«کرونا»، بهانه جدید «ترامپ» برای دیوارکشی
پس از آنکه روز چهارشنبه به وقت واشنگتن کاخ سفید بیانیهای صادر و در آن اعلام کرد، به فرمان ترامپ از روز جمعه تا 30 روز آینده تمام سفرها از 26 کشور اروپایی حوزه شینگن به امریکا ممنوع است، ولولهای در اروپا و امریکا به راه افتاد. روز پنجشنبه به یکباره بازارهای اقتصادی اروپا و امریکا سقوط بیسابقهای را تجربه کردند، فرودگاهها در سراسر اروپا با موج گستردهای از مسافران که میخواستند تا قبل از جمعه خود را به امریکا برسانند، مواجه شدند و رهبران اروپا با خشم و سردرگمی فریاد انتقاد سر دادند که معنای این تصمیم یکجانبه و ناگهانی چیست. در بیانیه کاخ سفید آمده بود: سفرهای بسیار زیادی هر روزه از امریکا به اروپا و برعکس انجام میشود و این مسأله ریسک [همهگیری کرونا] در ایالات متحده را بالا میبرد.»
خشم و سردرگمی رهبران اروپا
اورسلا فون درلاین، و شارل میشل رؤسای کمیسیون اروپا و شورای اروپا با صدور بیانیهای مشترک از تصمیم ترامپ ابراز ناراحتی کرده و گفتند: اتحادیه اروپا این موضوع را که ایالات متحده به صورت یکجانبه و بدون مشورت چنین محدودیت سفری را اعمال میکند، تأیید نمیکند. کروناویروس یک بحران جهانی است و محدود به یک قاره نیست و نیازمند همکاری کشورها و قارهها است نه اقدامهای یکجانبه.
برونو لو مایر، وزیر اقتصاد فرانسه هم با انتقاد از ترامپ، این تصمیم را یک «خبط» بزرگ نامید و گفت: پیامدهای اقتصادی این تصمیم برای شرکتهای فرانسوی هرچه که باشد ما از آنها حمایت خواهیم کرد. امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه هم اگرچه اشاره مستقیم به تصمیم ترامپ نکرد اما باانتقادی تلویحی گفت: تصمیمات مربوط به بستن مرزها باید به صورت مشورتی گرفته شود نه یکجانبه.
به گزارش ایران، ترامپ روز پنجشنبه اذعان کرد که به رهبران اتحادیه اروپا درباره این تصمیم خود خبر نداده زیرا اگر میخواست با آنها مشورت کند زمان را از دست میداد و او مجبور بود به سرعت تصمیمگیری کند. او همچنین در پاسخ به این سؤال که چرا بریتانیا را از این محدودیت سفر مستثنی کرده است گفت: زیرا بریتانیا درکنترل ویروس کرونا عملکرد خوبی داشته است.
جالب آنکه پیشتر شبکه خبری سیانان به نقل از منابع آگاه گزارش کرده بود که ترامپ در حال بررسی اعلام وضعیت اضطراری یا وضعیت «وقوع بلای بزرگ» در امریکا است و پیشبینی کرده بود که ممکن است او پنجشنبه چنین فرمانی را اعلام کند اما ترامپ به جای اعلام وضعیت اضطراری باز هم به منع سفر روی آورد. این در حالی است که دکتر برایان موناهان، پزشک امریکایی وابسته به کنگره هشدار داده است، در آینده نزدیک ۷۰ تا ۱۵۰ میلیون نفر در امریکا به کرونا مبتلا میشوند.
روز پنجشنبه هر دو رقیب احتمالی دموکرات ترامپ برای انتخابات نوامبر هم با انتقاد از عملکرد او در مقابله با شیوع ویروس کرونا طرحهای خود برای رویارویی با این ویروس را با جزئیات اعلام کردند.
بایدن گفت: هیچ رئیس جمهوری نمیتواند قول دهد که مانع همه گیری در آینده میشود اما من قول میدهم که در دوران ریاست جمهوریام آمادهتر و بهتر عمل کنم. ما کارمان را با دانشمندان پیش خواهیم برد به سخنان کارشناسان گوش خواهیم داد و از مشورت آنها بهره خواهیم برد. من همواره به شما واقعیت را خواهیم گفت؛ این وظیفه یک رئیس جمهور است. این چیزی است که مردم امریکا انتظارش را دارند.
سندرز هم گفت که ترامپ باید اعلام وضعیت اضطراری کند و همه باید بهطور رایگان خدمات درمانی و بهداشتی مورد نیازشان را دریافت کنند و اگر واکسنی برای این ویروس کشف شد باید رایگان در اختیار مردم قرار بگیرد.
