کرونا انتخابات را الکترونیکی میکند؟
یک روز قبل از دوم اسفند ۱۳۹۸ موعود انتخابات مجلس شورای اسلامی؛ خبر رسمی ورود کرونا به کشور رسانهای شد؛ با این وجود، اما مردم برای انتخال منتخبان یازدهم خود به پای صندوقهای رأی رفتند. البته ستاد انتخابات کشور برای اینکه مردم در انتخابات مشارکت داشته باشند تدابیر ویژهای اتخاذ کرد.
با همه گیر شدن کرونا در کشور بلافاصله محدودیتهایی برای تجمعات اعمال شد. البته پس از اینکه نتایج نهایی انتخابات اعلام شد، انتخاب برخی کاندیداها به مرحله دوم کشیده شد. حال ۶ ماه از شیوع ویروس کرونا به کشور میگذرد و برگزاری انتخابات مجلس در هالهای ابهام قرار دارد و ذهن مسئولان انتخابات کشور را درگیر تدبیری برای انتخابات خرداد ۱۴۰۰ کرده است.
کمتر از یکسال دیگر دولت دوازدهم به پایان میرسد و نهادهای ذی ربط باید تدابیری اتخاذ کنند تا سایه کرونا بر سر انتخابات نیوفتد. طبق تبصره ۳ ماده ۱۰ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، اخذ رأی در تمامی حوزههای انتخابیه کشور در یک روز انجام میشود و مدت آن حداقل ۱۰ ساعت است که در صورت ضرورت تا ۲ ساعت دیگر قابل تمدید میباشد.
نحوه برگزاری انتخابات در هالهای از ابهام
صحبتها از تعویق انتخابات یا چند روزه شدن روند برگزاری آن حکایت دارد؛ اما در این میان هستند کسانی که میگویند اکنون زمان الکترونیکی شدن انتخابات ۱۴۰۰ است.
به گفته عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان هنوز اتفاق خاصی برای الکترونیکی شدن انتخابات نیفتاده است؛ او معتقد است که با توجه به شیوع ویروس کرونا ضرورت آن بیشتر از گذشته است؛ وزارت کشور زحمات زیادی برای الکترونیکی شدن انتخابات انجام داده و جلسات متعددی با کارشناسان شورای نگهبان داشتند، اما سلامت انتخابات و صیانت از رأی مردم برای ما مهم است؛ چه انتخابات الکترونیکی و چه انتخابات سنتی باشد، باید نگاهمان به پاسداری و صیانت از رأی مردم باشد.
حسین محمد صالحی عضو کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی در گفتگو با جوان معتقد است که کمیسیون شوراها هنوز درباره روند برگزاری انتخابات ۱۴۰۰ و میاندورهای مجلس تصمیمی گرفته نشده است، اما قطعا به جمع بندی خواهد رسید.
او ادامه داد که مجلس پیشنهاد به تعویق افتادن یا چند روزه برگزار شدن انتخابات را تایید نخواهد کرد؛ به دلیل آنکه این اقدام خارج از قانون است، قانون به صراحت تعداد سالها و روزهای ریاست جمهوری را مشخص کرده است، ولی اگر همچنان شرایط کرونا در کشور باشد، ما باید با رعایت شیوه نامههای بهداشتی انتخابات را برگزار کنیم و اگر دولت بتواند انتخابات را به صورت کاملا الکترونیکی برگزار کند که بسیار عالی است و در روند انتخابات و کاهش هزینههای میتواند موثر باشد.
صالحی بیان کرد که اکنون در برخی از روستاها هنوز دسترسی کامل به اینترنت ندارند، اگر قرار باشد الکترونیکی باشد باید دسترسی به اینترنت در تمام شعبههای انتخابات به صورت بر خط باشد؛ اکنون ما این زیر ساخت را نداریم.
اگر زیر ساخت برگزاری انتخابات الکترونیکی محقق نشود، انتخابات را با فاصله گذاری اجتماعی در موعد مقر برگزار میکنیم؛ در نهایت هر تصمیمی برای انتخابات منوط به تصمیم کمیسیون شوراهاست.
همچنین محمد صالح جوکار رئیس کمیسیون شوراها معتقد است که به هر دلیلی نمیشود کار کشور را تعطیل کرد؛ این انتخابات مهم است و نمیشود آن را به تعویق انداخت، پس باید به گونهای تدبیر شود که به حوزهها رأی گیری اضافه شده و صندوقهای رأی اضافه یابد؛ همچنین شیوه نامههای بهداشتی تدوین شود تا در نهایت وقفهای در روند انتخابات ایجاد نشود.
رئیس کمیسیون شوراها بیان کرد که بحثهای کارشناسی بر سر قانونی بودن افزایش روزهای انتخابات، تصمیم گیری و اعلام خواهد شد.
این اظهارات در حالی مطرح شده که محمد هاشمی عضو اسبق مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به عرصه آزمون و خطا نبودن انتخابات ۱۴۰۰ بیان کرده که برای انتخابات سال آینده اگر شرایط کرونا همچنان ادامه داشته باشد، شرایط کمی متفاوت شود چرا که نمیتوان انتخابات را فقط از یک صبح تا شب برگزار کنیم.
هاشمی معتقد است که اگر با این ضوابط انتخابات برگزار شود ضریب مشارکت بسیار کاهش مییابد، بنابراین معتقدم وزارت کشور باید به نحوی برنامه ریزی کند که زمان انتخابات به چند روز افزایش یافته تا مردم بتوانند با رعایت فاصله اجتماعی و پروتکلهای بهداشتی در این انتخابات شرکت کنند.
مشارکت مردم در انتخابات به باور کارشناسان یکی از معیارهای قوی برای انگیزه هر دولت در کارهای اجرایی کشور است و الکترونیکی شدن آن یکی از پارامترهای مهم در حضور مردمی پای صندوقهای رای خوانده میشود که البته مراجع تصمبم گیر برایش تصمیمی نگرفتهاند.
صیانت از آرایی که هر برگ آن سرنوشت ۸۵ میلیون ایرانی را مشخص خواهد کرد و مولفه تصمیم گیریهای این روزها را ویروس کرونا کمی تغییر داده است؛ موافقان و مخالفان، اما هنوز به فکر بهترین راه، برای برگزاری انتخاباتی سالم و صیانت از امانت مردم هستند.