیمه شده هزینه ای دریافت نمی کردند و در پایان هرماه هزینه ارائه این خدمات را از تأمین اجتماعی می گرفتند.

این مدیر کارگزاری ادامه داد: اضافه بر نکات بالا اینکه، ما در کارگزاری ها برای هر خدمات بخش های مجزایی داشتیم که سبب می شد مراجعه کننده در کمترین زمان ممکن کار خود را انجام دهد و همانطور که گفتم بدون پرداخت هزینه از تأمین اجتماعی خدمات بگیرد.

او اضافه کرد: با این حال چند ماهی است که مدیران تأمین اجتماعی با شعار دولت الکترونیک و غیر حضوری کردن خدمات، بیمه شده ها را ناگزیر کرده اند تا درخواست و خدمات خود را از خانه و به صورت اینترنتی انجام دهند و اگر هم به کارگزاری ها مراجعه کنند باید هزینه خدمات را خودشان به ما بدهند.

این مقام مطلع ادامه داد: از آنجا که بخش اعظمی از نیازمندان به خدمات بیمه ای را افراد کم سواد به امور اینترنتی تشکیل می دهند و از سویی نیز کار با اینترنت و سامانه های تأمین اجتماعی ریزه کاری هایی دارد، بالای 90 درصد بیمه شده ها پس از اینکه خود نمی توانند کارشان را در خانه انجام دهند، به شعب، کارگزاری ها و یا کافی نت ها مراجعه می کنند.

وی افزود: جالب است بدانید در این شرایط اگر فرد بیمه شده به شعبه تأمین اجتماعی مراجعه کند برخی از آنها با اطلاع از این مهم، دفاتر خدمات کامپیوتری غیر استانداردی در حیاط و یا گوشه ای از اداره فعال کرده اند که عمدتاً هم از آشنایان خودشان هستند و مردم را به این دفاتر خدماتی ارجاع می دهند.

این مقام آگاه در ادامه گفت: اگرچه اهداف بی نظیری برای طرح 3070 در نظر گرفته شده بود، اما خروجی این طرح نشان می دهد که مراجعات حداقل تا 90 درصد کاهشی نداشته و این در حالی است که بیمه شده ها اکنون باید هزینه خدماتی که می گیرند را یا به کارگزاری ها و یا کافی نت ها بپردازند. به این واقعیت اضافه کنیم که در گذشته ارائه این خدمات در کارگزاری ها به صورت تفکیک شده بود، اما حالا همه بیمه شده ها با درخواست های مختلف باید در صف کافی نت ها ساعت ها بایستند و پس از پرداخت وجه خدمات خود را دریافت کنند!

مدیر کارگزاری بیمه در پایان افزود: علاوه براین موارد، قطعی های مکرر و باگ های فراوان سامانه تامین اجتماعی نیز از مواردی است که شهروندان را برای پیگیری و دریافت خدمات مناسب با مشکل مواجه می کند.

بررسی های بیشتر نگارنده این گزارش نشان می دهد که بر خلاف برخی خدمات الکترونیکی در دیگر دستگاه و سازمان ها مثل بانک ها که هم حضوری و هم اینترنتی امکان پذیر است، اینجا تأمین اجتماعی عملا خدمات حضوری رایگان را از بیمه شده ها سلب کرده است و این درحالی است که هنوز بستر ها و شرایط لازم برای انجام صفر تا صد خدمات غیرحضوری را ندارد.

با توجه به شعارهایی دولت مردان در مقاطع مختلف به ویژه در سازمان تأمین اجتماعی به نظر می رسد در طرح ملی 3070 به دلیل عدم بهینه سازی دقیق و استاندارد سامانه ها و نیز آموزش های لازم به آحاد مردم برای استفاده از خدمات غیر حضوری؛  شاهد تضییع حقوق و سردرگمی مضاعف بیمه شده ها هستیم که به آنها خسارت های مالی و معنوی فراوانی وارد می کند.

مستند به این گزارش انتظار می رود نهادهای مسئول و ناظر چون نمایندگان مجلس شورای اسلامی نسبت به این مهم با حساسیت و جدیت پیگیری های لازم را انجام داده و اجازه چنین سواستفاده ای را از بیمه شده ها توسط تأمین اجتماعی بیشتر از آنچه تا کنون رخ داده، ندهند.

گفتنی است اساساً هر طرحی که بتواند میزان مراجعات عمومی به ادارات ار کاهش دهد و در نتیجه به افزایش رفاه عمومی کمک کند را باید مورد حمایت قرار داد. با این تفاسیر اگر طرح 3070 نیز به شکلی مطلوب اصلاح شود و نیز برای مراجعان حضوری که به هر دلیل قادر به استفاده از خدمات غیر حضوری نیستند و به شعب مراجعه می کنند، خدمات بدون هزینه در نظر گرفته شود، قطعاً این طرح نیز در زمره طرح های خوب قرار خواهد گرفت.