روز سیاه وال استریت
پیامدهای اقتصادی این تصمیم ترامپ صبح روز پنجشنبه به سرعت هویدا شد و وال استریت روز پنجشنبه بدترین روز خود در حدود سه دهه اخیر را تجربه کرد. کریستوفر استانتون، یک مقام ارشد سرمایهگذار در کمپانی «سانرایز کپیتال پارتنرز» گفت: این سقوط بدتر از تمام روزهای رکود بزرگ در سال 2008 بود، بدتر از 11 سپتامبر بود، بدترین بازاری بود که تاکنون دیدهام. سقوط 10 درصدی ارزش داو جونز و 9.5 درصدی ارزش اساند پی 500 اتفاقی بود که این دو کمپانی بزرگ جهانی از 1987 (دوشنبه سیاه) تا کنون تجربه نکرده بودند.
وزیر اقتصاد انگلیس هم صراحتاً اعلام کرد که این تصمیم ترامپ میتواند تأثیر مخربی بر اقتصاد کشورش بگذارد. او به رادیو 4 بیبیسی گفت: درباره ممنوعیتهای پروازی ما هربار که میخواهیم تصمیمی بگیریم با متخصصان مشورت میکنیم و پاسخی که از آنها [درباره شیوع ویروس کرونا] شنیدهایم این است که هیچ نشانهای دیده نشده که مداخلاتی نظیر بستن مرزها تأثیر چشمگیری در جلوگیری از شیوع داشته باشد.
همچنین بسیاری از ناظران معتقدند این تصمیم ترامپ شفاف نیست و میتواند به عنوان یک حرکت سیاسی تعبیر شود. بنجامین حداد، رئیس مؤسسه اروپای آینده در شورای آتلانتیک میگوید: ممنوعیت سفر برای تمام کشورهای منطقه شینگن بجز بریتانیا ربطی به آلودگی ندارد این ارسال یک پیام سیاسی است. در شرایطی که اتحادیه اروپا در چالش است ایالات متحده مرزهایش را میبندد و پشتش را به متحدانش میکند.
لورنس لی، گزارشگر الجزیره در لندن هم میگوید، اتحادیه اروپا واقعاً خشمگین و سردرگم از این تصمیم است. ترامپ با آنها مشورت نکرده و به یکباره فرمانی را در نیمههای شب به وقت اروپا صادر کرده است. اتفاقاً اعمال ممنوعیت سفر برای تمام کشورهای اروپایی بجز انگلیس میتواند برای انگلیس دردسر ساز باشد زیرا ممکن است کسانی که میخواهند به امریکا سفر کنند این فرمان را دور بزنند و ابتدا به انگلیس بروند و از آنجا به امریکا بروند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد برای سرویس ملی بهداشت و درمان انگلیس بسیار بد خواهد بود.
فرودگاههای اروپا در تصرف مسافران مضطرب
علاوه بر اقتصاد، این تصمیم اثرات روانی جدی هم داشت بهطوری که فرودگاههای اروپا روز پنجشنبه شاهد موج گسترده مسافرانی بود که با چهرهای پر استرس و چشمانی خواب آلود منتظر پرواز به سوی امریکا بودند.
آنا گریس، دانشجوی امریکایی 20 ساله دانشگاه سوفولک که برای نخستین بار به اروپا سفر کرده بود در حالی که با استرس در فرودگاه «باراجاس» مریلند منتظر پروازش بود، گفت، این تصمیم باعث ترس جمعی شده است. کریستینا الویرا هم گفت، ما خوش شانس هستیم که میتوانیم اروپا را ترک کنیم. اما برخی نگران بودند که وقتی به امریکا میرسند چه چیزی در انتظارشان است. میگوئل پاراسولوس هم گفت: این اقدام ترامپ است چون او بیعرضه است و نمیتواند کاری بکند بنابراین هر طور شده یک دشمن خارجی را متهم میکند و در این مورد اروپا دشمن خارجی است. در فرودگاه بینالمللی پاریس هم رُزی چارل با انتقاد از ترامپ گفت، او ابتدا گفته بود تجارت و حمل و نقل کالا از اروپا را منع میکند سپس در توئیتر نوشت، تجارت به هیچ عنوان تحت تأثیر قرار نمیگیرد. اصلاً معلوم نیست ترامپ چه میگوید او میگوید این یک بحران سلامتی نیست اما هست، میگوید بحران اقتصادی نیست اما هست. ما دیگر هیچ اعتقادی به ترامپ نداریم.
البته علاوه برترامپ، وزارت دفاع امریکا هم برخی ممنوعیتهای سفر اعلام کرده است. بنا بر گزارش هیل، پنتاگون برای اعضای نظامی، غیرنظامیان پنتاگون و خانوادههایشان از مبدأ به مقصد کشورهایی که بشدت درگیر کروناویروس هستند، ممنوعیت سفر 60 روزه اعمال میکند.